Συνέχεια στο παρασκήνιο της ελληνικής κρίσης δίνουν οι Financial Times,
αποκαλύπτοντας το «Πλάνο Ζ», την ομάδα αξιωματούχων της Ε.Ε. και του ΔΝΤ
που προετοιμάζονταν για την κατάρρευση των ελληνικών τραπεζών και την
έξοδο από την ευρωζώνη. Όπως αναφέρεται στην έρευνα του Πήτερ Σπίγκελ,
είχε δημιουργηθεί μία ομάδα περίπου 25 ατόμων που λειτουργούσε στην
Ευρωπαϊκή Επιτροπή στις Βρυξέλλες, στην ΕΚΤ και στα γραφεία του ΔΝΤ στην
Ουάσινγκτον. Οι συμμετέχοντες απάντησαν στο δημοσιογράφο ότι στόχος
τους δεν ήταν η προετοιμασία του Grexit, αλλά ακριβώς το αντίθετο. Στο
ξεκίνημα του 2012, όμως, θεωρούνταν από τους ίδιους «ανεύθυνο να μην
υπάρξει προετοιμασία για αυτό το ενδεχόμενο».
Σύμφωνα με τα στοιχεία του δημοσιεύματος, η εκπόνηση του «Πλάνου Ζ» ξεκίνησε τον Ιανουάριο το 2012 υπό την καθοδήγηση των: Γιορκ 'Ασμουσεν από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, Μάρκο Μπούτι από την Κομισιόν, Τόμας Βίζερ από το Euroworking Group και Πόλ Τόμσεν από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Στην προσπάθεια να μην υπάρξουν διαρροές, κανένα σχετικό έγγραφο δεν συντάχθηκε και δεν υπήρξε ανταλλαγή emails. Επίσης, κανένας Έλληνας αξιωματούχος δεν συμμετείχε για τον ίδιο λόγο. Παρά το γεγονός ότι οι «FT» δεν είχαν πρόσβαση σε κανένα σχετικό έγγραφο οι πληροφορίες τους κάνουν λόγο για λεπτομερή σχεδιασμό ενός ολόκληρου οικονομικού συστήματος.
Το γεγονός που οδήγησε στην «εντατικοποίηση» των εργασιών για το «Πλάνο Ζ» ήταν η ενδεχόμενη πολιτική αστάθεια στην Ελλάδα, η πιθανότητα επικράτησης του ΣΥΡΙΖΑ στις εκλογές του Ιουνίου του 2012, αλλά και η ενδεχόμενη μαζική φυγή καταθέσεων από τις τράπεζες. «Ήταν η στιγμή που είπαμε ότι πρέπει να ολοκληρώσουμε την εργασία μας», αποκάλυψε μέλος της ομάδα στους «FT». Με τους περισσότερους οικονομικούς ηγέτες να βρίσκονται στο Λος Κάμπος, στο Μεξικό, για τη σύνοδο των G20, το ίδιο Σαββατοκύριακο με τις ελληνικές εκλογές, μία μικρή ομάδα Ευρωπαίων αξιωματούχων παρέμεναν στα γραφεία τους, σε περίπτωση που έπρεπε να ενεργοποιηθεί το «Πλάνο Ζ».
Επικεφαλής ήταν ο Όλι Ρεν που ακύρωσε το ταξίδι του στο Μεξικό και έμεινε στις Βρυξέλλες. Ενήμεροι ήταν και οι Μάριο Ντράγκι και Ζαν Κλοντ Γιουνκέρ. Το εκλογικό αποτέλεσμα ήταν αυτό που σταμάτησε την εφαρμογή του σχεδίου.
Σύμφωνα με το ρεπορτάζ του κ. Σπίγκελ, «ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών, Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, ήταν ο υπέρμαχος του Grexit με τη μεγαλύτερη επιρροή». Νωρίτερα, όμως, ο επικεφαλής της ΕΚΤ εκείνη την εποχή, Ζαν Κλοντ Τρισέ, είχε απαγορεύσει τις όποιες δημόσιες συζητήσεις για το ενδεχόμενο αποχώρησης της Ελλάδας από την ευρωζώνη, καθώς υποστήριζε ότι ακόμη και η ένδειξη ότι η ΕΚΤ εξετάζει αυτό το ενδεχόμενο θα μπορούσε να λειτουργήσει ως «αυτοεκπληρούμενη προφητεία». Την ίδια ώρα, μία ομάδα καθοδηγούμενη από τον Μάρκο Μπούτι, μελετούσε κάτω από πέπλο μυστικότητας τις επιπτώσεις μίας εξόδου της Ελλάδας από την ευρωζώνη και κατέληξε στο συμπέρασμα, σύμφωνα με το δημοσίευμα των «FT» ότι θα προκαλούσε πολύ μεγαλύτερη καταστροφή από εκείνη που ανέμεναν η Γερμανία και οι σύμμαχοί της.
