Αν και υπάρχουν πολλές αιτίες για την κολίτιδα, όλες τους μοιράζονται κοινά συμπτώματα
Κολίτιδα
είναι η φλεγμονή του παχέος εντέρου. Αν και υπάρχουν πολλές αιτίες για
την κολίτιδα, συμπεριλαμβανομένων λοιμώξεων, κακή αιμάτωσης (ισχαιμία),
και αυτοάνοσων αντιδράσεων, όλες τους μοιράζονται κοινά συμπτώματα, όπως
κοιλιακός πόνος και διάρροια.
Γι' αυτό και είναι συχνό το φαινόμενο να μπερδεύουμε την κολίτιδα με άλλες ασθένειες, οι οποίες έχουν παρόμοια συμπτώματα.
Κολίτιδα: Συμπτώματα
Σε κάθε περίπτωση, τα συμπτώματα στην κολίτιδα εξαρτώνται από τον τύπο/είδος κολίτιδας που έχει κάποιος, αλλά, τα πιο συχνά είναι σαφώς ο πόνος στην κοιλιά και η διάρροια.
Άλλα συμπτώματα της κολίτιδας που μπορεί να εκδηλωθούν ανά περιστάσεις περιλαμβάνουν:
Αίμα στα κόπρανα, ανάλογα με την υποκείμενη νόσο. Η διάρροια μπορεί μερικές φορές να προκαλέσει αιμορραγία από τις αιμορροΐδες. Ωστόσο, το αίμα στα κόπρανα δεν είναι φυσιολογικό και ο ασθενής πρέπει να επικοινωνήσει με τον γιατρό του.
Διαρκής τάση, ή επιθυμία να πάτε στην τουαλέτα.
Κοιλιακός πόνος που μπορεί να “έρχεται και να φεύγει” και μετά από λίγο να καταλήγει σε διάρροια.
Μπορεί να υπάρχει συνεχής πόνος στην κοιλιά.
Πυρετός, ρίγη και άλλα συμπτώματα λοίμωξης και φλεγμονής, ανάλογα με την αιτία της κολίτιδας.
Τύποι κολίτιδας
Υπάρχουν πολλοί τύποι κολίτιδας. Οι πιο συχνοί είναι:
Η φλεγμονώδης νόσος του εντέρου, ή αλλιώς νόσος του Crohn, ή ελκώδης κολίτιδα
Μικροσκοπική κολίτιδα
Χημική κολίτιδα
Ισχαιμική κολίτιδα
Λοιμώδης κολίτιδα (τροφική δηλητηρίαση που προκαλείται από λοιμώξεις και μολύνσεις εξαιτίας παρασίτων ή βακτηρίων)
Απλή κολίτιδα – Αίτια
Η κολίτιδα μπορεί να οφείλεται σε ιογενείς λοιμώξεις, σε προβλήματα κυκλοφορίας του παχέως εντέρου (ισχαιμία), σε κληρονομική προδιάθεση και τέλος μπορεί να είναι αποτέλεσμα τροφικής δηλητηρίασης.
Ελκώδης κολίτιδα – Αίτια
Η φλεγμονή ξεκινά από τον πρωκτό και μπορεί να καταλαμβάνει οποιαδήποτε απόσταση μέχρι το τυφλό, το πρώτο δηλαδή τμήμα του παχέος εντέρου.
Αν η νόσος αφορά μόνο τον πρωκτό, τότε ονομάζεται ελκώδης πρωκτίτιδα, ενώ αν καταλαμβάνει όλο το κόλον μέχρι και το τυφλό, ονομάζεται ελκώδης πανκολίτιδα.
Η νόσος κάνει το έντερο να μοιάζει ότι έχει έγκαυμα στην εσωτερική του επιφάνεια, τον βλεννογόνο, με σχηματισμό ελκών και αιμορραγία. Μερικές φορές, για άγνωστο λόγο, συνυπάρχει με ασθένειες εκτός εντέρου, όπως η σκληρυντική χολαγγειίτιδα (νόσος του ήπατος), ιριδίτιδα (νόσος του οφθαλμού) ή γαγγραινώδες πυόδερμα (νόσος του δέρματος).
Η ελκώδης κολίτιδα είναι προκαρκινική κατάσταση και η πιθανότητα εμφάνισης κακοήθειας αυξάνει όσο περισσότερο αυξάνει η διάρκεια της νόσου.
Η σωστή διατροφή στην κολίτιδα
Ο καλύτερος τρόπος είναι να πίνετε πολλά υγρά, “καθαρά και διαυγή”, όπως το νερό. Τα καθαρά υγρά απορροφούνται στο στομάχι και δεν παράγουν περιττώματα στο παχύ έντερο, επιτρέποντάς του, έτσι, να “ξεκουραστεί”. Αποφύγετε το ανθρακούχο νερό. Καλή επιλογή είναι το ζελέ.
