Αρχές
του 1956: Ο στρατάρχης Χάρντινγκ έβαλε σε μια βαλίτσα μισό εκατομμύριο
λίρες.
Το πρότεινε σε ένα νέο 30 χρόνων.
Ζητώντας του μια και μόνο
πληροφορία.
Πού κρύβεται ο Διγενής;
Μισό εκατομμύριο λίρες για μια
απάντηση, που θα μπορούσε να ήταν και μονολεκτική.
Η απάντηση τον άφησε
άγαλμα. «Ου περί χρημάτων τον αγώνα ποιούμεθα αλλά περί αρετής».
Νοέμβριος
του 2019: Για πολύ μικρότερες βαλίτσες και πολύ μικρότερα ποσά, κάποιοι
πουλάνε και την ψυχή τους στον διάβολο. Κανένας νόμος, κανένας ηθικός
φραγμός δεν σταματά το πάθος τους για εξασφάλιση, δια της κάθε μεθόδου,
οικονομικού οφέλους.
Αρχές
του 1956: Εκείνη τη βροντερή απάντηση «Ου περί χρημάτων τον αγώνα
ποιούμεθα…», την μετέφερε η ηχώ σε κάθε γωνιά της οικουμένης.
Σφραγίστηκε ως η πιο δυνατή, η πιο λεβέντικη, η πιο πατριωτική
παρακαταθήκη για κάθε άνθρωπο, κάθε λαό, κάθε τόπο. Κατέστη παγκόσμιο
σύμβολο αγνού πατριωτισμού. Αλλά και παγκόσμιο σύμβολο αρετής και αξιών.
Νοέμβριος του 2019:
Ένα σωρό ανθρωπάκια αποδείχτηκαν ανίκανοι να κουβαλήσουν το βάρος
εκείνης της τρανής παρακαταθήκης. Φρόντισαν, οι άθλιοι, να εξαφανίσουν
το περήφανο «Ου» και αγκάλιασαν το «περί χρημάτων τον αγώνα ποιούμεθα».
Αρχές
του 1956: Εκείνος ο απλός νέος, αν και στεκόταν μπροστά σε έναν
στρατάρχη, είχε το θάρρος και την τόλμη να του πετάξει κατάμουτρα την
προσβολή. «Εξοχότατε, λυπούμαι διότι με έχετε προσβάλει με την πρότασή
σας».
Νοέμβριος
του 2019: Σήμερα, πολλοί δεν αισθάνονται την παραμικρή προσβολή σε
ανάλογες προτάσεις. Αντιθέτως, πολλοί πίσω από κλειστές πόρτες,
καταστρώνουν τα άνομα σχέδιά τους, με στόχο κάποιες ανάλογες βαλίτσες
γεμάτες χαρτονομίσματα. Μεταφορική η αναφορά βεβαίως. Αφού, πλέον, έχουν
εισαγάγει νέες μεθόδους. Τα χρήματα κατατίθενται σε τραπεζικούς
λογαριασμούς, εκτός νήσου, μάλιστα, προς πλήρη κάλυψη του αίσχους!
Περίοδος
1955: Ένας ιδεολόγος νέος, με σπουδαίες αξίες να ξεχειλίζουν από το
μυαλό, την καρδιά και την ψυχή του, γράφει στα συγγράματά του: «Έκλεξε
όσον ημπορής τον τρόπο του θανάτου σου, ένας ωραίος θάνατος είναι
συνήθως η ευγενεστέρα πράξις της ζωής».
Νοέμβριος
2019: Δεν υπάρχουν συγγράμματα πια. Τι να γράψουν οι σύγχρονοι εραστές
του ατομικισμού και οι καλλιεργητές της διχόνοιας. Πού να σκεφτούν για
«ωραίο θάνατο» αυτοί, που το μόνο το οποίο τους ενδιαφέρει είναι πώς θα
αυξήσουν την χλιδή και την καλοπέραση στη ζωή τους; Έναντι οποιουδήποτε
τιμήματος…
Τέλη
του 1957: Ο σπουδαίος εκείνος νέος προειδοποιεί τους γονείς του.
