ΔΑΣΙΚΟΙ ΧΑΡΤΕΣ - ΤΙ ΙΣΧΥΕΙ ΚΑΙ ΠΟΣΑ ΘΑ ΠΛΗΡΩΣΟΥΝ ΕΚΑΤΟΝΤΑΔΕΣ ΧΙΛΙΑΔΕΣ ΙΔΙΟΚΤΗΤΕΣ

Του Κοσμά Ζακυνθινού 

Πραγματικό αλαλούμ με συνεχείς παρατάσεις και επανασχεδιασμό όσων «εξαιρέσεων» δεν προβλέπονταν αρχικώς, προκαλεί το δύσκολο εγχείρημα κύρωσης των δασικών χαρτών στη χώρα μας, με το υπουργείο Περιβάλλοντος να δηλώνει κατηγορηματικά ότι -παρά τα προβλήματα- η διαδικασία ανάρτησης θα συνεχιστεί καθότι αποτελεί περιβαλλοντική και αναπτυξιακή μας υποχρέωση, ενώ χωρίς αυτούς δεν γίνεται Κτηματολόγιο.
Περίπου το ένα τρίτο των δασικών χαρτών της χώρας αποτελεί υποχρέωση βάσει μνημονίου, συνεχίζοντας πρακτικά τη θεμέλια διαδικασία του πρώτου νόμου για τους δασικούς χάρτες από το 1976.
 Η πρώτη φάση αναρτήσεων, στις 33 συνολικά περιοχές, έρχεται να επιλύσει με διαδικασίες εξπρές, καίρια ζητήματα μετά από καθυστερήσεις περίπου 40 ετών. Στα δαιδαλώδη προβλήματα που ακολούθησαν της πρώτης ανάρτησης, το υπουργείο «απαντά» με ενάμιση μήνα επιπλέον καθυστέρηση στη διαδικασία υποβολής αντιρρήσεων για το περιεχόμενο των δασικών χαρτών. Αυτό προβλέπει τροπολογία που κατέθεσε στα μέσα της εβδομάδας στη Βουλή το υπουργείο Περιβάλλοντος, επιχειρώντας με την ίδια ρύθμιση να επιλυθούν δύο από τα βασικά ζητήματα που έχουν ανακύψει: α) η «αποκάλυψη» των παράνομα εκχερσωμένων πλην επιδοτούμενων εκτάσεων και β) η λανθασμένη προσθήκη ανέκαθεν γεωργικών εκτάσεων σε αναδασωτέες περιοχές.

Συγκεκριμένα, η τροπολογία προβλέπει αύξηση στην προθεσμία υποβολής αντιρρήσεων από τις 60 στις 105 ημέρες (συν 20 ημέρες για τους κατοίκους εξωτερικού), αποστέλλοντας τους εν τέλει στον αρμόδιο για επιδοτήσεις ΟΠΕΚΕΠΕ με την κύρωση τους και όχι νωρίτερα. Έτσι, θα αποκλειστεί το ενδεχόμενο η διασταύρωση των στοιχείων σχετικά με τις παράνομα εκχερσωμένες εκτάσεις που επιδοτούνται να γίνει πριν από την κύρωση των χαρτών.
Σε όσα κομμάτια γης κακώς συμπεριλήφθηκαν στις αναδασωτέες εκτάσεις, καθώς ουδέποτε ήταν δασικά (πληροφορία που παρέχεται σήμερα από τον δασικό χάρτη), θα πρέπει να γίνει άρση της αναδάσωσης. Η "αυτονόητη" πρόβλεψη δίνει ισχυρή κάλυψη στις δασικές υπηρεσίες και ενδεχομένως νομική βάση στην εκ των υστέρων (δηλαδή μετά την κύρωση) διόρθωση ανάλογων λαθών.

