Η Κυπαρισσία και τα βιβλία! Η ΠΑΛΙΑ ΠΟΛΗ ΕΙΝΑΙ ΜΝΗΜΕΙΟ ΠΟΥ ΑΝΗΚΕΙ ΣΕ ΟΛΗ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

Από την Τζίμα Ιμιρζιάδη

 

Είναι γνωστό ότι η σχέση των Κυπαρίσσιων με το βιβλίο είναι στενή, ιδιαίτερα με την συγγραφική παραγωγή, μιας και σε κάθε εποχή υπάρχουν  αρκετοί δημιουργοί βιβλίων, συγγραφείς ή ποιητές. Αυτό αποτελεί μια κληρονομιά στην πόλη που περνάει από γενιά σε γενιά και πολλοί θέλουν να υπηρετήσουν αυτόν τον σκοπό. Από τον πανελλήνιας αποδοχής Πολύβιο Δημητρακόπουλο μέχρι τους  νεότερους, εργάτες της τέχνης και του λόγου, όπως ο Μιχάλης Κατσαρός και μέχρι τους σύγχρονούς μας όπως ο Στάθης Παρασκευόπουλος, ο πολυγραφότατος όλων και ο Δημήτρης Μαγριπλής, για να αναφερθώ μόνο σε μερικά παραδείγματα. Είναι ακράδαντη η βεβαιότητα ότι  η ποιότητα στη ζωή και στο έργο μας ορίζονται και από τις προσωπικές  μας συντεταγμένες, αλλά και από εξωτερικούς παράγοντες που πολλές φορές δεν ελέγχουμε. Τα βιβλία είναι έργα αιώνια και σπουδαία και η δημιουργία τους επηρεάζεται από πολλούς παράγοντες (κατά τον Ζήσιμο Λορεντζάτο) δηλαδή τις  προσωπικές εμπειρίες, τα βιώματα, τις αναφορές μας στα συγγράμματα και την ιστορία, τις απόψεις μας για την  Τέχνη. Και αυτό είναι ορατό πάντα.

 Ας δούμε, επίσης το αιώνιο ταξίδι που μας προσφέρουν τα βιβλία και την προοπτική που δίνουν στην πόλη του κάθε δημιουργού. Είναι μια ενδιαφέρουσα  και πολύ όμορφη εμπειρία. 

ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΠΑΡΑΣΚΕΥΟΠΟΥΛΟΥ ΜΕ ΤΗΝ...ΦΩΝΗ

Πρώτα, το νέο βιβλίο του Στάθη Παρασκευόπουλου «Με την καρδιά και με την πένα» (Αθήνα 2017) που παρουσιάσθηκε στην Κυπαρισσία στις 9 Αυγούστου με πρωτοβουλία της εφημερίδας ΦΩΝΗ. Ολοι οι ομιλητές παρουσίασαν την προσωπικότητα και τα βιώματα που φαίνονται στη γραφή του Στ. Παρασκευόπουλου, τα περισσότερα έχουν σχέση με την Κυπαρισσία. Οι εμπειρίες, η γνώση της ιστορίας, η μελέτη των συγγραμμάτων , η ερευνητική δουλειά που τόσα χρόνια κάνει ο Στάθης Παρασκευόπουλος, οι οικολογικές του ανησυχίες, η καταγωγή του, οι απόψεις του για την Τέχνη  γενικότερα είναι ολοφάνερα στον εκφραστικό και γραπτό του λόγο και στην επιλογή των θεμάτων του. Ο τίτλος του εξ άλλου τα λέει όλα «Με την καρδιά και με την πένα». Δηλώνει ο Στάθης Παρασκευόπουλος για την ντόπια «παραγωγή βιβλίων».

