Νέα στοιχεία που δείχνουν ότι το μνημείο της Αμφίπολης σχετίζεται με την εποχή του Μεγάλου Αλεξάνδρου παρουσιάστηκαν στο αρχαιολογικό συνέδριο στο ΑΠΘ.
Συγκεκριμένα ένα νέο εύρημα, από τον ευρύ χώρο των νεκροταφείων της Αμφίπολης πέριξ του περιβόλου του μνημειακού οικοδομήματος το οποίο όπως εικάζει ο εισηγητής απεικονίζει τον… Μέγα Αλέξανδρο να φέρει τα όπλα του αφηρωισμένου φίλου του Ηφαιστίωνα, καθώς και ίχνη καύσης εν μέσω ιζημάτων και επιχώσεων που έπειτα από ειδικές εξετάσεις, οδηγούν στα μέσα του 3ου ή του 4ου π.Χ αιώνα, ήταν τα νέα στοιχεία που κατέθεσαν οι επιστήμονες στη σημερινή πρώτη ημέρα του ετήσιου επιστημονικού συνεδρίου για το αρχαιολογικό έργο στη Μακεδονία και τη Θράκη στο ΑΠΘ.
Ήταν η πρώτη φορά (από το 2013 οπότε άρχισαν να «διαρρέουν» τα πρώτα στοιχεία για την ανασκαφή της Αμφίπολης ) που η επικεφαλής της πολυθρύλητης ανασκαφής καταθέτει εισήγηση στο επιστημονικό συνέδριο και δέχεται τις ερωτήσεις και τις επιστημονικές διαφωνίες συναδέλφων της -μελών της επιστημονικής κοινότητας.
Στην κατάμεστη ιστορική αίθουσα τελετών της Φιλοσοφικής Σχολής του ΑΠΘ (στην ίδια αίθουσα το Νοέμβριο του 1978 ο αείμνηστος καθηγητής Μ. Ανδρόνικος παρουσίασε εν μέσω χιλιάδων επιστημόνων και κοινού τα ευρήματα της Βεργίνας) συγκεντρώθηκαν από νωρίς το πρωί της Παρασκευής, εκατοντάδες αρχαιολόγοι και ενδιαφερόμενοι για το εύρημα, δημιουργώντας το αδιαχώρητο.
Οι εννέα εισηγήσεις της ενότητας της Αμφίπολης μονοπώλησαν το ενδιαφέρον αλλά και το χρόνο του συνεδρίου καθώς η προβλεπόμενη διάρκειά τους ξεπεράστηκε κατά πολύ (λόγω της έντονης συζήτησης και κατάθεσης απόψεων που ακολούθησε) φτάνοντας ως αργά το απόγευμα.
Στην εισήγησή της η Κατερίνα Περιστέρη επανέλαβε τα όσα είχε αναφέρει τον περασμένο Σεπτέμβριο (σε σχετική εκδήλωση του συλλόγου αποφοίτων ΑΠΘ).
Αναφέρθηκε αναλυτικά στην ανασκαφή από την έναρξή της μέχρι και το 2014, «μίλησε» για τον μνημειακό ταφικό περίβολο με περίμετρο 497 μέτρα ύψος 3 μέτρα και διάμετρο 158,40 μέτρα, τον κατασκευασμένο από μάρμαρο Θάσου, για τη θέση του λέοντα στην κορυφή του τύμβου, για το βοτσαλωτό δάπεδο, τις Σφίγγες και τα μορφολογικά χαρακτηριστικά τους, ενώ (προς επίρρωση της άποψής της για χρονολόγηση του μνημείου στο πρώτο τέταρτο του 4ου π.Χ. αιώνα) έκανε συνεχείς αντιπαραβολές και υπογράμμιζε τα κοινά μορφολογικά χαρακτηριστικά και αισθητική άποψη των δημιουργών τους με ανάλογα ευρήματα της ιδίας περιόδου (4ος π.Χ. αιώνα) που εντοπίστηκαν ανά την Ελλάδα (βοτσαλωτά δάπεδα σε οικίες της Πέλλας, Καρυάτιδες στην περιοχή Σβεστάρι της Βουλγαρίας κ.ά).
Παράλληλα η κ. Περιστέρη αναφέρθηκε στα ίχνη σκελετικού υλικού που εντοπίστηκαν (μιας γυναίκας, ενός άνδρα, ενός παιδιού και μια καύση), στην πλούσια κεραμική (αρυτήρες, μελαμβαφή αγγεία, οξυπύθμενοι αμφορείς ) νομίσματα με απεικονίσεις του Κασσάνδρου, του Αλεξάνδρου Γ’, νομογράμματα του Αντιγόνου Γονατά κ.ά.
