ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΕΤΕΙΟ ΤΗΣ ΕΞΟΔΟΥ ΤΟΥ «ΒΡΙΚΙΟΥ ΑΡΕΩΣ»
ΠΕΜΠΤΗ 26η ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2018
Ώρα 09.50 π.μ. : Πέρας προσέλευσης επισήμων στον Ι.Ν. Μεταμόρφωσης του Σωτήρος στο Κάστρο της Πύλου.
ΏΡΑ 10:00 π.μ. : Έναρξη Δοξολογίας.
ΏΡΑ 10:15 π.μ. : Εκφώνηση Πανηγυρικού της ημέρας από τον Αντιναύαρχο κ. Αγγελόπουλο Πελοπίδα,
Επίτιμο Α’ Υπαρχηγό Λ.Σ.
ΏΡΑ 10:30 π.μ. : Αναχώρηση πομπής προς την κεντρική προβλήτα του λιμανιού και επιβίβαση στις λάντζες.
Αναχώρηση για τα μνημεία των Ηρώων Πεσόντων, Τσαμαδού, Αναγνωσταρά, Σαχίνη καθώς και του Φιλέλληνα Σαντόρε ντι Σάντα Ρόζα για την τέλεση επιμνημόσυνης δέησης και την κατάθεση στεφάνων.
Μετά την λήξη της τελετής θα ακολουθήσει μικρή δεξίωση στην αίθουσα Δημοτικού Συμβουλίου του Δημαρχείου.
ΒΡΙΚΙ (ΠΑΡΩΝ): ΤΟ ΚΥΡΙΟ ΠΟΛΕΜΙΚΟ ΠΛΟΙΟ ΤΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ ΤΟΥ 1821
Η ηρωική έξοδος του βρικιου Αρεως του Αναστάσιου Τσαμαδού, ένα από τα δραματικότερα επεισόδια της Επανάστασης, σε κλασσικό πίνακα του Κ. Βολανάκη.
Το βρίκι ή μπρίκι (γαλλ. brick, αγγλ. brig) ήταν ένα δίστηλο (διίστιο) εμπορικό ιστιοφόρο, το οποίο οι Ελληνες εξόπλισαν ως πολεμικό πολύ πριν το 1821, προκειμένου να αντιμετωπίσουν τις επιθέσεις των πειρατών. Ηταν ένα πλοίο δυτικοευρωπαϊκής προέλευσης του 17ου αιώνα ή και παλαιότερο.
Η ονομασία του προέρχεται στην ουσία από σύντμηση της ονομασίας του βριγαντινίου (Brigantine> Βrig) από τον οποίο τύπο πλοίο προήλθε ως μετεξέλιξη του. Τα βριγαντίνια συνέχισαν να χρησιμοποιούνται παράλληλα με τα βρίκια. Τα βρίκια ήταν δημοφιλή στους Ευρωπαίους πειρατές λόγω των αρετών τους (βλ. στη συνέχεια) αλλά παραδόξως όχι στους Ευρωπαίους πειρατές της Αμερικής και της Καραϊβικής.
Τα χρησιμοποιούσαν κυρίως οι πειρατές της Μεσογείου, της Αφρικής, της Μαδαγασκάρης κ.α. Η ιστιοφορία του βρικίου ήταν ίδια με της νάβας, με τη διαφορά ότι το βρίκι δεν διέθετε πρυμναίο (τρίτο) κατάρτι.
Το βρίκι αποκαλείται και «πάρων», επειδή ο ναυπηγικός του σχεδιασμός ομοίαζε πολύ με εκείνον του αναφερόμενου πολεμικού πλοίου του 18ου αι.
Στην πραγματικότητα ο πάρων αποτελούσε την «πολεμική εκδοχή» του εμπορικού βρικίου, αν και κατά τον 18ο αι. τα δύο πλοία είχαν κάποιες διαφορές.
Στις αρχές του 19ου αι., οι διαφορές τους ήταν αμελητέες με αποτέλεσμα να ταυτισθούν. Εντούτοις είχαν κάποιες διαφορές στην εξάρτιση.
Το μέσο ελληνικό βρίκι είχε συνήθως 18-20 πυροβόλα και πλήρωμα 50-80 ανδρών.
Οι Υδραίοι ήταν οι πρώτοι Ελληνες που ναυπήγησαν βρίκια (από το 1757).