Οι επιτροπές αντιρρήσεων θα εξετάζουν και αιτήματα άρσης αναδάσωσης, τα οποία, σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία, πρέπει να υποβάλλονται στα δασαρχεία. Οι επιτροπές θα ειδοποιούν την αρμόδια για την άρση της αναδάσωσης αποκεντρωμένη διοίκηση.
Εξαγορά καταπατημένων

Προκειμένου να προχωρήσει η εξαγορά από τους αγρότες των καταπατημένων, εκχερσωμένων προς καλλιέργεια δημοσίων δασικών εκτάσεων, ο αναπληρωτής υπουργός Σωκράτης Φάμελλος υποσχέθηκε διευκολύνσεις, όπως τη μείωση του τιμήματος και τη δυνατότητα 100 δόσεων. Επίσης υποσχέθηκε να καταργήσει την υποχρέωση εκπόνησης μελέτης (ως προϋπόθεση για να επιτραπεί η εξαγορά) και να δώσει τη δυνατότητα ανέγερσης κάποιων σχετικών με την αγροτική δραστηριότητα κατασκευών. Υπενθυμίζεται ότι στις προς εξαγορά εκτάσεις δεν επιτρέπεται άλλη δραστηριότητα (λ.χ. οικιστική), ωστόσο αυτό δεν αποτυπώνεται ούτε στο κτηματολόγιο ούτε αλλού, ώστε να διασφαλιστεί. Προβλήματα...

Έντονες ήταν οι αντιδράσεις των κομμάτων της αντιπολίτευσης με την τροπολογία για τους δασικούς χάρτες, που κατατέθηκε στο νομοσχέδιο για την Κύρωση Μνημονίου Κατανόησης μεταξύ Ελλάδας ... Αζερμπαϊτζάν στον τομέα των Ανανεώσιμων Πηγών. Απαντώντας στις αντιδράσεις των κομμάτων της αντιπολίτευσης ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Γιώργος Σταθάκης ανέφερε πως «η προσπάθεια όλων μας θα πρέπει να είναι στο να πετύχει η απόκτηση της χώρας δασικών χαρτών, κάτι που δεν έχει γίνει από το 1976 μέχρι σήμερα. Και σε αυτή την προσπάθεια θα πρέπει όλοι να βοηθήσουμε ... Με την τροπολογία αυτή αποσκοπούμε στο να επιλυθούν κάποια προβλήματα στην άσκηση των δικαιωμάτων των πολιτών και να δοθούν κατευθυντήριες γραμμές στην διοίκηση για την ορθότερη αντιμετώπιση των ζητημάτων που έχουν προκύψει από την ανάρτηση των χαρτών. Δεν λύνει δηλαδή όλα τα προβλήματα που υπάρχουν. Αυτά θα έρθουν σε ένα νομοσχέδιο σύντομα και θα έχουμε την δυνατότητα να τα συζητήσουμε. Απλά φέρνουμε αυτή τη ρύθμιση και με τη μορφή τροπολογίας γιατί σε 9 ημέρες λήγουν οι προθεσμίες για την υποβολή αντιρρήσεων και να επιμηκύνουμε αυτή την περίοδο. Περί αυτού πρόκειται...» Αντιδράσεις...
«Τα προβλήματα που έχουν προκύψει είναι πάρα πολλά και δεν μπορεί να γίνει σήμερα καμία συζήτηση καθώς το υπουργείο μας κατέθεσε και πήραμε στα χέρια την τροπολογία πριν 5 λεπτά...» όπως επεσήμανε ο εισηγητής της ΝΔ Κώστας Σκρέκας, καταδικάζοντας τη νομοθέτηση της κυβέρνησης με τροπολογίες και μάλιστα σε άσχετα επί του περιεχομένου του νομοσχεδίου.