Ανάλογα με την αιτία της κολίτιδας, μπορεί να υπάρχουν κάποιες τροφές που μπορούν να γίνουν ανεκτές και άλλες που κάνουν τα συμπτώματα χειρότερα. Κρατήστε ένα ημερολόγιο διατροφής για να σας βοηθήσει να προσδιορίσετε εκείνες τις τροφές που σας δημιουργούν επιπλέον πρόβλημα. Σκοπός είναι να καταναλώνετε τροφές που καταπραΰνουν και ηρεμούν το παχύ έντερο.
Τα άτομα με ορισμένες τροφικές δυσανεξίες μπορεί να χρειαστεί να αποφύγουν ολόκληρες ομάδες τροφίμων. Εκείνοι με δυσανεξία στην λακτόζη πρέπει να μην καταναλώνουν τροφές, που περιέχουν γαλακτοκομικά προϊόντα, όπως γάλα, τυρί, γιαούρτι και παγωτό, ενώ εκείνοι με κοιλιοκάκη πρέπει να αποφεύγουν τη γλουτένη κ.ο.κ.
Τα άτομα με φλεγμονώδη νόσο του εντέρου (ελκώδης κολίτιδα και νόσος του Crohn) πρέπει να περιορίσουν τροφές και ποτά που έχουν οξέα και λιπαρά, τα τηγανητά, τις τροφές που είναι πλούσιες σε ίνες (σπόρους, ξηρούς καρπούς, καλαμπόκι κλπ) και τα γαλακτοκομικά προϊόντα.
Ενυδάτωση
Η επαρκής ενυδάτωση είναι σημαντική γιατί ένα άτομο μπορεί να χάσει ένα σημαντικό ποσό υγρών με κάθε διαρροϊκή κινητικότητα του εντέρου. Εκτός από τις καθημερινές ανάγκες σε υγρά, αυτή η επιπλέον απώλεια υγρών πρέπει να αντικατασταθεί, αλλιώς ο ασθενής θα αφυδατωθεί και, ενδεχομένως, να επιδεινωθεί ο πόνος στον κοιλιά και οι κράμπες στο έντερο.
Σε ακραίες περιπτώσεις ο ασθενής πρέπει να λάβει ενδοφλέβιο ορό με υγρά, ειδικά εάν δεν μπορεί να πιει αρκετά υγρά από το στόμα. Για ορισμένες ασθένειες, όπως ισχαιμική κολίτιδα, στην οποία η ροή του αίματος προς το έντερο έχει ήδη επηρεαστεί πολύ, η επαρκής ενυδάτωση είναι ένα βασικό στοιχείο για την θεραπεία. Τέλος, η αντικατάσταση ηλεκτρολυτών είναι μια πιθανή πορεία θεραπείας σε ασθενείς που έχουν σημαντική αφυδάτωση.
Γι' αυτό και είναι συχνό το φαινόμενο να μπερδεύουμε την κολίτιδα με άλλες ασθένειες, οι οποίες έχουν παρόμοια συμπτώματα.
Κολίτιδα: Συμπτώματα
Σε κάθε περίπτωση, τα συμπτώματα στην κολίτιδα εξαρτώνται από τον τύπο/είδος κολίτιδας που έχει κάποιος, αλλά, τα πιο συχνά είναι σαφώς ο πόνος στην κοιλιά και η διάρροια.
Άλλα συμπτώματα της κολίτιδας που μπορεί να εκδηλωθούν ανά περιστάσεις περιλαμβάνουν:
Αίμα στα κόπρανα, ανάλογα με την υποκείμενη νόσο. Η διάρροια μπορεί μερικές φορές να προκαλέσει αιμορραγία από τις αιμορροΐδες. Ωστόσο, το αίμα στα κόπρανα δεν είναι φυσιολογικό και ο ασθενής πρέπει να επικοινωνήσει με τον γιατρό του.
Διαρκής τάση, ή επιθυμία να πάτε στην τουαλέτα.
Κοιλιακός πόνος που μπορεί να “έρχεται και να φεύγει” και μετά από λίγο να καταλήγει σε διάρροια.
Μπορεί να υπάρχει συνεχής πόνος στην κοιλιά.
Πυρετός, ρίγη και άλλα συμπτώματα λοίμωξης και φλεγμονής, ανάλογα με την αιτία της κολίτιδας.
Τύποι κολίτιδας
Υπάρχουν πολλοί τύποι κολίτιδας. Οι πιο συχνοί είναι:
Η φλεγμονώδης νόσος του εντέρου, ή αλλιώς νόσος του Crohn, ή ελκώδης κολίτιδα
Μικροσκοπική κολίτιδα
Χημική κολίτιδα
Ισχαιμική κολίτιδα
Λοιμώδης κολίτιδα (τροφική δηλητηρίαση που προκαλείται από λοιμώξεις και μολύνσεις εξαιτίας παρασίτων ή βακτηρίων)
Απλή κολίτιδα – Αίτια
Η κολίτιδα μπορεί να οφείλεται σε ιογενείς λοιμώξεις, σε προβλήματα κυκλοφορίας του παχέως εντέρου (ισχαιμία), σε κληρονομική προδιάθεση και τέλος μπορεί να είναι αποτέλεσμα τροφικής δηλητηρίασης.
