Γιατί ο Αγ. Χαράλαμπος θεωρείται προστάτης των Φιλιατρών;
Την περίοδο της γερμανικής κατοχής, το 1944, Έλληνες αντάρ¬τες με σαμποτάζ (σε ενέδρα) είχαν σκοτώσει αρκε¬τούς Γερμανούς. Ο φρούραρχος Φιλιατρών, αξιωματικός τού Γερμανικού στρατού Κοντάου δέχθηκε εντολή από το στρατηγείο της Τρίπολης «την επόμενη ημέρα, στις 6 το πρωί, να καούν τα μισά Φιλιατρά και να εκτελεσθούν εκατό Φιλιατρινοί».
Το πρωί της άλλης ημέρας (19 Ιουλίου ήταν) οι κάτοικοι απόρησαν γιατί δεν έβλεπαν καμία κίνηση από τα στρατεύματα κατοχής. Όπως θυμούνται ακόμη και σήμερα, οι πολύ μεγάλοι σε ηλικία, κάποιοι συμπολίτες τους τη νύχτα πήγαν στην εκκλησία της Παναγίας της Γουβιώτισσας (όπου σήμερα γιορτάζει ο Αγ. Χαράλαμπος) και ζήτησαν προστασία.
Ο Αγ. Χαράλαμπος παρουσιάσθηκε στο Γερμανό φρούραρχο, τον Κοντάου, και του είπε να μην εκτελέσει τη διαταγή. Του υποσχέθηκε επίσης πως δεν θα τιμωρηθεί από τον ανώτερο του και ότι θα επιστρέψουν σώοι και αυτός και οι στρατιώτες του στην πατρίδα τους.
Ο Κον¬τάου, στην αρχή έδειχνε ψυχρός και ασυγκίνητος. Ο Άγιος του εμφανίσθηκε τρεις φορές για να τον πείσει και πως πρέπει να υπακούσει. Το πρωί ο Κοντάου ζήτησε από τους ανυποψίαστους ιερείς της πόλης να ανοίξουν όλους τους ναούς. Μαζί γύρισαν από εκκλησία σε εκκλησία και παρατηρούσε σχολαστικά τις εικόνες. Στην τέταρτη εκ¬κλησία, στα Εισόδια της Θεοτόκου, στη «Γουβιώτισσα», βλέπει σε μία εικόνα ένα γέροντα με κάτασπρη γενειάδα, με ιερατικά άμφια. Σταματάει και φωνάζει: «Αυτός είναι!» και έπεσε να τον προσκυνήσει.
Όταν σηκώθηκε λέει στους έκπληκτους ιερείς: «Σας έσωσε ο Άγιος αυτός, που έσωσε κι’ εμένα από ένα βαρύ κρίμα».
Έτσι η πόλη και οι κάτοικοί της γλύτωσαν από τη φωτιά και τη σφαγή.
Μετά την απελευθέρωση, ο Κοντάου ειδοποίησε στα Φιλιατρά πως θα έλθει στο πανηγύρι να γιορτάσει τον Άγιο «με τους φίλους του». Λόγω προβλημάτων στις συγκοινωνίες της εποχής έφτασε στα Φιλιατρά με 3 – 4 μέρες καθυστέρηση. Για να του ανταποδώσουν την ευγνωμοσύνη τους οι κάτοικοι παρέτειναν τις εκδηλώσεις μέχρι να προλάβει ο γερμανός στρατιωτικός να φτάσει στην περιοχή.