Το χρονικό των αποκαλύψεων και ο «καθρέφτης» της συγκάλυψης

Της Ναταλί Χατζηαντωνίου

Και ξαφνικά μετά από μερικές εβδομάδες σιωπής εκ μέρους του υπουργείου Πολιτισμού και αναβρασμού στον χώρο των τεχνών, έσκασε το βράδυ της Τετάρτης, λίγες ώρες πριν από τη συνέντευξη του Βασίλη στην Ελεονώρα Μελέτη, το κίνημα του hashtag #nomoremendoni. Ήταν η δεύτερη φορά μέσα σε διάστημα 19 μηνών που η Λίνα Μενδώνη κατόρθωσε να δημιουργήσει ένα πανελλήνιο «κίνημα» σοσιαλμιντιακής αμεσοδημοκρατικής διαμαρτυρίας. Αιχμή του δόρατος, η στάση του ΥΠ.ΠΟ. σε μια ζοφερή ιστορία που ενέπλεξε την πρώτη κρατική θεατρική σκηνή της χώρας σε μια αλυσίδα ανατριχιαστικών καταγγελιών σεξουαλικής κακοποίησης που όλες, με τον έναν ή τον άλλο τρόπο, συνέκλιναν σ' ένα πρόσωπο. 21.5.2019 επί υπουργίας Μυρσίνης Ζορμπά, βγαίνει η προκήρυξη για την πλήρωση της θέσης του καλλιτεχνικού διευθυντή του Εθνικού Θεάτρου.

Την επομένη σε πάνελ συζήτησης στον «Ιανό» βρίσκεται και ο Δημήτρης Λιγνάδης. Ο Γιώργος Καραμπελιάς τον συστήνει στο κοινό ως τον επόμενο διευθυντή του Εθνικού Θεάτρου!

7.8.2019 η νέα υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη ανακοινώνει την κατάργηση του νόμου του ΣΥΡΙΖΑ για την πλήρωση των θέσεων των καλλιτεχνικών διευθυντών με διαγωνισμό για «λόγους δημοσίου συμφέροντος»

13.8.2019 διορίζεται ο Δημήτρης Λιγνάδης. Τον συγχαίρει, μεταξύ άλλων επωνύμων, ο Γιώργος Μπαμπινιώτης, πρόεδρος του Αρσακείου. Μέρος του Τύπου διαρρέει ότι δεν τον γνώριζε η Λίνα Μενδώνη πριν από τον διορισμό του. Ωστόσο το 2014 η ίδια ως γενική γραμματέας του ΥΠ.ΠΟ., προκειμένου να προβάλει το έργο της με βίντεο, ανέθεσε την εκφώνηση στον Δημήτρη Λιγνάδη «χωρίς αμοιβή, ως προσωπική χάρη στη γενική γραμματέα», όπως λένε όσοι γνωρίζουν.

Νοέμβριο του 2019, διορίζεται αντιπρόεδρος του Δ.Σ. του Εθνικού Θεάτρου η γνωστή σκηνογράφος Ερση Πήττα, αδελφή της Ηβης Γόντικα, μητέρας της Μαρέβας και πεθεράς του Κ. Μητσοτάκη.

14.10.2019 ο Δ. Λιγνάδης ως νέος καλλιτεχνικός διευθυντής δίνει την πρώτη συνέντευξη Τύπου, παρουσιάζοντας το όραμά του για μια «εκπαιδευτική και εκπολιτιστική διάσταση» στον ρόλο του Εθνικού Θεάτρου

Μάιο του 2020, επί πανδημίας, ο Κ. Μητσοτάκης συνοδευόμενος από την υπουργό Πολιτισμού πραγματοποιεί φιλική επίσκεψη στις πρόβες των, κατά Δ. Λιγνάδη, «Περσών» για την Επίδαυρο. Στον χαιρετισμό του αργότερα ο κ. Μητσοτάκης κάνει ιδιαίτερη μνεία στους «Πέρσες», την περίφημη τραγωδία με την οποία ο Αισχύλος «στηλιτεύει την αλαζονεία της εξουσίας».

27 Ιουλίου ο πρωθυπουργός και η σύζυγός του Μαρέβα αναχωρούν από την Αντίπαρο με ελικόπτερο για να βρεθούν εγκαίρως στην παράσταση.