Μετά την κ. Περιστέρη ακολούθησε εισηγούμενος ο αρχιτέκτονας της ανασκαφής Μιχάλης Λεφαντζής ο οποίος επίσης επανέλαβε τις υποθέσεις τους με βάση την αποκωδικοποίηση των θραυσμάτων των οικοδομικών επιγραφών που βρέθηκαν λίγα χιλιόμετρα νότια της Αμφίπολης σύμφωνα με τις οποίες αναφέρονται τα εξής: «Εγώ ο Αντίγονος, παρέλαβα οικοδομικό υλικό για την ανέγερση μνημείου προς τιμήν του Ηφαιστίωνος …(Οι ευμεγέθεις επιγραφές -περί τα 25 εκατοστά σε ύψος- με την «υπογραφή» ΑΝΤ που συναντάται σε όλους τους Αντιγονίδες και εδώ αποδίδεται στον Αντίγονο τον Μονόφθαλμο (323-318 π.Χ.), φέρουν χαραγμένη τη λέξη «ΠΑΡΕΛΑΒΟΝ» και στο τέλος το σύμπλεγμα γραμμάτων που σχηματίζει τo όνομα «Ηφαιστίωνος» (δηλαδή, εγώ ο Αντίγονος, παρέλαβα οικοδομικό υλικό για την ανέγερση μνημείου προς τιμήν τού Ηφαιστίωνος).
Το νέο στοιχείο (σε επίπεδο ευρημάτων) κατέθεσε ο Ιταλός αρχαιολόγος Αντόνιο Κόρσο.
Πρόκειται για μαρμάρινα μέλη από ζωοφόρο του βάθρου του Λέοντος που εντοπίστηκαν περί τα 120 μέτρα μακριά από τον περίβολο του τύμβου, εν μέσω έκτασης με εκατοντάδες ταφές.
Στο εντοπισθέν θραύσμα είναι εμφανής η ανάγλυφη παράσταση πολεμιστή με κράνος, ασπίδα και υπερμέγεθες δόρυ ενώ διακρίνονται η κεφαλή ενός αλόγου, ένα φίδι κι ένα μέρος δέντρου.
Το σωζόμενο ανάγλυφο θραύσμα έχει ύψος 1,60 μ. και εκτιμάται ότι έφθανε συνολικά τα 2,70 μ. Σύμφωνα με τον κ. Κόρσο, η όψη του πολεμιστή «ταυτίζεται» με αυτή του Μεγάλου Αλεξάνδρου (λόγω της κλίσης των μαλλιών του και της μορφής του) ο οποίος φέρει τον υπερμεγέθη οπλισμό του αφηρωισμένου φίλου και συμπολεμιστή του Ηφαιστίωνα.
Τις εικασίες του κ. Κόρσο αλλά και μέρος των τοποθετήσεων της κ. Περιστέρη και των υπόλοιπων εισηγητών αμφισβήτησαν -ή ζήτησαν πρόσθετες εξηγήσεις- συνάδελφοί τους και μέλη της ακαδημαϊκής κοινότητας που είχαν κατακλύσει το ακροατήριο.
«Πρόκειται για τυπική μορφή πολεμιστή και ηρωικών αναγλύφων». «Ήταν ένας παις -πολεμιστής και γι’ αυτό είναι τόσο μικρός το δέμας σε σχέση με τα όπλα που φέρει». «Οι επιγραφές έχουν χαραχτεί πριν από την τελική διαμόρφωση». «Η τοιχοποία της Αμφίπολης έχει διαμορφωθεί σε δύο χρονικές φάσεις». «Ο περίβολος είναι μεταγενέστερος του μνημείου»… Αυτές ήταν μερικές μόνο από τις ερωτήσεις-τοποθετήσεις αρχαιολόγων καθηγητών του ΑΠΘ προς τους εισηγητές.
«Βρισκόμαστε σε μια ενότητα του συνεδρίου του ΑΕΜΘ και όχι σε ημερίδα για την Αμφίπολη» αναγκάστηκε να παρέμβει η πρόεδρος της συνεδρίας Μαρία Λιλιμπάκη-Ακαμάτη.
«Ας μην υπάρχουν άλλες βιασύνες για την ερμηνεία, η συζήτηση για το υλικό της ανασκαφής θα διαρκέσει χρόνια. Η αρχή έγινε. Αρκεί η συζήτηση αυτή να γίνεται ανάμεσα σε ειδικούς, στο φυσικό της χώρο που είναι τα επιστημονικά αρχαιολογικά συνέδρια και όχι τόσο «δημόσια» όσο κατέστη τα προηγούμενα χρόνια.