Ο εισηγητής του ΠΑΣΟΚ Γιάννης Μανιάτης επέκρινε το υπουργείο ότι «όταν το 2016 σας λέγαμε να μην επιμείνετε και ψηφίσετε το Ν 4389, γιατί θα υπήρχαν πολλά προβλήματα στην εφαρμογή του, δεν μας ακούσατε. Τώρα αναγκάζεστε που είστε μπροστά στα προβλήματα που δημιουργήσατε αναγκάζεστε και φέρετε μια τροπολογία που πάλι αποσπασματικά πάει να λύσει ένα από τα προβλήματα που έχει δημιουργήσει ο νόμο σας...» και πρόσθεσε πως «δεν έχετε ούτε τη γενναιότητα να πείτε καθαρά ότι καταργούμε όσα θεσπίσατε και αντιθέτως το κρύβεται με διατάξεις και παραπομπές σε νόμους και παραγράφους που κανείς δεν μπορεί να παρακολουθήσει μέσα στο κείμενο περί τίνος πρόκειται...»
Μειωμένο τέλος
Στις αρχές του περασμένου μήνα, με Κοινή Υπουργική Απόφαση (του αν. υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Σωκράτη Φάμελλου, και του αν. υπουργού Οικονομικών, Γιώργου Χουλιαράκη), μειώθηκαν τα τέλη αντιρρήσεων, δίνοντας έτσι τη δυνατότητα σε περισσότερους πολίτες να υποβάλουν αντίρρηση, σε περίπτωση που διαφωνούν με την εκτίμηση της θεματικής αποτύπωσης του δασικού χάρτη της περιοχής τους.
Μάλιστα, όπως ανακοίνωσε το υπουργείο Περιβάλλοντος, τα τέλη αντιρρήσεων, από τον Νοέμβριο 2016, είναι ήδη μειωμένα κατά 10%, σε σχέση την αντίστοιχη ΚΥΑ που είχε εκδοθεί το 2014. Η νέα ΚΥΑ προβλέπει την περαιτέρω μείωση των τελών, ειδικά για τους πολίτες που κατέχουν μικρές εκτάσεις, καθώς επίσης και τη διαίρεση της κατηγορίας από 5 έως 20 στρέμματα, σε δύο κατηγορίες, από 5 έως 10 στρέμματα και από 10 έως 20 στρέμματα.
Σύμφωνα με την νέα κατανομή, οι μειώσεις των τελών στις χαμηλές κατηγορίες φτάνουν έως και 60%, ενώ στην ανώτερη κατηγορία η μείωση είναι 7%.
Ποιοι εξαιρούνται 
Ταυτόχρονα, υπάρχουν ήδη πέντε περιπτώσεις οι οποίες εξαιρούνται από την καταβολή τέλους αντιρρήσεων, όπως είναι:

• οι περιπτώσεις περιοχών που συμπεριλήφθηκαν στο δασικό χάρτη λόγω μη αποτύπωσης των ρυμοτομικών σχεδίων,
• οι περιοχές που φαίνονται ως δασικές το 1945, αλλά περιλαμβάνονται στον εποικισμό,
• οι περιοχές που φαίνονται είτε το 1945, είτε τώρα, ως χορτολιβαδικές ή βραχώδεις ή πετρώδεις και περιλαμβάνονται στον εποικισμό,
• οι περιοχές με τελεσίδικη πράξη χαρακτηρισμού και
• οι περιοχές με εκκρεμείς πράξεις χαρακτηρισμού.

