Όλοι θα έχετε ακούσει ότι στην Αρχαία Ελλάδα υπήρχαν λιοντάρια.
Η αλήθεια είναι πως δεν έχει αποδειχτεί ποτέ ότι υπήρχαν λιοντάρια στην Αρχαία Ελλάδα. Οι ισχυρισμοί για την παρουσία τους βασίζονται σε αγάλματα, ψηφιδωτές απεικονίσεις αλλά και στα γραπτά ιστορικών και φιλοσόφων, όπως ο Ηρόδοτος και ο Αριστοτέλης.
Οι έρευνες που αφορούν στην παρουσία των λιονταριών αναφέρουν πως το πιο πιθανό είναι ότι τα λιοντάρια που υπήρχαν στην Ευρώπη ήταν απόγονοι των «Λεόντων των σπηλαίων» (Panthera leo spelaea). Τα «Λιοντάρια των σπηλαίων» εξαφανίστηκαν το 10.000 ή το 8.000 π.Χ. Μερικά από αυτά ίσως να ξέφυγαν από τις περιοχές που ζούσαν και να έφτασαν στην Ελλάδα, η οποία κατοικούνταν εκείνη την εποχή.
Το πιθανότερο είναι οι κάτοικοι να τα κυνήγησαν τρομοκρατημένοι και να τα σκότωσαν. Το γεγονός επίσης ότι αυτά τα λιοντάρια ζούσαν σε σπήλαια, ενισχύει την άποψη ότι από εκεί προήλθε ο μύθος για το λιοντάρι της Νεμέας.
Παρόλ’ αυτά, τα μόνα απολιθώματα λιονταριών που έχουν βρεθεί στην Ευρώπη, εκτός των «Λιονταριών των Σπηλαίων», είναι στην Ισπανία, στην Ουγγαρία και στην Ουκρανία. Λέγεται πως τα λιοντάρια ζούσαν στον Καύκασο και στις γύρω περιοχές μέχρι τον 10ο αιώνα. Αυτό οδήγησε τους επιστήμονες στην υπόθεση ότι αν υπήρχαν λιοντάρια στην Ευρώπη και στον ελλαδικό χώρο, τότε αυτά θα ήταν παρόμοια με τα σημερινά ασιατικά λιοντάρια (Panthera Leo Persica) και όχι τα αφρικανικά (τα ασιατικά είναι λίγο μικρότερα σε μέγεθος). Σήμερα τα ασιατικά λιοντάρια έχουν συνολικό πληθυσμό 650 και ζουν αποκλειστικά στο δάσος του Gir στην Ινδία. Η επιστημονική ονομασία τους, δηλαδή «Πάνθηρας ο λέων ο περσικός», μπορεί να δίνει από μόνη της μια εξήγηση από που προήλθαν και με ποιον τρόπο οι Έλληνες ήρθαν σε επαφή μαζί τους.
Δεν μπορούμε φυσικά να ξεχνάμε ότι οι Έλληνες είχαν ήδη ξεκινήσει το εμπόριο με τους Αιγύπτιους, τους Σύριους και άλλους πολιτισμούς από τον 11ο αιώνα π.Χ., περιοχές όπου ήταν πιθανότερη η παρουσία των λιονταριών, όχι μόνο η φυσική, αλλά και στην τέχνη αυτών των πολιτισμών.
Η διαρκής εμπορική επαφή των Ελλήνων με αυτούς τους πολιτισμούς, μπορεί να εξηγεί την ύπαρξη των λιονταριών και στην αρχαία ελληνική τέχνη. Όπως στην «Πύλη των Λεόντων» στην είσοδο των Μυκηνών ή στην «Οδό των Λεόντων» στην Δήλο.
Ίσως λοιπόν, τα λιοντάρια των σπηλαίων να είναι τα μόνα που υπήρξαν στον ελλαδικό χώρο, αρκετά πριν αναπτυχθεί ραγδαία ο ελληνικός πολιτισμός.
Ωστόσο ο Ηρόδοτος αναφέρει πως οι Πέρσες στην εκστρατεία τους κατά των Ελλήνων, δέχθηκαν πολλές επιθέσεις λιονταριών όσο διέσχιζαν την Μακεδονία, το 480 π.Χ. Δυο περίπου αιώνες αργότερα, ο Αριστοτέλης αναφέρει πως ο πληθυσμός των λιονταριών στην Ελλάδα ήταν πολύ μικρός. Και οι δυο όμως δεν αναφέρονται σε προσωπικές τους εμπειρίες αλλά βασίζονται σε μαρτυρίες και φήμες της εποχής.
Με βάση τις γραπτές πάντα μαρτυρίες, τα λιοντάρια εξαφανίστηκαν ολοσχερώς από την Ελλάδα το 100 μ.Χ., όπως αναφέρει ο Δίων ο Χρυσόστομος. Η θεωρία για την εξαφάνισή τους γενικότερα από την Ευρώπη, στρέφεται στο ανεξέλεγκτο κυνήγι, ειδικότερα από τους Ρωμαίους, κυρίως λόγω της μεγάλης ζήτησης που υπήρχε γι’ αυτά στις ρωμαϊκές αρένες.
Οι ενδείξεις πάντως που φτάνουν σε εμάς για την ύπαρξή τους είναι μέσα από υποθέσεις, φήμες και μύθους. Προς το παρόν δεν έχουν υπάρξει απτές αποδείξεις για την παρουσία λιονταριών στην Αρχαία Ελλάδα, αν και η παρουσία τους στην αρχαία ελληνική τέχνη και στην μυθολογία είναι ιδιαίτερα συχνή.
Το πιθανότερο είναι οι Έλληνες να ήρθαν σε επαφή με λιοντάρια μέσω άλλων πολιτισμών, χωρίς όμως να μπορούμε να αποκλείσουμε με απόλυτη σιγουριά, ότι για κάποια περίοδο υπήρξαν πράγματι στα εδάφη της Μακεδονίας και της Θράκης.