Ποια θα ήταν η αντίδρασή σας αν κάτι ανάλογο συνέβαινε στη Μητρόπολη Αθηνών;
Η ρωσική ομάδα Pussy Riot, που εμφανίζεται ως κάτι ανάμεσα σε πάνκ και φεμινιστική οργάνωση, έγινε διάσημη όταν πρόσφατα μέλη της προέβησαν στη σκανδαλώδη ενέργεια να χορεύουν ημίγυμνες μπροστά στο ιερό του σημαντικότερου ναού της Ρωσίας.
Δεν έχει διευκρινιστεί ακόμη το είδος της τιμωρίας γι’ αυτές τις κοπέλες. Εκκλησία, κοινωνία και ο νόμος, προσεγγίζουν με διαφορετικό τρόπο την υπόθεση.
Στις 21 Φεβρουαρίου 2012 πέντε κορίτσια με μάσκες έτρεξαν προς τον άμβωνα (τον χώρο μπροστά από το ιερό, η είσοδος στον οποίο απαγορεύεται αυστηρά σε όλους, πλην των ιερέων) του ναού του Χριστού Σωτήρα στη Μόσχα και επιχείρησαν να κάνουν μια αυτοσχέδια συναυλία φωνάζοντας: «Θεομήτωρ, Παρθένα, διώξε τον Πούτιν».
Η ενέργειά τους διήρκεσε λιγότερο από ένα λεπτό και διακόπηκε από τους φύλακες του ναού.
Στις 2 Μαρτίου η Αστυνομία της πρωτεύουσας άσκησε ποινική δίωξη για «Σοβαρή διατάραξη της τάξης», που επισείει ποινή έως και επτά χρόνια κάθειρξης.
Οι κοπέλες κηρύχθηκαν καταζητούμενες. Στις 4 Μαρτίου συνελήφθησαν οι δύο από τις ακτιβίστριες της ομάδας Pussy Riot, Ναντέζντα Τολοκοννίκοβα και Μαρία Αλιόχινα, και λίγο αργότερα ακόμα μία, η Αικατερίνα Σαμουτσέβιτς.
Οι κοπέλες τέθηκαν υπό κράτηση για 60 ημέρες, όσο διαρκεί η ανακριτική διαδικασία.
Η ενέργεια των Pussy Riot προκάλεσε μεγάλες συζητήσεις και οδήγησε σε μια πόλωση των απόψεων, τόσο στην κοσμική κοινωνία, όσο και στον εκκλησιαστικό χώρο. Ως είθισται στη σύγχρονη Ρωσία, η δημόσια συζήτηση εξελίχθηκε ως επί το πλείστον στα μπλογκ. «Δεν θα ρωτήσω αν είναι άξια συγχώρεσης ή ενθάρρυνσης για τέτοιου είδους καμώματα σε τζαμιά, συναγωγές, ή ορθόδοξους ναούς. Όμως ακόμη και στη Βιβλιοθήκη η διατάραξη της τάξης δεν παύει να είναι διατάραξη της τάξης, δεν είναι έτσι;», έγραψε για παράδειγμα ο μπλόγκερ pioneer-lj.
«Δεν υπάρχει λόγος να τιμωρηθούν οι Pussy Riot. Αν όμως είστε χριστιανοί, βάλτε τις να νηστέψουν. Οι προβοκάτορες πάντα ημερεύουν όταν τους δείχνουν ευσπλαχνία», ανέφερε ένας άλλος μπλόγκερ, ο Μαξίμ Πετρεντσούκ. Οι μπλόγκερ χωρίστηκαν σε δύο στρατόπεδα: Οι μεν ζητούσαν «κατανόηση και συγχώρεση», οι δε «αυστηρή τιμωρία».
Η Εκκλησία
Η Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία και σημαντικό μέρος των πιστών απαίτησαν να τιμωρηθούν οι φεμινίστριες, και κάλεσαν την κοινωνία να καταδικάσει τα καμώματά τους, κρίνοντάς τα τα ως αξιόποινες πράξεις.
Οι επίσημοι εκπρόσωποι της Εκκλησίας ανέφεραν ότι δεν κρίνουν απαραίτητη την κράτηση των Τολοκοννίκοβα, Αλιόχινα και Σαμουτσέβιτς, και την επιβολή ποινής φυλάκισης, υπενθυμίζοντας, ότι τα καθήκοντα των ανακριτικών αρχών είναι διαφορετικά από εκείνα της Εκκλησίας. Ωστόσο ο Πατριάρχης Μόσχας και Πάσης της Ρωσίας Κύριλλος έκρινε ως ανεπίτρεπτες τις προσπάθειες αθώωσης των μελών της ομάδας. Όπως ανέφερε, η χώρα «δεν έχει μέλλον αν μπροστά από τα Άγια αρχίζουμε να χλευάζουμε, όπως και στην περίπτωση που ο χλευασμός αυτός μείνει στην ψυχή κάποιου σαν ένα είδος ηρωισμού, σαν μια ορθή έκφραση πολιτικής διαμαρτυρίας, σαν μια κατάλληλη ενέργεια ή σαν ένα αθώο αστείο».