Σε συνάντηση του Αν. ΥΠΕΝ, Σωκράτη Φάμελλου, με τα ανώτατα στελέχη των Αποκεντρωμένων Διοικήσεων κατέστη σαφές ότι πρόθεση του υπουργείου είναι η στενότερη συνεργασία των δύο μερών, προκειμένου να καταγράφονται άμεσα τα προβλήματα που ανακύπτουν και να δίνονται απαντήσεις και λύσεις, προς τις υπηρεσίες και προς και τους πολίτες.
Ο ήδη αυξημένος χρόνος υποβολής των αντιρρήσεων, η ενίσχυση των Σημείων Υποστήριξης Ανάρτησης Δασικού Χάρτη (ΣΥΑΔΧ), η αποτελεσματική ενημέρωση των πολιτών, καθώς και οι προβλεπόμενες ρυθμίσεις για τον αγροτικό κόσμο στοχεύουν σε αυτή την κατεύθυνση. Η δε περαιτέρω μείωση των τελών αντίρρησης, με βάση την ΚΥΑ, επιτρέπει σε περισσότερους πολίτες να υποβάλλουν αντιρρήσεις, προλαμβάνοντας οποιαδήποτε κοινωνική αδικία.
Τι πρέπει να προσέξουν οι πολίτες
Τα 6 βήματα για τη διαδικασία αντιρρήσεων
Οι πολίτες θα πρέπει να ακολουθήσουν τα εξής βήματα της διαδικασίας προκειμένου να ελέγξουν και να καταθέσουν αίτηση αντίρρησης, σε περίπτωση που εντοπίζονται λάθη επί των εκτάσεων τους. Συγκεκριμένα:
Βήμα 1ο
Εντοπισμός ιδιοκτησίας στο δασικό χάρτη
Όσοι έχουν πρόσβαση στο διαδίκτυο μπορούν να εντοπίσουν τις ιδιοκτησίες τους πάνω στους αναρτημένους ορθοφωτοχάρτες στη διαδικτυακή εφαρμογή (gis.ktimanet.gr/wms/forestobjections). Οι υπόλοιποι θα πρέπει να απευθυνθούν είτε στα σημεία υποστήριξης ανάρτησης του δασικού χάρτη στο δασαρχείο της περιοχής τους, είτε σε ειδικό επιστήμονα - τεχνικό σύμβουλο που κατέχει το αντικείμενο και έχει την τεχνογνωσία να τους βοηθήσει.
Βήμα 2ο
Εξέταση χαρακτηρισμού του ακινήτου
Εάν το ακίνητο φέρει χαρακτηρισμό ΑΑ ή ΠΑ, τότε ο πολίτης δεν πρέπει να προβεί σε κάποια ενέργεια. Στην περίπτωση όμως, που η έκταση του ή τμήμα της έκτασής του, φέρει έναν από τους χαρακτηρισμούς «ΔΔ», «ΔΑ», «ΑΔ», «ΠΔ», «ΑΝ», τότε υπάρχει πρόβλημα με τη χρήση και αξιοποίηση του ακινήτου του, αφού θεωρείται δάσος ή δασική έκταση. Επίσης υπάρχει και μία τρίτη κατηγορία εκτάσεων, οι λεγόμενες χορτολιβαδικές (ΧΧ, ΧΑ, ΠΧ), όπου και σε αυτές τις περιπτώσεις η έκταση διεκδικείται από το Δημόσιο. Σε αυτές τις περιπτώσεις θα πρέπει να εξεταστεί το ενδεχόμενο υποβολής αντίρρησης κατά του Δασικού Χάρτη.
Βήμα 3ο
Ηλεκτρονική υποβολή αντίρρησης
Οι αντιρρήσεις υποβάλλονται αποκλειστικά και μόνο ηλεκτρονικά μέσω της ειδικής διαδικτυακής εφαρμογής που είναι διαθέσιμη στην ιστοσελίδα της ΕΚΧΑ Α.Ε. ΧΑΡΤΕΣ/ Υποβολή Αντιρρήσεων. Μέσω της διεύθυνσης : https://www.ktimanet.gr/CitizenWebApp/InfoDasika_Page.aspx και με τους κωδικούς του taxisnet (username & password) ή με τα προσωπικά στοιχεία δημιουργείται ένας λογαριασμός που είναι μοναδικός για κάθε ενδιαφερόμενο. Με τον κωδικό που δίνεται, μπαίνουμε στην εφαρμογή υποβολής αντιρρήσεων, οριοθετούμε την έκταση ενδιαφέροντος και αυτόματα η εφαρμογή εμφανίζει τις συντεταγμένες, το εμβαδόν και το ύψος του παραβόλου που πρέπει να καταβληθεί. Επίσης τεκμηριώνεται το εμπράγματο/ενοχικό δικαίωμα του ενδιαφερόμενου και υποβάλλεται η αίτηση. Στη συνέχεια εκδίδεται ο αριθμός λογαριασμού πληρωμής του τέλους αντίρρησης (παράβολο), το οποίο πληρώνεται στη τράπεζα. Εντός 24ώρου από την πληρωμή του τέλους, η αίτηση αντίρρησης οριστικοποιείται και παίρνει αριθμό πρωτοκόλλου.
Βήμα 4ο
Συγκέντρωση δικαιολογητικών