Το 28ο συνέδριο για το αρχαιολογικό έργο στη Μακεδονία και τη Θράκη τη χρονιά που πέρασε, συνεχίζεται και ολοκληρώνεται σήμερα (Σάββατο) στη Θεσσαλονίκη.
Συγκεκριμένα ένα νέο εύρημα, από τον ευρύ χώρο των νεκροταφείων της Αμφίπολης πέριξ του περιβόλου του μνημειακού οικοδομήματος το οποίο όπως εικάζει ο εισηγητής απεικονίζει τον… Μέγα Αλέξανδρο να φέρει τα όπλα του αφηρωισμένου φίλου του Ηφαιστίωνα, καθώς και ίχνη καύσης εν μέσω ιζημάτων και επιχώσεων που έπειτα από ειδικές εξετάσεις, οδηγούν στα μέσα του 3ου ή του 4ου π.Χ αιώνα, ήταν τα νέα στοιχεία που κατέθεσαν οι επιστήμονες στη σημερινή πρώτη ημέρα του ετήσιου επιστημονικού συνεδρίου για το αρχαιολογικό έργο στη Μακεδονία και τη Θράκη στο ΑΠΘ.
Ήταν η πρώτη φορά (από το 2013 οπότε άρχισαν να «διαρρέουν» τα πρώτα στοιχεία για την ανασκαφή της Αμφίπολης ) που η επικεφαλής της πολυθρύλητης ανασκαφής καταθέτει εισήγηση στο επιστημονικό συνέδριο και δέχεται τις ερωτήσεις και τις επιστημονικές διαφωνίες συναδέλφων της -μελών της επιστημονικής κοινότητας.
Στην κατάμεστη ιστορική αίθουσα τελετών της Φιλοσοφικής Σχολής του ΑΠΘ (στην ίδια αίθουσα το Νοέμβριο του 1978 ο αείμνηστος καθηγητής Μ. Ανδρόνικος παρουσίασε εν μέσω χιλιάδων επιστημόνων και κοινού τα ευρήματα της Βεργίνας) συγκεντρώθηκαν από νωρίς το πρωί της Παρασκευής, εκατοντάδες αρχαιολόγοι και ενδιαφερόμενοι για το εύρημα, δημιουργώντας το αδιαχώρητο.
Οι εννέα εισηγήσεις της ενότητας της Αμφίπολης μονοπώλησαν το ενδιαφέρον αλλά και το χρόνο του συνεδρίου καθώς η προβλεπόμενη διάρκειά τους ξεπεράστηκε κατά πολύ (λόγω της έντονης συζήτησης και κατάθεσης απόψεων που ακολούθησε) φτάνοντας ως αργά το απόγευμα.
Στην εισήγησή της η Κατερίνα Περιστέρη επανέλαβε τα όσα είχε αναφέρει τον περασμένο Σεπτέμβριο (σε σχετική εκδήλωση του συλλόγου αποφοίτων ΑΠΘ).
Αναφέρθηκε αναλυτικά στην ανασκαφή από την έναρξή της μέχρι και το 2014, «μίλησε» για τον μνημειακό ταφικό περίβολο με περίμετρο 497 μέτρα ύψος 3 μέτρα και διάμετρο 158,40 μέτρα, τον κατασκευασμένο από μάρμαρο Θάσου, για τη θέση του λέοντα στην κορυφή του τύμβου, για το βοτσαλωτό δάπεδο, τις Σφίγγες και τα μορφολογικά χαρακτηριστικά τους, ενώ (προς επίρρωση της άποψής της για χρονολόγηση του μνημείου στο πρώτο τέταρτο του 4ου π.Χ. αιώνα) έκανε συνεχείς αντιπαραβολές και υπογράμμιζε τα κοινά μορφολογικά χαρακτηριστικά και αισθητική άποψη των δημιουργών τους με ανάλογα ευρήματα της ιδίας περιόδου (4ος π.Χ. αιώνα) που εντοπίστηκαν ανά την Ελλάδα (βοτσαλωτά δάπεδα σε οικίες της Πέλλας, Καρυάτιδες στην περιοχή Σβεστάρι της Βουλγαρίας κ.ά).
Παράλληλα η κ. Περιστέρη αναφέρθηκε στα ίχνη σκελετικού υλικού που εντοπίστηκαν (μιας γυναίκας, ενός άνδρα, ενός παιδιού και μια καύση), στην πλούσια κεραμική (αρυτήρες, μελαμβαφή αγγεία, οξυπύθμενοι αμφορείς ) νομίσματα με απεικονίσεις του Κασσάνδρου, του Αλεξάνδρου Γ’, νομογράμματα του Αντιγόνου Γονατά κ.ά.
