του Μπάμπη Βακαλόπουλου*
Η απεργία της 8ης Μαΐου και οι συγκρούσεις που ακολούθησαν
Ως Λιμενεργατικά της Καλαμάτας είναι γνωστά τα επεισόδια που ακολούθησαν την απεργία των εργατών στο λιμάνι της Καλαμάτας τον Μάιο του 1934 κατά τα οποία έχασαν τη ζωή τους από πυρά του στρατού αρχικά 5 λιμενεργάτες και στη συνέχεια άλλοι δύο κάτοικοι της πόλης.
Απεργίες και συγκρούσεις πριν το 1934
Τον Οκτώβριο του 1932 οι φορτοεκφορτωτές στο λιμάνι της πελοποννησιακής πόλης ζήτησαν να εργάζονται εκ περιτροπής για να κερδίζουν κάποια μεροκάματα όλοι οι εργαζόμενοι στον κλάδο αλλά το αίτημά τους δεν έγινε δεκτό από τους εργολάβους του λιμανιού και οι φορτοεκφορτωτές κήρυξαν απεργία. Έγιναν συμπλοκές κατά τις οποίες απεργοί υπέστησαν άγριους ξυλοδαρμούς από την αστυνομία και απεργοσπάστες. Στις αρχές του επόμενου έτους οι λιμενεργάτες κήρυξαν απεργία ζητώντας να μη λειτουργήσει το σιλό των κυλινδρόμυλων Ευαγγελίστρια για να μη χάσουν τις δουλείες τους ή τουλάχιστον όσοι θα απολύονταν να έπαιρναν κάποια αποζημίωση. Το Σεπτέμβριο του 1933 σημειώθηκαν σκληρές συγκρούσεις μεταξύ λιμενεργατών και ιδιοκτητών φορτηγίδων με αφορμή την εκφόρτωση ενός καραβιού. Αποκορύφωμα των συγκρούσεων αυτών ήταν η δολοφονία του Κ.Καλογεράκου, ιδιοκτήτη φορτηγίδας, από τον πρόεδρο της Ένωσης Φορτοεκφορτωτών Λιμένος Απ. Διαμαντόπουλου.
Η απεργία της 8ης Μαΐου και οι συγκρούσεις που ακολούθησαν
Στις 26 Απριλίου του 1934, έγινε σύσκεψη, στην οποία συμμετείχαν και εκπρόσωποι του υπουργείου Εργασίας, στην οποία συζητήθηκε σχέδιο μείωσης των λιμενεργατών κατά 200 περίπου άτομα (καθώς θα ετίθεντο σε λειτουργία τα σιλό) και ίδρυση ταμείου σύνταξης για όσους, άνω των 40 ετών, θα αποχωρούσαν. Προέκυψε όμως διαφωνία για το ποσό της αποζημίωσης και οι εργάτες κήρυξαν απεργία για την 8η Μαΐου. Την ημέρα αυτή οι επαγγελματίες της πόλης, για να εκφράσουν την αλληλεγγύη τους στους λιμενεργάτες, έκλεισαν τα καταστήματά τους. Στο μεταξύ συνδικαλιστές από την Αθήνα που συμφωνούσαν με την πρόταση για τη λειτουργία του σιλό έφθασαν στην Καλαμάτα, όμως με απόφαση της γενικής συνέλευσης των λιμενεργατών οι τελευταίοι απέρριψαν τη συμφωνία και αποκήρυξαν τους συνδικαλιστές.
Για τα γεγονότα στη μεσσηνιακή πρωτεύουσα και τις δολοφονίες των εφτά ανθρώπων η κυβέρνηση του Παναγή Τσαλδάρη δέχθηκε επικρίσεις από διάφορους πολιτικούς. Ο Αλέξανδρος Παπαναστασίου δήλωσε ότι τα γεγονότα των Καλαμών προξενούν και θλίψιν και έκπληξιν και αγανάκτησιν ενώ ο Γεώργιος Παπανδρέου ζήτησε η ποινή η οποία θα υποβληθεί στους υπευθύνους να είναι αληθώς αμείλικτος. Τέλος η ΓΣΕΕ κατήγγειλε την κυβέρνηση Τσαλδάρη ως την κύρια υπεύθυνη για τις δολοφονίες.
Δίκη
Τον Ιανουάριο του 1935 έγινε στην Καλαμάτα δίκη σχετικά με τα γεγονότα του Μαΐου της προηγούμενης χρονιάς. Όμως στο εδώλιο του κατηγορουμένου κάθισαν εργάτες, 4 από τους οποίους καταδικάστηκαν σε 18μηνη φυλάκιση και δύο χρόνια εξορία στον Άγιο Ευστράτιο.
Το πρωί της 9 Μαΐου ομάδα απεργών λιμενεργατών προσπάθησε να εμποδίσει τη λειτουργία του σιλό και τότε στρατιώτες πήραν εντολή να ανοίξουν πυρ με αποτέλεσμα 5 εργάτες να χάσουν τη ζωή τους και άλλοι δέκα να τραυματιστούν. Στη συνέχεια άλλοι εργάτες πήραν τις σωρούς των συναδέλφων τους και τις περιέφεραν στους δρόμους της πόλης, σε έξαλλη κατάσταση βρίζοντας και φωνάζοντας κατάρες για τους δολοφόνους. Διαδηλωτές πέταξαν πέτρες στην Τράπεζα Αθηνών και μπήκαν στο σπίτι του κυριότερου μετόχου του Κυλινδρόμυλου και προκάλεσαν ζημιές. Ακολούθησαν νέες συγκρούσεις στις οποίες άλλοι δύο άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους και τρεις τραυματίστηκαν σοβαρά.
