Χρονογράφημα - Φιδωτά κι ευθεία καλντερίμια

  Του Παναγιώτη Αντωνόπουλου

  

 Βαρέθηκα ν’ ακούω στην τιβί πως στο εφεξής θα μας  ταϊζουν με γκουρμεδάτους λαγούς και είπα να κόψω δρόμο για το κάστρο.  Η Κυπαρισσία και δη η Πάνω Πόλη, παρά τα αβάσταχτα ρωμαίικα οικονομικά βάρη, που μας σφίγγουν όπως ο  βρόχος το λαιμό, γοητεύει και συγκινεί τον επισκέπτη με τα κάλλη της, σε πείσμα της αδιαφορίας των αχρείων ηγεμόνων της.

   Οδοιπορώντας, ήρθε στο νου μου το λήμμα << καλντερίμι >>.  Τέτοιες σκέψεις είναι καλές, τι να λέμε και σκέφτηκα να δώσω επί χάρτου μια εξήγηση. Όσοι αναγνώστες έχουν γνώσεις και άφθονο χρόνο ας τη ρετουσάρουν επί το βέλτιστο. Συνέχεια στην εξήγηση:  Καλντερίμι είναι λιθόστρωτος δρόμος, συνήθως στενός με  ακανόνιστες στο σχήμα και στη μορφή πέτρες. Και φυσικά μιλάμε μόνο για τα καλντερίμια σε αρυμοτόμητους, παραδοσιακά χτισμένους οικισμούς, ορεινών περιοχών.  Εξυπηρετούνταν με τη διάβαση και οι πεζοί, αλλά και τ’  άλογα και οι όνοι. Δεν αποκλείονταν ουδέ οι χοίροι και τα αμνοερίφια.

   Η Πηνελόπη Δέλτα, << Στα μυστικά του βάλτου >> λέει: <<…πού θα σας βρουν τ’  άλογα; Δεν κάνει  ν’  ακουστούν   στο  καλντερίμι τέτοια ώρα… >>

   Στην πάνω πόλη είναι πολλά, έρχονται από παλιά, γοητεύουν τον περιπατητή, επιβεβαιώνουν στον εύπιστο τη ζωή της παράδοσης, ενθαρρύνουν το δημιουργό γιατί μετατρέπουν τη μουσικότητα του ήχου που αφήνουν τα πέλματα πάνω στις πέτρες σε άφθαρτες χρυσές μνήμες. Φιδωτά, ευθεία, στενά, φαρδιά, είναι όλα σταυροί ενός βίου αβίωτου των προγόνων μας.

  Στα καλντερίμια συζητούσαν ως το πρωί οι γειτόνοι, τα άμοιρα κορίτσια που << έκαναν καλντερίμι >>, το βράδυ εκεί έβρισκαν τους πελάτες τους, ως και η καλντεριμιτζού ( γυναίκα του πεζοδρομίου, πόρνη ) εκδιδόταν εκεί τις νύχτες.

   Καλντερίμι στη νεοελληνική, kaldirim στην τουρκική, καλός + δρόμος ( αντιδάνειο ) στα αρχαιοελληνικά.   Αγγλικά: cobblet.  Βουλγαρικά: Kaldaram.  Σερβοκροατικά: kaldrma.

     ellinikoxronografima.blogspot.ge