Κάθε μέρα από την αρχή της κρίσης που χτύπησε την Ελλάδα, ο Γιώργος Προβόπουλος, ο διοικητής της κεντρικής τράπεζας της Ελλάδας, συγκαλούσε κάθε απόγευμα μια μικρή «ομάδα έκτακτης ανάγκης» στο γραφείο του, να επανεξετάσει την υγεία των κρατικών τραπεζών . Αυτό που άκουσε στις 15 Ιουνίου του 2012 ήταν αρκετό για να κάνει τον κεντρικό τραπεζίτη να χλωμιάσει.
Ήταν η Παρασκευή πριν από τις δεύτερες κοινοβουλευτικές εκλογές του Ιουνίου του 2012, και η χώρα διακατέχονταν από πανικό. Την ημέρα εκείνη, οι Έλληνες απέσυραν περισσότερα από 3 δισ. ευρώ από τους τραπεζικούς λογαριασμούς τους, ή περίπου το 1,5% του συνόλου της οικονομικής παραγωγής της χώρας.
Η Τράπεζα της Ελλάδος παρακολουθούσε τα τελευταία τρία χρόνια τον κόσμο να μεταφέρει χρήματα από τους τραπεζικούς λογαριασμούς στα στρώματά τους, αλλά ποτέ σε τόσο μεγάλο βαθμό.
«Μέσα σε λίγες ημέρες, θα μπορούσε να είχε ξεσπάσει μία πλήρως ανεπτυγμένη τραπεζική κρίση» είπε ο κ. Προβόπουλος σε συνέντευξή του. Με τέτοιο ρυθμό, η Ελλάδα θα ξέμενε από χαρτονομίσματα σε μία ή δύο ημέρες.
Στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, υπήρχε ένα συμβούλιο με ευρεία ομοφωνία που ήθελε την απόφαση για την έξοδο της Ελλάδας από το ευρώ να μην την πάρουν και να μην την εφαρμόσουν οι κεντρικές τράπεζες. Αντίθετα, θα πετούσαν το μπαλάκι τις απόφασης στους ηγέτες των κρατών-μελών της ευρωζώνης. Στις 25 Ιουνίου, πραγματοποιήθηκε μία άκρως κρίσιμη συνάντηση στις Βρυξέλλες μεταξύ των κ.κ. Μπαρόζο και Ρομπάι, ενώ συμμετείχε τηλεφωνικά και ο Ζαν Κλοντ Γιουνκέρ. Εκεί, ο πρόεδρος της ΕΚΤ Μάριο Ντράγκι ενημέρωσε τους συμμετέχοντες στη συνάντηση ότι θα ζητείτο από τους ηγέτες της ευρωζώνης να εγγυηθούν για έκτακτη χορήγηση δανείων στις εμπορικές τράπεζες πριν η ΕΚΤ «βγάλει το καλώδιο από την πρίζα».
Το ρεπορτάζ αναφέρει ότι η προειδοποίηση Ντράγκι δεν ήταν μία ακαδημαϊκή μπλόφα. Ένας αξιωματούχος δήλωσε στον Ντράγκι ότι είχε ενημερώσει τους ηγέτες για μία «περίοδο αβεβαιότητας» που θα ξεκινούσε 30 ημέρες πριν τη λήξη εξόφλησης των ομολόγων του Αυγούστου, στις 20 Ιουλίου. Αν και ο Αντώνης Σαμαράς είχε σχηματίσει κυβέρνηση εθνικής ενότητας, η νέα κυβέρνηση ήταν ακόμη σε διαπραγματεύσεις για την εκταμίευση μίας ακόμη μεγάλης δόσης και ταυτόχρονα η Μέρκελ δεν είχε ακόμη αποφασίσει για το αν θέλει την Ελλάδα μέσα στο ευρώ ή όχι.
