Νέο κραχ στις τιμές των κατοικιών τo 2014, προβλέπει έκθεση του διεθνούς οίκου αξιολόγησης Fitch ο οποίος εκτιμά ότι η κρίση στην ελληνική κτηματαγορά θα συνεχιστεί μέχρι το 2015 οπότε και θα υπάρξει σχετική σταθεροποίηση.
Σύμφωνα
με τους αναλυτές του διεθνούς οίκους, οι τιμές στην Ελλάδα θα
υποχωρήσουν συνολικά κατά 42% μέσα σε μια πενταετία με την υποχώρηση
μέσα στη φετινή χρονιά να φτάνει το 10%. Η έκθεση αναφέρει ότι ήδη οι
τιμές στη χώρα μας (με βάση στοιχεία τρίτου τριμήνου του 2013) έχουν
υποχωρήσει 32,7% από το υψηλότερο σημείο που βρέθηκαν προ κρίσης.
Η εκτίμηση της Fitch είναι
πολύ χειρότερη από εκείνη που έδινε πριν από περίπου ένα χρόνο όταν
προέβλεπε ότι οι τιμές των ακινήτων στην Ελλάδα θα έχουν υποχωρήσει κατά
33% από τα επίπεδα του 2008.
Σύμφωνα
με τη χθεσινή έκθεση, η δυνατότητα αγοράς νέας κατοικίας
(affordability) έχει βελτιωθεί, δεδομένης της πτώσης των τιμών και
υποστηρίζεται από το περιβάλλον χαμηλών επιτοκίων. Ωστόσο επηρεάζεται
από την συνεχιζόμενη απομόχλευση των τραπεζών και τον κίνδυνο αύξησης
του κόστους χρήματος.
Έτσι, αναμένεται ότι και το 2014 η αγορά θα παραμείνει εξαρθρωμένη με χαμηλό
όγκο συναλλαγών και αναιμική ζήτηση. Για το 2014, οίκος αναμένει πως οι
τιμές κατοικιών θα αυξηθούν σε Γερμανία και Ηνωμένο Βασίλειο λόγω των
χαμηλών επιτοκίων, την υγιή ανάπτυξη του ΑΕΠ και τη βελτιωμένη
διαθεσιμότητα πίστης. Οι τιμές είναι επίσης πιθανόν να σημειώσουν μικρή
άνοδο στις ΗΠΑ και την Αυστραλία και να μείνουν αμετάβλητες στον Καναδά.
Η Fitch αναμένει περαιτέρω υποχώρηση των τιμών στην Ολλανδία και την
Ιταλία και σε μεγαλύτερο βαθμό σε Ελλάδα και Ισπανία. Η οικονομική
σταθεροποίηση στην Ευρωζώνη αναμένεται να έχει ως αποτελέσματα σταθερές
τιμές το 2015 στην Ολλανδία και την Ιταλία, ενώ η Ελλάδα και η Ισπανία
αναμένεται -σύμφωνα με τον οίκο- να δουν τις τιμές κατοικιών να
αυξάνονται.
Αξίζει,
πάντως, να σημειωθεί ότι οι αναλυτές εκτιμούν ότι η αγορά διασώθηκε από
μια ανεξέλεγκτη πτώση τιμών εξαιτίας της παράτασης για ένα έτος της
αναστολής πλειστηριασμών πρώτης κατοικίας. Κι αυτό διότι θα αυξάνονταν
ραγδαία η προσφορά κατοικιών σε πολύ χαμηλές τιμές, γεγονός που θα πίεζε
το σύνολο της κτηματαγοράς. Σε ό,τι αφορά τα δάνεια σε καθυστέρηση, η
εκτίμηση της Fitch είναι ότι το επίπεδο της δημιουργίας νέων έχει
αρχίσει να περιορίζεται, καθώς η οικονομία αρχίζει να ανακάμπτει. Ωστόσο
το συνολικό μέγεθος των προβληματικών δανείων θα εξακολουθήσει να
αυξάνει καθώς αναμένεται σταδιακή και ελεγχόμενη μείωση των
προστατευόμενων από πλειστηριασμό. Αναμένει να κορυφωθούν το 2015.
Η έκθεση της Fitch έρχεται
απλά να επιβεβαιώσει τις εκτιμήσεις των ειδικών της κτηματαγοράς που
δεν περιμένουν ανάκαμψη ζήτησης και τιμών πριν το 2015.
Στην
αγορά συνεχίζουν να υπάρχουν περισσότερα από 200.000 απούλητα ακίνητα
ενώ εκατοντάδες εργολάβοι και ιδιοκτήτες ακινήτων αναγκάζονται να
«βγάλουν στο σφυρί» σπίτια προκειμένου να μπορέσουν να γίνουν κάποιες
συναλλαγές. Είναι χαρακτηριστικό ότι σε πολλές περιοχές η υποχώρηση των
τιμών έχει ξεπεράσει το 45%-50% σε σχέση με το 2008 ενώ πολλοί
κτηματομεσίτες εκτιμούν ότι η πτώση το 2015 θα φτάσει το 15%.
Τα βασικά στοιχεία της κτηματαγοράς σήμερα είναι:
- Σύμφωνα με την ΤτΕ, οι τιμές των διαμερισμάτων τα τρία πρώτα τρίμηνα του 2013 υποχώρησαν 11,6%, 11,8% και 9,2% αντίστοιχα ενώ αναμένεται πτώση γύρω στο 9%-10% το δ' τρίμηνο. Συνολικά το 2012 η πτώση έφτασε το 11,7%
- Από την αρχή της κρίσης, η υποχώρηση των διαμερισμάτων έχει φτάσει το 32% ή 37,6% σε πραγματικούς όρους. Ομως, πολλοί κτηματομεσίτες εκτιμούν ότι η «βουτιά» είναι μεγαλύτερη, π.χ. στην Αθήνα είναι 32% και στη Θεσσαλονίκη 38%.
- Η μέση περίοδος αναμονής για τη διάθεση απούλητων κατοικιών έφτασε το ένα έτος, από 5 μήνες το 2009.
- Το γ' τρίμηνο 2013 μόλις το 16% των συναλλαγών πραγματοποιήθηκε με δανεισμό έναντι 82,1% το 2009.
- Ολοκληρωτική είναι και η κατάρρευση της οικοδομής καθώς εκτιμάται ότι πέρυσι κτίστηκαν λιγότερα από 10.000 σπίτια όταν το 2007 είχαν κτιστεί 104.000, η υποχώρηση δηλαδή φτάνει το 90%.
- Το 2013 έκλεισε με πωλήσεις κατοικιών που δεν ξεπέρασαν τις 30.000 όταν το 2005 είχαν πουληθεί 215.000 ακίνητα ενώ το 2009 είχαν γίνει περίπου 95.000 συναλλαγές.
- Τέλος, σε ότι αφορά τις τιμές, σε κάποιες περιοχές της Αθήνας πωλούνται νεόδμητα σπίτια με 1.000 ευρώ/τ.μ. Οσο για τα μεταχειρισμένα, υπάρχουν διαμερίσματα 30-40 σε υποβαθμισμένες περιοχές που δίνονται αντί... 5.000-10.000 ευρώ.