Ελκώδης κολίτιδα – Αίτια
Η φλεγμονή ξεκινά από τον πρωκτό και μπορεί να καταλαμβάνει οποιαδήποτε απόσταση μέχρι το τυφλό, το πρώτο δηλαδή τμήμα του παχέος εντέρου.
Αν η νόσος αφορά μόνο τον πρωκτό, τότε ονομάζεται ελκώδης πρωκτίτιδα, ενώ αν καταλαμβάνει όλο το κόλον μέχρι και το τυφλό, ονομάζεται ελκώδης πανκολίτιδα.
Η νόσος κάνει το έντερο να μοιάζει ότι έχει έγκαυμα στην εσωτερική του επιφάνεια, τον βλεννογόνο, με σχηματισμό ελκών και αιμορραγία. Μερικές φορές, για άγνωστο λόγο, συνυπάρχει με ασθένειες εκτός εντέρου, όπως η σκληρυντική χολαγγειίτιδα (νόσος του ήπατος), ιριδίτιδα (νόσος του οφθαλμού) ή γαγγραινώδες πυόδερμα (νόσος του δέρματος).
Η ελκώδης κολίτιδα είναι προκαρκινική κατάσταση και η πιθανότητα εμφάνισης κακοήθειας αυξάνει όσο περισσότερο αυξάνει η διάρκεια της νόσου.
Η σωστή διατροφή στην κολίτιδα
Ο καλύτερος τρόπος είναι να πίνετε πολλά υγρά, “καθαρά και διαυγή”, όπως το νερό. Τα καθαρά υγρά απορροφούνται στο στομάχι και δεν παράγουν περιττώματα στο παχύ έντερο, επιτρέποντάς του, έτσι, να “ξεκουραστεί”. Αποφύγετε το ανθρακούχο νερό. Καλή επιλογή είναι το ζελέ.
Ανάλογα με την αιτία της κολίτιδας, μπορεί να υπάρχουν κάποιες τροφές που μπορούν να γίνουν ανεκτές και άλλες που κάνουν τα συμπτώματα χειρότερα. Κρατήστε ένα ημερολόγιο διατροφής για να σας βοηθήσει να προσδιορίσετε εκείνες τις τροφές που σας δημιουργούν επιπλέον πρόβλημα. Σκοπός είναι να καταναλώνετε τροφές που καταπραΰνουν και ηρεμούν το παχύ έντερο.
Τα άτομα με ορισμένες τροφικές δυσανεξίες μπορεί να χρειαστεί να αποφύγουν ολόκληρες ομάδες τροφίμων. Εκείνοι με δυσανεξία στην λακτόζη πρέπει να μην καταναλώνουν τροφές, που περιέχουν γαλακτοκομικά προϊόντα, όπως γάλα, τυρί, γιαούρτι και παγωτό, ενώ εκείνοι με κοιλιοκάκη πρέπει να αποφεύγουν τη γλουτένη κ.ο.κ.
Τα άτομα με φλεγμονώδη νόσο του εντέρου (ελκώδης κολίτιδα και νόσος του Crohn) πρέπει να περιορίσουν τροφές και ποτά που έχουν οξέα και λιπαρά, τα τηγανητά, τις τροφές που είναι πλούσιες σε ίνες (σπόρους, ξηρούς καρπούς, καλαμπόκι κλπ) και τα γαλακτοκομικά προϊόντα.
Ενυδάτωση
Η επαρκής ενυδάτωση είναι σημαντική γιατί ένα άτομο μπορεί να χάσει ένα σημαντικό ποσό υγρών με κάθε διαρροϊκή κινητικότητα του εντέρου. Εκτός από τις καθημερινές ανάγκες σε υγρά, αυτή η επιπλέον απώλεια υγρών πρέπει να αντικατασταθεί, αλλιώς ο ασθενής θα αφυδατωθεί και, ενδεχομένως, να επιδεινωθεί ο πόνος στον κοιλιά και οι κράμπες στο έντερο.
Σε ακραίες περιπτώσεις ο ασθενής πρέπει να λάβει ενδοφλέβιο ορό με υγρά, ειδικά εάν δεν μπορεί να πιει αρκετά υγρά από το στόμα. Για ορισμένες ασθένειες, όπως ισχαιμική κολίτιδα, στην οποία η ροή του αίματος προς το έντερο έχει ήδη επηρεαστεί πολύ, η επαρκής ενυδάτωση είναι ένα βασικό στοιχείο για την θεραπεία. Τέλος, η αντικατάσταση ηλεκτρολυτών είναι μια πιθανή πορεία θεραπείας σε ασθενείς που έχουν σημαντική αφυδάτωση.