Μετά την κ. Περιστέρη ακολούθησε εισηγούμενος ο αρχιτέκτονας της ανασκαφής Μιχάλης Λεφαντζής ο οποίος επίσης επανέλαβε τις υποθέσεις τους με βάση την αποκωδικοποίηση των θραυσμάτων των οικοδομικών επιγραφών που βρέθηκαν λίγα χιλιόμετρα νότια της Αμφίπολης σύμφωνα με τις οποίες αναφέρονται τα εξής: «Εγώ ο Αντίγονος, παρέλαβα οικοδομικό υλικό για την ανέγερση μνημείου προς τιμήν του Ηφαιστίωνος …(Οι ευμεγέθεις επιγραφές -περί τα 25 εκατοστά σε ύψος- με την «υπογραφή» ΑΝΤ που συναντάται σε όλους τους Αντιγονίδες και εδώ αποδίδεται στον Αντίγονο τον Μονόφθαλμο (323-318 π.Χ.), φέρουν χαραγμένη τη λέξη «ΠΑΡΕΛΑΒΟΝ» και στο τέλος το σύμπλεγμα γραμμάτων που σχηματίζει τo όνομα «Ηφαιστίωνος» (δηλαδή, εγώ ο Αντίγονος, παρέλαβα οικοδομικό υλικό για την ανέγερση μνημείου προς τιμήν τού Ηφαιστίωνος).
Το νέο στοιχείο (σε επίπεδο ευρημάτων) κατέθεσε ο Ιταλός αρχαιολόγος Αντόνιο Κόρσο.
Πρόκειται για μαρμάρινα μέλη από ζωοφόρο του βάθρου του Λέοντος που εντοπίστηκαν περί τα 120 μέτρα μακριά από τον περίβολο του τύμβου, εν μέσω έκτασης με εκατοντάδες ταφές.
Στο εντοπισθέν θραύσμα είναι εμφανής η ανάγλυφη παράσταση πολεμιστή με κράνος, ασπίδα και υπερμέγεθες δόρυ ενώ διακρίνονται η κεφαλή ενός αλόγου, ένα φίδι κι ένα μέρος δέντρου.
Το σωζόμενο ανάγλυφο θραύσμα έχει ύψος 1,60 μ. και εκτιμάται ότι έφθανε συνολικά τα 2,70 μ. Σύμφωνα με τον κ. Κόρσο, η όψη του πολεμιστή «ταυτίζεται» με αυτή του Μεγάλου Αλεξάνδρου (λόγω της κλίσης των μαλλιών του και της μορφής του) ο οποίος φέρει τον υπερμεγέθη οπλισμό του αφηρωισμένου φίλου και συμπολεμιστή του Ηφαιστίωνα.
Τις εικασίες του κ. Κόρσο αλλά και μέρος των τοποθετήσεων της κ. Περιστέρη και των υπόλοιπων εισηγητών αμφισβήτησαν -ή ζήτησαν πρόσθετες εξηγήσεις- συνάδελφοί τους και μέλη της ακαδημαϊκής κοινότητας που είχαν κατακλύσει το ακροατήριο.
«Πρόκειται για τυπική μορφή πολεμιστή και ηρωικών αναγλύφων». «Ήταν ένας παις -πολεμιστής και γι’ αυτό είναι τόσο μικρός το δέμας σε σχέση με τα όπλα που φέρει». «Οι επιγραφές έχουν χαραχτεί πριν από την τελική διαμόρφωση». «Η τοιχοποία της Αμφίπολης έχει διαμορφωθεί σε δύο χρονικές φάσεις». «Ο περίβολος είναι μεταγενέστερος του μνημείου»… Αυτές ήταν μερικές μόνο από τις ερωτήσεις-τοποθετήσεις αρχαιολόγων καθηγητών του ΑΠΘ προς τους εισηγητές.
«Βρισκόμαστε σε μια ενότητα του συνεδρίου του ΑΕΜΘ και όχι σε ημερίδα για την Αμφίπολη» αναγκάστηκε να παρέμβει η πρόεδρος της συνεδρίας Μαρία Λιλιμπάκη-Ακαμάτη.
«Ας μην υπάρχουν άλλες βιασύνες για την ερμηνεία, η συζήτηση για το υλικό της ανασκαφής θα διαρκέσει χρόνια. Η αρχή έγινε. Αρκεί η συζήτηση αυτή να γίνεται ανάμεσα σε ειδικούς, στο φυσικό της χώρο που είναι τα επιστημονικά αρχαιολογικά συνέδρια και όχι τόσο «δημόσια» όσο κατέστη τα προηγούμενα χρόνια.
Το 28ο συνέδριο για το αρχαιολογικό έργο στη Μακεδονία και τη Θράκη τη χρονιά που πέρασε, συνεχίζεται και ολοκληρώνεται σήμερα (Σάββατο) στη Θεσσαλονίκη.