Η απεργία της 8ης Μαΐου και οι συγκρούσεις που ακολούθησαν
Ως Λιμενεργατικά της Καλαμάτας είναι γνωστά τα επεισόδια που ακολούθησαν την απεργία των εργατών στο λιμάνι της Καλαμάτας τον Μάιο του 1934 κατά τα οποία έχασαν τη ζωή τους από πυρά του στρατού αρχικά 5 λιμενεργάτες και στη συνέχεια άλλοι δύο κάτοικοι της πόλης.
Απεργίες και συγκρούσεις πριν το 1934
Τον Οκτώβριο του 1932 οι φορτοεκφορτωτές στο λιμάνι της πελοποννησιακής πόλης ζήτησαν να εργάζονται εκ περιτροπής για να κερδίζουν κάποια μεροκάματα όλοι οι εργαζόμενοι στον κλάδο αλλά το αίτημά τους δεν έγινε δεκτό από τους εργολάβους του λιμανιού και οι φορτοεκφορτωτές κήρυξαν απεργία. Έγιναν συμπλοκές κατά τις οποίες απεργοί υπέστησαν άγριους ξυλοδαρμούς από την αστυνομία και απεργοσπάστες. Στις αρχές του επόμενου έτους οι λιμενεργάτες κήρυξαν απεργία ζητώντας να μη λειτουργήσει το σιλό των κυλινδρόμυλων Ευαγγελίστρια για να μη χάσουν τις δουλείες τους ή τουλάχιστον όσοι θα απολύονταν να έπαιρναν κάποια αποζημίωση. Το Σεπτέμβριο του 1933 σημειώθηκαν σκληρές συγκρούσεις μεταξύ λιμενεργατών και ιδιοκτητών φορτηγίδων με αφορμή την εκφόρτωση ενός καραβιού. Αποκορύφωμα των συγκρούσεων αυτών ήταν η δολοφονία του Κ.Καλογεράκου, ιδιοκτήτη φορτηγίδας, από τον πρόεδρο της Ένωσης Φορτοεκφορτωτών Λιμένος Απ. Διαμαντόπουλου.
Η απεργία της 8ης Μαΐου και οι συγκρούσεις που ακολούθησαν
Στις 26 Απριλίου του 1934, έγινε σύσκεψη, στην οποία συμμετείχαν και εκπρόσωποι του υπουργείου Εργασίας, στην οποία συζητήθηκε σχέδιο μείωσης των λιμενεργατών κατά 200 περίπου άτομα (καθώς θα ετίθεντο σε λειτουργία τα σιλό) και ίδρυση ταμείου σύνταξης για όσους, άνω των 40 ετών, θα αποχωρούσαν. Προέκυψε όμως διαφωνία για το ποσό της αποζημίωσης και οι εργάτες κήρυξαν απεργία για την 8η Μαΐου. Την ημέρα αυτή οι επαγγελματίες της πόλης, για να εκφράσουν την αλληλεγγύη τους στους λιμενεργάτες, έκλεισαν τα καταστήματά τους. Στο μεταξύ συνδικαλιστές από την Αθήνα που συμφωνούσαν με την πρόταση για τη λειτουργία του σιλό έφθασαν στην Καλαμάτα, όμως με απόφαση της γενικής συνέλευσης των λιμενεργατών οι τελευταίοι απέρριψαν τη συμφωνία και αποκήρυξαν τους συνδικαλιστές.
Για τα γεγονότα στη μεσσηνιακή πρωτεύουσα και τις δολοφονίες των εφτά ανθρώπων η κυβέρνηση του Παναγή Τσαλδάρη δέχθηκε επικρίσεις από διάφορους πολιτικούς. Ο Αλέξανδρος Παπαναστασίου δήλωσε ότι τα γεγονότα των Καλαμών προξενούν και θλίψιν και έκπληξιν και αγανάκτησιν ενώ ο Γεώργιος Παπανδρέου ζήτησε η ποινή η οποία θα υποβληθεί στους υπευθύνους να είναι αληθώς αμείλικτος. Τέλος η ΓΣΕΕ κατήγγειλε την κυβέρνηση Τσαλδάρη ως την κύρια υπεύθυνη για τις δολοφονίες.
Δίκη
Τον Ιανουάριο του 1935 έγινε στην Καλαμάτα δίκη σχετικά με τα γεγονότα του Μαΐου της προηγούμενης χρονιάς. Όμως στο εδώλιο του κατηγορουμένου κάθισαν εργάτες, 4 από τους οποίους καταδικάστηκαν σε 18μηνη φυλάκιση και δύο χρόνια εξορία στον Άγιο Ευστράτιο.
Το πρωί της 9 Μαΐου ομάδα απεργών λιμενεργατών προσπάθησε να εμποδίσει τη λειτουργία του σιλό και τότε στρατιώτες πήραν εντολή να ανοίξουν πυρ με αποτέλεσμα 5 εργάτες να χάσουν τη ζωή τους και άλλοι δέκα να τραυματιστούν. Στη συνέχεια άλλοι εργάτες πήραν τις σωρούς των συναδέλφων τους και τις περιέφεραν στους δρόμους της πόλης, σε έξαλλη κατάσταση βρίζοντας και φωνάζοντας κατάρες για τους δολοφόνους. Διαδηλωτές πέταξαν πέτρες στην Τράπεζα Αθηνών και μπήκαν στο σπίτι του κυριότερου μετόχου του Κυλινδρόμυλου και προκάλεσαν ζημιές. Ακολούθησαν νέες συγκρούσεις στις οποίες άλλοι δύο άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους και τρεις τραυματίστηκαν σοβαρά.