Εν αγνοία όμως του ελληνικού πολιτικού κατεστημένου, μια μικρή ομάδα αξιωματούχων από την ΕΕ και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο εργάζονταν κρυφά επι μήνες για την προετοιμασία για την κατάρρευση των τραπεζών στην Ελλάδα. Μυστικό σχέδιο τους, που είναι γνωστή ως «Πλάνο Ζ», ήταν ένα λεπτομερές σενάριο για το πώς να ανακατασκευάσει οικονομικής και χρηματοπιστωτικής υποδομής στην Ελλάδα αν ήταν να φύγει από το ευρώ.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του δημοσιεύματος, η εκπόνηση του «Πλάνου Ζ» ξεκίνησε τον Ιανουάριο το 2012 υπό την καθοδήγηση των: Γιορκ 'Ασμουσεν από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, Μάρκο Μπούτι από την Κομισιόν, Τόμας Βίζερ από το Euroworking Group και Πόλ Τόμσεν από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Στην προσπάθεια να μην υπάρξουν διαρροές, κανένα σχετικό έγγραφο δεν συντάχθηκε και δεν υπήρξε ανταλλαγή emails. Επίσης, κανένας Έλληνας αξιωματούχος δεν συμμετείχε για τον ίδιο λόγο. Παρά το γεγονός ότι οι «FT» δεν είχαν πρόσβαση σε κανένα σχετικό έγγραφο οι πληροφορίες τους κάνουν λόγο για λεπτομερή σχεδιασμό ενός ολόκληρου οικονομικού συστήματος.
Το γεγονός που οδήγησε στην «εντατικοποίηση» των εργασιών για το «Πλάνο Ζ» ήταν η ενδεχόμενη πολιτική αστάθεια στην Ελλάδα, η πιθανότητα επικράτησης του ΣΥΡΙΖΑ στις εκλογές του Ιουνίου του 2012, αλλά και η ενδεχόμενη μαζική φυγή καταθέσεων από τις τράπεζες. «Ήταν η στιγμή που είπαμε ότι πρέπει να ολοκληρώσουμε την εργασία μας», αποκάλυψε μέλος της ομάδα στους «FT». Με τους περισσότερους οικονομικούς ηγέτες να βρίσκονται στο Λος Κάμπος, στο Μεξικό, για τη σύνοδο των G20, το ίδιο Σαββατοκύριακο με τις ελληνικές εκλογές, μία μικρή ομάδα Ευρωπαίων αξιωματούχων παρέμεναν στα γραφεία τους, σε περίπτωση που έπρεπε να ενεργοποιηθεί το «Πλάνο Ζ».
Επικεφαλής ήταν ο Όλι Ρεν που ακύρωσε το ταξίδι του στο Μεξικό και έμεινε στις Βρυξέλλες. Ενήμεροι ήταν και οι Μάριο Ντράγκι και Ζαν Κλοντ Γιουνκέρ. Το εκλογικό αποτέλεσμα ήταν αυτό που σταμάτησε την εφαρμογή του σχεδίου.
Σύμφωνα με το ρεπορτάζ του κ. Σπίγκελ, «ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών, Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, ήταν ο υπέρμαχος του Grexit με τη μεγαλύτερη επιρροή». Νωρίτερα, όμως, ο επικεφαλής της ΕΚΤ εκείνη την εποχή, Ζαν Κλοντ Τρισέ, είχε απαγορεύσει τις όποιες δημόσιες συζητήσεις για το ενδεχόμενο αποχώρησης της Ελλάδας από την ευρωζώνη, καθώς υποστήριζε ότι ακόμη και η ένδειξη ότι η ΕΚΤ εξετάζει αυτό το ενδεχόμενο θα μπορούσε να λειτουργήσει ως «αυτοεκπληρούμενη προφητεία». Την ίδια ώρα, μία ομάδα καθοδηγούμενη από τον Μάρκο Μπούτι, μελετούσε κάτω από πέπλο μυστικότητας τις επιπτώσεις μίας εξόδου της Ελλάδας από την ευρωζώνη και κατέληξε στο συμπέρασμα, σύμφωνα με το δημοσίευμα των «FT» ότι θα προκαλούσε πολύ μεγαλύτερη καταστροφή από εκείνη που ανέμεναν η Γερμανία και οι σύμμαχοί της.