Το βρίκι «Αρης» του Αναστάσιου Τσαμαδού, το θρυλικότερο πολεμικό πλοίο της Επανάστασης.Το βρίκι αποτέλεσε το κύριο πολεμικό στο οποίο στηρίχθηκε η ελληνική πολεμική ναυτική προσπάθεια το 1821-1829. Βασικά χαρακτηριστικά του ήταν η ευελιξία και η μεγάλη ταχύτητα που μπορούσε να αναπτύξει ακόμη και με μέτριο άνεμο, οφειλόμενη στα υψηλά για το κήτος του ιστία. Η ιστιοφορία του ήταν πολυσύνθετη και ιδιαίτερα μελετημένη για την ανάπτυξη μεγάλων ταχυτήτων και για την εκτέλεση σύνθετων ελιγμών. Γι’ αυτό θα αναφέρω μόνο ονομαστικά τα ιστία που έφερε ένα τυπικό βρίκι στον πρόβολο και τα δύο ιστία του: πρόθοος, αρτέμων, αρτεμονίδα, ακάτιο, σταθερό δολώνιο, κινητό δολώνιο, φωσώνιο, σιπάριο, μεγάλη προτονίδα, προϊστιο δόλωνος, προϊστιο φώσωνος, μεγίστη, σταθερός δόλων, κινητός δόλων, φώσων (δεύτερου ιστίου) και σίπαρος. Για ανάπτυξη μεγαλύτερων ταχυτήτων, τα δύο κατάρτια του μπορούσαν να φέρουν πρόσθετα μικρότερα ιστία (παρακάτια, παραδολώνια και παραφωσώνια).
Η ιστιοφορία ενός βρικίου σε απλουστευμένο σχέδιο.Το βρίκι αποτελούσε ενδεχομένως το καταλληλότερο πλοίο για τον ελληνικό τρόπο μάχεσθαι στη θάλασσα. Οι Ελληνες είχαν αναπτύξει και βελτιώσει τον σχεδιασμό και την εξαρτία του προκειμένου να αντιμετωπίζουν και να διαφεύγουν από τα ταχύπλοα πειρατικά σκάφη αλλά και από τα αγγλικά πολεμικά του ναυάρχου Νέλσον, όταν εκείνος είχε αποκλείσει από θαλάσσης τις γαλλικές ηπειρωτικές κτήσεις κατά τους Ναπολεόντειους πολέμους. Τότε οι Ελληνες ναυτικοί διέσπαζαν συχνά τον βρετανικό ηπειρωτικό αποκλεισμό, αποκομώντας μεγάλα κέρδη από τα εμπορεύματα που παρέδιδαν και τα οποία πωλούσαν σε υψηλές τιμές, λόγω του κινδύνου που διέτρεχαν από τα βρετανικά πολεμικά.
Ένα
ακόμη πολεμικό επεισόδιο στο οποίο το βρίκι έδειξε τη μεγάλη αξία του,
λίγο πριν την Ελληνική Επανάσταση: η σύγκρουση του αμερικανικού βρικίου
«USS Niagara» με τα καναδο-βρετανικά πολεμικά στη ναυμαχία της λιμνης
Ηρι κατά τον Αμερικανο-Βρετανικό πόλεμο του 1812 (πίνακας του
R.Rindlisbacher) .Οταν κηρύχθηκε η Επανάσταση, οι αναφερόμενες τακτικές των Ελλήνων με τη χρήση βρικίων και άλλων παρεμφερών σκαφών και κυρίως οι εμπειρίες που αποκόμισαν από την αντιπαράθεση τους με πειρατές και Αγγλους, τους έδωσαν σημαντικό πλεονέκτημα έναντι του τουρκικού στόλου.
Τα ελληνικά βρίκια, κορβέτες, βριγαντίνια, βρικογολέτες, γολέτες κ.α., κανονιοβολούσαν τα βαριά τουρκικά σκάφη διαφεύγοντας με ελιγμούς από τα πυρά τους, για να επανέλθουν σε λίγο με νέους κανονιοβολισμούς εναντίον τους. Το βρίκι ήταν ένα πλοίο που μπορούσε να διασπάσει οποιονδήποτε θαλάσσιο αποκλεισμό και να διασωθεί εν μέσω ιδιαίτερα δυσχερών καταστάσεων. Γι’ αυτό ήταν ένα πλοίο το οποίο πλοηγείτο δύσκολα, τη χρήση του οποίου οι Ευρωπαίοι και οι Τούρκοι των τακτικών ναυτικών δυνάμεων προτιμούσαν να αποφεύγουν. Τα επιφανέστερα βρίκια του ελληνικού στόλου ήταν ο «Λεωνίδας» των Μανώλη και Γιακουμάκη Τομπάζη, ο «Αρης» του Αναστάσιου Τσαμαδού, ο «Αχιλλεύς» του Δημήτριου Βούλγαρη και τα βρίκια του Δημήτριου Τσαμαδού, του Ιωάννη Παντελή, του Αναγνώστη Παπαμανώλη, του Αναγνώστη Γιουρδή κ.α., των οποίων οι ονομασίες δεν διασώθηκαν.