1. Υπογεγραμμένο το αντίγραφο της αντίρρησις του, όπως αυτό τυπώνεται από την ηλεκτρονική φόρμα της ΕΚΧΑ και αφού λάβει αριθμό πρωτοκόλλου.
2. Έγγραφα (απλά αντίγραφα) που αποδεικνύουν το έννομο συμφέρον όπως: συμβολαιογραφικά έγγραφα, δικαστικές αποφάσεις, παραχωρητήρια, πράξεις τακτοποίησης, αποφάσεις αναγκαστικής απαλλοτρίωσης, υποθήκη και δουλείες, επικαρπία, οίκηση, δουλεία οδού, ξυλεύσεως, βοσκής, αντλήσεως ύδατος, μίσθωση, επίμορτη αγροληψία, χρονομεριστική μίσθωση, προσύμφωνο πώλησης - δωρεάς ακινήτου, οικοδομική άδεια, βεβαιώσεις από αρμόδιες υπηρεσίες ( π.χ. για αναδασμό, κληροτεμάχια κ.λπ ), τοπογραφικά, φωτοερμηνείες κ.ά.
3. Αντίγραφο του εντύπου Ε9 της δήλωσης στοιχείων ακινήτων, που υποβάλλεται στη Δ.Ο.Υ., εφόσον από αυτό προκύπτει η ταυτότητα του ακινήτου.
4. Απλό φωτοαντίγραφο ταυτότητας ή διαβατηρίου
5. Το Αποδεικτικό πληρωμής του αναλογούντος ειδικού τέλους (χρηματικό παράβολο)
Βήμα 5ο
Αποστολή δικαιολογητικών
Το έντυπο αντιρρήσεων που υποβλήθηκε ηλεκτρονικά μαζί με τα αντίγραφα των στοιχείων που αποδεικνύουν το έννομο συμφέρον καθώς και λοιπά στοιχεία/έγγραφα αποστέλλονται, σε έντυπη μορφή, στο αρμόδιο Σημείο Υποστήριξης Αντιρρήσεων Δασικών Χαρτών (Σ.Υ.Α.Δ.Χ.). Στον φάκελο αποστολής πρέπει να αναγράφεται το όνομα του ενδιαφερόμενου και ο αριθμός πρωτοκόλλου των αντιρρήσεων που υπεβλήθησαν ήδη ηλεκτρονικά.
Βήμα 6ο
Εκδίκαση των αντιρρήσεων στην Επιτροπή ΕΠΕΑ
Μετά την ολοκλήρωση της διαδικασίας κατάθεσης των δικαιολογητικών που στοιχειοθετούν τις αντιρρήσεις του ενδιαφερόμενου πολίτη, ακολουθεί η εκδίκαση των αντιρρήσεων από την αρμόδια Επιτροπή ( ΕΠΕΑ). Η προσφυγή στις υπηρεσίες Τεχνικού Συμβούλου δεν είναι υποχρεωτική για την υποβολή της αντίρρησης, κρίνεται όμως απαραίτητη, για την επιτυχή υποστήριξη των αντιρρήσεων ενώπιον της Επιτροπής.