«Πιστεύομεν ότι κάθε θυσία μας δεν πηγαίνει άδικα και εσείς να είστε
περήφανοι για μας. Αν ο καλός Θεός μας επιφυλάσσει την λαμπράν τύχη να
δώσουμεν την ζωήν μας για την πατρίδα, τότε η χαρά σας πρέπει να είναι
απέραντη. Δεν ξέρω αν μπορεί να ονειρευτεί ένας άνθρωπος καλύτερη τύχη
από αυτή. Και δεν μπορώ να σκεφθώ γονείς που να είναι πιο περήφανοι παρά
για τα παιδιά τους που έπεσαν για την πατρίδα».
Τέλη
του 2019: Με πίκρα στην ψυχή και πόνο στην καρδιά, απλώς,
επιβεβαιώνουμε το επώδυνο αλλά αδιαμφισβήτητο απαύγασμα. Καμία απολύτως
θυσία δεν δικαιώθηκε σε αυτό τον τόπο! Η απληστία και η ασυδοσία
εξέθρεψε ανθρώπους ποταπούς και ευτελείς. Που οδήγησαν την πατρίδα στην
καταστροφή. Και τους ανθρώπους της στην αδιαφορία γι’ αυτήν.
15
Δεκεμβρίου 1946: Το αηδόνι κελαηδεί. «Η Κύπρος διέρχεται σήμερα μίαν
των κρισιμοτέρων στιγμών της μακραίωνος ιστορίας της. Μέσα από τα βάθη
των αιώνων, ένας λαός ζητά την λευτεριά του. Και ξέρει ο λαός αυτός
ν’αγωνίζεται, να παλαίη, να υποφέρη…».
19
Νοεμβρίου 2019: Η Κύπρος συνεχίζει να διέρχεται ανάλογες κρίσιμες
στιγμές… Οι θυσίες φρόντισε ένα τσούρμο ηγετίσκοι να πάνε χαμένες.
Φρόντισαν να ναρκώσουν τον λαό. Επέφεραν σταδιακά γενική αποχαύνωση.
Έτσι ο λαός σταμάτησε «ν’ αγωνίζεται, να παλαίη…» και απέμεινε «να
υποφέρη…».
19
Νοεμβρίου 1958: Το παλληκάρι 32 χρόνων, όντας προδομένο, βροντοφώναξε
κρυμμένο σε ένα κρησφύγετο στο Δίκωμο. «Όχι, δεν παραδίδομαι. Αν θα βγω,
θα βγω πυροβολώντας». Οι πανίσχυροι στρατιωτικά αλλά δειλοί
αποικιοκράτες δεν είχαν το θάρρος να αντιπαραταχθούν μαζί του. Πέταξαν
μερικές χειροβομβίδες μέσα στο κρησφύγετο. Έστειλαν τον μπουρλοτιέρη των
ψυχών να πάρει την ανηφοριά για το Πάνθεο των Αθανάτων.
19
Νοεμβρίου 2019: Μια σπιθαμή πιο κάτω από το κρησφύγετο της δόξας
προβάλλει σήμερα το μνημείο της ντροπής. Οι βαθιές χαρακιές στη ράχη του
παλληκαρόβουνου καταμαρτυρούν την ντροπή των γενεών που ακολούθησαν. Η
σημαία του αίσχους ματώνει τη ράχη του άλλοτε περήφανου παλληκαρόβουνου.
Από τις χαρακιές αναβλύζει αίμα… Πασχίζει κι αυτό να μας συγκλονίσει…
Μπας και μπορέσει να μας αφυπνίσει…
Επί
61 χρόνια, κάθε τέτοια μέρα, ένας αετός διασχίζει τον γαλάζιο ουρανό
του νησιού απ’ άκρη σ’ άκρη. Ειδικά τα τελευταία 45 χρόνια, όμως, το
πέταγμά του είναι βαρύ. Αργό. Ένδειξη της θλίψης του. Η πορεία του η
ίδια κάθε χρόνο. Σταματά πάντοτε στο παλληκαρόβουνο. Σαν προσκύνημα. Και
μετά χάνεται στον ορίζοντα. Αναζητεί κι αυτός την ελπίδα…
Την ίδια
ελπίδα ψάχνουμε κι εμείς, Κυριάκο Μάτση…