Κάθε μέρα από την αρχή της κρίσης που χτύπησε την Ελλάδα, ο Γιώργος Προβόπουλος, ο διοικητής της κεντρικής τράπεζας της Ελλάδας, συγκαλούσε κάθε απόγευμα μια μικρή «ομάδα έκτακτης ανάγκης» στο γραφείο του, να επανεξετάσει την υγεία των κρατικών τραπεζών . Αυτό που άκουσε στις 15 Ιουνίου του 2012 ήταν αρκετό για να κάνει τον κεντρικό τραπεζίτη να χλωμιάσει.
Ήταν η Παρασκευή πριν από τις δεύτερες κοινοβουλευτικές εκλογές του Ιουνίου του 2012, και η χώρα διακατέχονταν από πανικό. Την ημέρα εκείνη, οι Έλληνες απέσυραν περισσότερα από 3 δισ. ευρώ από τους τραπεζικούς λογαριασμούς τους, ή περίπου το 1,5% του συνόλου της οικονομικής παραγωγής της χώρας.
Η Τράπεζα της Ελλάδος παρακολουθούσε τα τελευταία τρία χρόνια τον κόσμο να μεταφέρει χρήματα από τους τραπεζικούς λογαριασμούς στα στρώματά τους, αλλά ποτέ σε τόσο μεγάλο βαθμό.
«Μέσα σε λίγες ημέρες, θα μπορούσε να είχε ξεσπάσει μία πλήρως ανεπτυγμένη τραπεζική κρίση» είπε ο κ. Προβόπουλος σε συνέντευξή του. Με τέτοιο ρυθμό, η Ελλάδα θα ξέμενε από χαρτονομίσματα σε μία ή δύο ημέρες.
Στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, υπήρχε ένα συμβούλιο με ευρεία ομοφωνία που ήθελε την απόφαση για την έξοδο της Ελλάδας από το ευρώ να μην την πάρουν και να μην την εφαρμόσουν οι κεντρικές τράπεζες. Αντίθετα, θα πετούσαν το μπαλάκι τις απόφασης στους ηγέτες των κρατών-μελών της ευρωζώνης. Στις 25 Ιουνίου, πραγματοποιήθηκε μία άκρως κρίσιμη συνάντηση στις Βρυξέλλες μεταξύ των κ.κ. Μπαρόζο και Ρομπάι, ενώ συμμετείχε τηλεφωνικά και ο Ζαν Κλοντ Γιουνκέρ. Εκεί, ο πρόεδρος της ΕΚΤ Μάριο Ντράγκι ενημέρωσε τους συμμετέχοντες στη συνάντηση ότι θα ζητείτο από τους ηγέτες της ευρωζώνης να εγγυηθούν για έκτακτη χορήγηση δανείων στις εμπορικές τράπεζες πριν η ΕΚΤ «βγάλει το καλώδιο από την πρίζα».
Το ρεπορτάζ αναφέρει ότι η προειδοποίηση Ντράγκι δεν ήταν μία ακαδημαϊκή μπλόφα. Ένας αξιωματούχος δήλωσε στον Ντράγκι ότι είχε ενημερώσει τους ηγέτες για μία «περίοδο αβεβαιότητας» που θα ξεκινούσε 30 ημέρες πριν τη λήξη εξόφλησης των ομολόγων του Αυγούστου, στις 20 Ιουλίου. Αν και ο Αντώνης Σαμαράς είχε σχηματίσει κυβέρνηση εθνικής ενότητας, η νέα κυβέρνηση ήταν ακόμη σε διαπραγματεύσεις για την εκταμίευση μίας ακόμη μεγάλης δόσης και ταυτόχρονα η Μέρκελ δεν είχε ακόμη αποφασίσει για το αν θέλει την Ελλάδα μέσα στο ευρώ ή όχι.
Εν αγνοία όμως του ελληνικού πολιτικού κατεστημένου, μια μικρή ομάδα αξιωματούχων από την ΕΕ και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο εργάζονταν κρυφά επι μήνες για την προετοιμασία για την κατάρρευση των τραπεζών στην Ελλάδα. Μυστικό σχέδιο τους, που είναι γνωστή ως «Πλάνο Ζ», ήταν ένα λεπτομερές σενάριο για το πώς να ανακατασκευάσει οικονομικής και χρηματοπιστωτικής υποδομής στην Ελλάδα αν ήταν να φύγει από το ευρώ.