Δεκέμβριο του 2020 η ολυμπιονίκης Σοφία Μπεκατώρου καταγγέλλει σεξουαλική κακοποίηση το 1998 από παράγοντα της Ελληνικής Ιστιοπλοϊκής Ομοσπονδίας. Είναι η αρχή για το «ελληνικό MeToo».

Αρχές Φεβρουαρίου του 2021, στις αλυσιδωτές αντιδράσεις για την κακοποιητική συμπεριφορά του Γιώργου Κιμούλη, πυκνώνει το σύννεφο για την «ανάρμοστη συμπεριφορά» και του Δημήτρη Λιγνάδη (πρόσφατα ο πρώην διευθυντής της Δραματικής Σχολής του Εθνικού Θεάτρου Κώστας Γεωργουσόπουλος δήλωσε δημοσίως ότι καταγγελίες για ανάρμοστη συμπεριφορά τον έκαναν να αποφασίσει αρχές του 2015 τη μη ανανέωση της σύμβασης του Δημήτρη Λιγνάδη ως καθηγητή του Εθνικού Θεάτρου). Η Ελενα Ακρίτα γράφει ότι επίκειται παραίτηση Λιγνάδη από το Εθνικό, αλλά της απαντά ειρωνικά το υπουργείο Πολιτισμού ενώ ο Δ. Λιγνάδης το διαψεύδει.

6 Φεβρουαρίου δημοσιεύεται στην ιστοσελίδα 20/20 Mag η συνέντευξη του Νίκου Σ. Οι περιγραφές της σεξουαλικής κακοποίησης όταν ήταν 19 ετών είναι ανατριχιαστικές, ο θύτης του, αν και δεν κατονομάζεται, αναγνωρίζεται από τον κόσμο του θεάτρου από στοιχεία-κλειδιά που περιλαμβάνει η αφήγηση. Παρότι η συνέντευξη προκαλεί τεράστια αναταραχή, δεν υπάρχει εισαγγελική παρέμβαση, ούτε αντίδραση από το ΥΠΠΟ. Τελικά ο ίδιος παραιτείται, ενώ το ΥΠΠΟ αρκείται σε μία λακωνική ανακοίνωση.

Ακολουθεί μπαράζ καταγγελιών από ανθρώπους του θεατρικού χώρου και όχι μόνο που περιγράφουν την κακοποίησή τους από τον «γνωστό σκηνοθέτη και ηθοποιό». Στοιχειοθετημένες καταγγελίες φτάνουν στο Σωματείο Ελλήνων Ηθοποιών και ο πρόεδρος Σπύρος Μπιμπίλας απευθύνει έκκληση για εισαγγελική παρέμβαση.

Χρειάστηκε η θαρραλέα συνέντευξη του Βασίλη το βράδυ της Τετάρτης στην Ελεονώρα Μελέτη για να πέσει το κάστρο, αν όχι της συγκάλυψης, πάντως της εγκληματικής ανευθυνότητας. Επιτέλους η υπόθεση πήρε τον δρόμο της Δικαιοσύνης και η πολιτική ηγεσία βρέθηκε αντιμέτωπη με τις ευθύνες της.

Μην ξεχνάμε ότι μέχρι το περασμένο Σαββατοκύριακο η κυρία Μενδώνη αρθρογραφούσε κάνοντας λόγο για «χαοτικές, “υπαγορευόμενες” ή ανέξοδες δηλώσεις προβολής, προσκαλώντας σε δημόσιο λιθοβολισμό».Η αλήθεια είναι ότι καταστάσεις που μας αγγίζουν -και συναισθηματικά- δημιουργούν την προδιάθεση να παρασυρθούμε από την ψυχολογία του όχλου, να συμφωνήσουμε με σχόλια μίσους των social media, τις αυτόκλητες “εισαγγελικές” αγορεύσεις, απαξιώνοντας τις αρχές του νομικού και ηθικού μας συστήματος. Ετσι, καθαιρούμε το κράτος δικαίου. Οφείλουμε, να αντισταθούμε στα ευκαιριακά στημένα “δικαστήρια”». Αλλά αυτό αναζητούμε όλοι. Το Κράτος Δικαίου.

Μόλις χθες τελικά η ίδια η υπουργός Πολιτισμού αποφάσισε με δημόσια δήλωση «να περάσει χειροπέδες» στο Δ. Λιγνάδη