Εναν από τους σημαντικότερους εκπροσώπους της ρωσικής λογοτεχνίας, αλλά και έναν εκ των κορυφαίων όλων των εποχών, τον Λέοντα Τολστόι, τιμά σήμερα η Google στο λογότυπό της, με αφορμή τα 186 χρόνια από τη γέννησή του, στις 9 Σεπτεμβρίου 1828.
Το doodle είναι διαδραστικό και ο χρήστης μπορεί να πατήσει το σύμβολο
του play και να «ταξιδέψει» σε σκηνές από τα έργα του Τολστόι «Πόλεμος
και Ειρήνη», «Άννα Καρένινα» και «Ο θάνατος του Ιβάν Ιλίτς».
Ο Λέων Τολστόι στη Γιάσναγια Πολιάνα το 1828 και από το 1844 ως το 1847
σπούδασε στο πανεπιστήμιο του Καζάν. Στον πόλεμο της Κριμαίας πήρε
μέρος ως αξιωματικός του πυροβολικού και του απονεμήθηκαν πολλές
ανώτερες διακρίσεις.
Ο αποτροπιασμός για τις φρικαλεότητες του πολέμου αυτού καθρεφτίστηκε
στα «Διηγήματα της Σεβαστούπολης (1855-1859)». Στα διηγήματα αυτά ο
Τολστόι δείχνει φανατικά την έχθρα του προς τον πόλεμο και παράλληλα
εγκωμιάζει τον ηρωισμό των συμπατριωτών του στρατιωτών.
Από το τέλος της δεκαετίας 1850-1860 ο Τολστόι εγκαταστάθηκε στη
Γιάσναγια Πολλιάννα, άνοιξε σχολείο για τα αγροτόπαιδα και ίδρυσε το
περιοδικό «Γιάσναγια Πολλιάννα». Προηγουμένως ταξίδεψε στη Γαλλία,
Ελβετία, Ιταλία και Γερμανία.
Στα 1862 ο Τολστόι παντρεύτηκε τη Σοφία Αντρέγιεβνα Μπερς. Το 1863
τέλειωσε το διήγημά του «Οι Κοζάκοι», στο οποίο απεικόνισε τους
ανθρώπους και τη φύση του Καυκάσου.
Από το 1863 ως το 1869 ασχολήθηκε με τη συγγραφή του μυθιστορήματος
«Πόλεμος και Ειρήνη». Το έργο αυτό αποτελεί έξοχη απεικόνιση της ζωής
και των συνθηκών της Ρωσίας στην περίοδο των ναπολεόντειων πολέμων. Το
βάθος της ψυχολογικής ανάλυσης, η αριστοτεχνική απεικόνιση ανθρώπινων
μορφών και τοπίων και ο πλούτος της γλώσσας, κάνουν το «Πόλεμος και
Ειρήνη» ένα από τα κορυφαία επιτεύγματα της ρεαλιστικής πεζογραφίας του
19ου αιώνα.
Στο άλλο του μεγαλειώδες μυθιστόρημα, την «Άννα Καρένινα» (1873),
αντικατοπτρίζεται ανάμεσα στα άλλα η τραγωδία μιας γυναίκας που έπεσε
θύμα της ψεύτικης και απάνθρωπης ηθικής της κοινωνίας. Η δύναμη του
κριτικού ρεαλισμού του Τολστόι εκδηλώθηκε στις σελίδες του
μυθιστορήματός του «Ανάσταση» (1889).
Ο Τολστόι έγραψε και θεατρικά έργα όπως «Το κράτος του ζόφου», «Το
ζωντανό πτώμα», «Οι καρποί της Παιδείας» (κωμωδία). Άλλα έργα του στα
οποία εκφράζεται η ιδιότυπη θρησκευτικότητά του είναι «Ο θάνατος του
Ιβάν Ιλίτς» (1884), «Αφέντης και δούλος» (1895), «Τι πιστεύω», «Τι να
κάνουμε λοιπόν» και η περίφημη πραγματεία του «Τι είναι τέχνη». Με τα
θρησκευτικά κείμενά του ήρθε όμως σε αντιδικία με την εκκλησία της
Ρωσίας, η οποία τον απέβαλε από τις τάξεις της το 1901.
Ο Λέων Τολστόι πέθανε το 1910 από πνευμονία στην περιοχή Αστάποβο σε ηλικία 82 ετών.
Αποφθέγματα του Τολστόι
«Αν θες να βρεις παράδειγμα προς μίμηση, θα πρέπει να ψάξεις μεταξύ των
απλών, ταπεινών ανθρώπων. Πραγματικό μεγαλείο έχουν μόνο όποιοι δεν
αυτοδιαφημίζονται και δεν θεωρούν τον εαυτό τους σπουδαίο».
«Δεν υπάρχει αληθινή ηδονή, εκτός από εκείνη που δίνει η
δημιουργικότητα. Είτε φτιάχνει κανείς μολύβια, είτε μπότες, είτε ψωμί,
είτε παιδιά. Χωρίς δημιουργία δεν υπάρχει αληθινή ευχαρίστηση».
«Τα μόνα έθνη που μπορεί να ονομάζονται ιστορικά είναι αυτά που αναγνωρίζουν τη σπουδαιότητα και την αξία των θεσμών τους».
«Ευτυχία δεν είναι να κάνεις πάντα αυτό που θέλεις, αλλά να θέλεις πάντα αυτό που κάνεις».