Από την πλευρά του, το Διαθρησκευτικό Συμβούλιο της Ρωσίας (περιλαμβάνει ορθόδοξες, ισλαμικές, βουδιστικές και ιουδαϊκές οργανώσεις) κάλεσε τις Pussy Riot να μετανοήσουν δημοσίως.
Ωστόσο τα μέλη της ομάδας αρνήθηκαν να το κάνουν, και αυτό οδήγησε σε περαιτέρω ριζοσπαστικές τοποθετήσεις από τους εκπροσώπους της Εκκλησίας. Σε μερικές εκκλησίες της πρωτεύουσας μάλιστα, αναγνώστηκαν εκκλήσεις προς τους πιστούς να υποστηρίξουν την τιμωρία των φεμινιστριών από το νόμο.
Ωστόσο, ακούστηκαν και εκκλήσεις για επιείκεια. Ο Βλαντίμιρ Λεγκόιντα, επικεφαλής του Συνοδικού τμήματος πληροφόρησης της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας δεν βλέπει λόγους να κρατούνται οι γυναίκες. Το σημαντικότερο κατά την γνώμη του, είναι να γίνουν όλα στα πλαίσια του νόμου: «Η Εκκλησία πάντοτε έκανε έκκληση για επίδειξη ευσπλαχνίας. Και η παρούσα κατάσταση δεν αποτελεί εξαίρεση.
Ένα τμήμα της κοινωνίας διαμορφώνει τη λανθασμένη άποψη ότι αυτές οι κοπέλες που προκάλεσαν την ταραχή κρατούνται κατόπιν απαίτησης της Εκκλησίας. Φυσικά, δεν είναι έτσι. Επιπλέον, η προσοχή των ΜΜΕ και της κοινωνίας φαίνεται ότι έχει επικεντρωθεί στην προσωπική ζωή των γυναικών, εκ των οποίων κάποιες είναι μητέρες μικρών παιδιών. Αυτές, προβαίνοντας σε μια τέτοια ενέργεια, προφανώς δεν συνειδητοποίησαν πλήρως τη σοβαρότητα της πράξης τους, και προκάλεσαν.
Το γεγονός ότι η κοινωνία μας, παρά τη βεβήλωση που συνέβη και η οποία πλήγωσε τα αισθήματά της, στάθηκε ικανή να συμπονέσει και συγχωρήσει, είναι αναμφίβολα θετικό».
Η υπεράσπιση
Ο Σεργκέι Σμιρνόφ, δικηγόρος του δικηγορικού συλλόγου «Yukov, Hrenov i Partniori», δεν θεωρεί αξιόποινη την πράξη των Pussy Riot: «Έχει σχηματιστεί φάκελος μόνο για διοικητική παράβαση κατά το άρθρο «μικρή διατάραξη της τάξης».
Επομένως θεωρώ, ότι στη συγκεκριμένη περίπτωση το μέτρο καταστολής υπό τη μορφή της κράτησης για «Σοβαρή διατάραξη της τάξης», δεν συνάδει με τα αληθινά γεγονότα. Ωστόσο το διάστημα των 60 ημερών είναι μία συνηθισμένη πρακτική, εδώ δεν υπάρχει κάποια υπέρμετρη αυστηρότητα.
Όταν η ανακριτική υπηρεσία αιτείται στο δικαστήριο την κράτηση ως μέτρο καταστολής, τότε κατά κανόνα ορίζονται ακριβώς δύο μήνες. Δυσκολεύομαι να προβλέψω τι θα συμβεί στη συνέχεια. Δυστυχώς όμως, η πρακτική του νομικού και ποινικού μας συστήματος είναι τέτοια, που αν μια υπόθεση για κάποια κατηγορία καταλήγει στο δικαστήριο, το οποίο δεν είναι δικαστήριο ένορκων μαρτύρων (και σε αυτή την περίπτωση δεν είναι τέτοιο), τότε το πιθανότερο να υπάρξει καταδικαστική απόφαση».
Η δικηγόρος των Pussy Riot Βιολέτα Βολκόβα δήλωσε ότι σε περίπτωση αρνητικής για τις κοπέλες τροπής της δίκης, θα κάνει προσφυγή κατά των ρωσικών δικαστηρίων στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων στο Στρασβούργο. «Ποτέ άλλοτε ανάλογες υποθέσεις δεν έχουν χαρακτηριστεί ως ποινικές», διευκρίνισε αυτή.
Ποια θα ήταν η αντίδρασή σας αν κάτι ανάλογο συνέβαινε στη Μητρόπολη Αθηνών;