Η «ΤΟP TEN» λίστα των υποχρεώσεων των ανηλίκων online

«ΤΟP TEN» λίστα των υποχρεώσεων που οφείλουν να σέβονται οι ανήλικοι online ανέδειξε κλειστό online ερωτηματολόγιο της Δράσης Saferinternet.gr του Ελληνικού Κέντρου Ασφαλούς Διαδικτύου.

Πρώτο στη λίστα των 10 κορυφαίων online υποχρεώσεων με ποσοστό 73,2% αναδεικνύεται ο σεβασμός των προσωπικών δεδομένων των άλλων χρηστών (π.χ. φωτογραφίες) και και η μη ανάρτηση τέτοιων δεδομένων χωρίς έγκριση, κάτι που δείχνει αντιστοιχία με το No 1 δικαίωμα της ιδιωτικότητας όπως έχει ήδη επισημανθεί. Δεύτερη κατά σειρά υποχρέωση των ανηλίκων: να κρατούν απόρρητους τους προσωπικούς τους κωδικούς στο Διαδίκτυο, ακόμη και από τους καλύτερους τους φίλους, και να επιλέγουν δύσκολους κωδικούς (57,5%) και τρίτη να μην παρενοχλούν άλλους στο Διαδίκτυο (52,9%). Στην τέταρτη θέση τοποθετείται η υποχρέωση των νέων να αποφεύγουν αγνώστους και να αναφέρουν ύποπτες/επιβλαβείς ή παράνομες συμπεριφορές στο Διαδίκτυο (51,2%) ενώ στην 5^η θέση κατατάσσεται η υποχρέωση σεβασμού της πνευματικής ιδιοκτησίας των άλλων στο Διαδίκτυο (48,6%).

Η υποχρέωση του να εκφράζονται οι ανήλικοι ελεύθερα στο Διαδίκτυο, αλλά πάντα με σεβασμό απέναντι στους άλλους (45%) καταλαμβάνει την 7^η θέση (39,2%). Στην 8^η και 9^η θέση αντίστοιχα τοποθετούνται η υποχρέωση τους να προστατεύουν την εικόνα τους στο Διαδίκτυο όπως και στο φυσικό κόσμο (37,6%) και να διασταυρώνουν την εγκυρότητα των πληροφοριών στο Διαδίκτυο (25,1%). Τελευταία υποχρέωση στην κατάταξη με μόλις 21,1%: να πλοηγούνται σε ιστοσελίδες που αρμόζουν στις ηλικίες τους, να σέβονται τους ηλικιακούς περιορισμούς που θέτουν οι δικτυακοί τόποι, και να γνωρίζουν τυχόν Όρους Χρήσης και Πολιτικές Απορρήτου, γεγονός που δείχνει πως οι ανήλικοι όχι μόνο δεν διαβάζουν τις Πολιτικές Απορρήτου και τους Όρους Χρήσης αλλά δεν συνειδητοποιούν και τους κινδύνους που εγκυμονεί το ακατάλληλο για αυτούς περιεχόμενο.

Η έρευνα μέσω διαδικτυακού ερωτηματολογίου πραγματοποιήθηκε την περίοδο 23/10/2012 έως 15/01/2013 με αποδέκτες παιδιά και εφήβους, γονείς, και εκπαιδευτικούς όλων των βαθμίδων εκπαίδευσης¹, στο πλαίσιο των δράσεων για τον εορτασμό της φετινής και επετειακής (δεκαετία) Ημέρας Ασφαλούς Διαδικτύου (Safer Internet Day), που εορτάστηκε φέτος την Τρίτη, 5 Φεβρουαρίου σε 100 χώρες σε όλο τον κόσμο, τελώντας υπό την αιγίδα της Αντιπροέδρου για την Ε.Ε. και Επιτρόπου για την Ψηφιακή Ατζέντα, Neelie Kroes. H θεματική του φετινού εορτασμού ήταν «Τα Δικαιώματα και οι υποχρεώσεις μας online», με το σύνθημα: «Σύνδεση με σύνεση! (Connect with respect!)».

Είναι ενδιαφέρον το γεγονός, ότι οι περισσότερες από τις παραπάνω υποχρεώσεις σε αντίθεση με τα δικαιώματα τέθηκαν σε τελείως διαφορετικές θέσεις από τους γονείς και τους εκπαιδευτικούς, με εξαίρεση τις πρώτες δυο υποχρεώσεις, καταδεικνύοντας σημαντική διαφοροποίηση μεταξύ των τριών ομάδων «Ανήλικοι – Γονείς – Εκπαιδευτικοί» (βλ. γράφημα στη 2^η σελίδα).

H Δρ. Βερόνικα Σαμαρά, Συντονίστρια του Ελληνικού Κέντρου Ασφαλούς Διαδικτύου, θέτει το εξής ζήτημα με βάση τα παραπάνω: «Είναι ενδιαφέρον το γεγονός ότι οι ανήλικοι θέτουν ως πρωταρχική τους υποχρέωση να σέβονται τα δεδομένα των άλλων χρηστών, όταν οι ίδιοι αναρτούν καθημερινά π.χ. στους ιστοχώρους κοινωνικής δικτύωσης φωτογραφίες φίλων ή συμμαθητών τους, χωρίς να έχουν ζητήσει πριν συναίνεση γι’ αυτό. Αντίστοιχα, ενδιαφέρον προκαλεί το γεγονός ότι διασταύρωση της εγκυρότητας των διαδικτυακών πληροφοριών, η πλοήγηση σε ηλικιακά κατάλληλες ιστοσελίδες και η γνώση των όρων χρήσης και των πολιτικών απορρήτου, ζητήματα που άπτονται άμεσα της υπεύθυνης και ασφαλούς χρήσης του Διαδικτύου, βρίσκονται στις δύο τελευταίες θέσεις της λίστας».

1 Στο online ερωτηματολόγιο ανταποκρίθηκαν 917 ανήλικοι, 831 εκπαιδευτικοί και 373 γονείς. Οι συμμετέχοντες είχαν τη δυνατότητα να επιλέξουν τα 5 πιο σημαντικά δικαιώματα και υποχρεώσεις, από δύο λίστες 10 επιλογών.