«Μια πόλη πού ΄ρχεται από την αχλύ του μύθου, που την αναφέρει ο Όμηρος στην Ιλιάδα του, ο Παυσανίας στα Μεσσηνιακά του, αλλά και πολλοί άλλοι, αρχαίοι συγγραφείς, μια πόλη που τη σημάδεψε με τον ερχομό του ο Κωστής Παλαμάς και που συνδέθηκε με το όνομά της ο Πολύβιος Δημητρακόπουλος, δεν ήταν μπορετό να μην έχει μια συνέχεια στα Γράμματα και τον Πολιτισμό. Έτσι πολλά από τα παιδιά της την αγάπησαν και την ύμνησαν μέσα από τα γραπτά και τα βιβλία τους. Από ποιόν να αρχίσει και σε ποιόν να τελειώσει κανείς. Η μνήμη, όσο ακόμα βοηθάει, φέρνει μπροστά μας να παρελαύνουν : οι αδελφοί Κώστας και Μιχάλης Κατσαρός, ο Δημοσθένης Ζαδές, ο Διονύσης Πιτταράς, ο Τάσης Παπαδόπουλος, ο Θάνος Θανόπουλος, οι αδελφοί Γιώργος και Βασίλης Ματσινόπουλος, ο Δημήτρης Παναγόπουλος, ο Στάθης Κακούτης, ο Πάνος Αντωνόπουλος, ο Ηλίας Τσιμπλής, ο Νίκος Δημογκότσης, η Τζίμα Ιμιρζιάδη, ο υπογραφόμενος και ο φευγάτος αδελφός του Πάνος, ο Δημήτρης Στρατικόπουλος, ο Οθων Καγιάφας και άλλοι που δεν έχουν ακόμη εκδόσει βιβλία τους, είναι μια λαμπαδηδρομία στο δρόμο των Γραμμάτων που ΄ρχεται από μακριά και έχει τους συνεχιστές της. Και μακάρι να βρίσκονται πάντα άνθρωποί της να κρατούν την δάδα του πνεύματος αναμμένη».

Δεύτερο, το βιβλίο της υπογράφουσας το άρθρο Τζίμας Ιμιρζιάδη, «Κυπαρισσία, με αφορμή την ιστορία», λεύκωμα,  έκδοση  2015 του «Προγράμματος για την Προστασία και Ανάδειξη της Παλιάς Πόλης της Κυπαρισσίας». Ένα λεύκωμα που περιλαμβάνει όλη την αγάπη και τη γνώση για την πόλη, που αποτέλεσε την αφορμή για το άρθρο που τώρα διαβάζετε. Και η αφορμή είναι δύο ωραία ταξίδια του βιβλίου που θέλω πολύ να μοιραστώ μαζί σας και για την αξία της Κυπαρισσίας και για την αξία του βιβλίου, αλλά και για να διασωθούν οι όμορφες ιστορίες και να μην μείνουν μόνο στην κατοχή μου.

Το πρώτο ταξίδι ξεκινά από μια φωτογραφία στη σελίδα 132 όπου φαίνεται το χτισμένο το 1895, εξοχικό σπίτι του τότε Δημάρχου Γιαλιά, σήμερα ιδιοκτησίας Γιάννη Γούτα. Αυτή την φωτογραφία είδε μια ομάδα 4 αρχιτεκτόνων της Αθήνας, που μελετά τα ακροκέραμα στην Ελλάδα, και παρατήρησε ότι το τρίτο ακροκέραμο της στέγης είναι σπάνιο, και πρώτη φορά βλέπουν ένα τέτοιο ακροκέραμο. Ο φίλος Στέφανος Νομικός, ένας από τους 4 αρχιτέκτονες και ο πλέον ειδικός μυλολόγος της Ελλάδας, με ενημέρωσε και μου ζήτησε διάφορες πληροφορίες. Ο φίλος, επίσης, Γιάννης Γούτας, μου έδωσε πληροφορίες για το σπίτι ώστε να προχωρήσει η έρευνα  και να βρεθεί το εργαστήριο που κατασκεύασε το συγκεκριμένο ακροκέραμο. Η έρευνα άρχισε από τα Γενικά Αρχεία του Κράτους στην Καλαμάτα.

Το δεύτερο ταξίδι είναι μεγαλύτερο. Ο Στάθης Παρασκευόπουλος προώθησε το βιβλίο μου στο περιοδικό «Δευκαλίων Θεσσαλός», του Νίκου Νικολόπουλου. Ο Νίκος Νικολόπουλος, έχοντας φιλική σχέση με τον Βαγγέλη Κακατσάκη στα Χανιά, του έστειλε φωτοτυπία τη σελίδα 30 του βιβλίου μου. Ο Βαγγέλης Κακατσάκης είναι δάσκαλος, μέλος της εταιρείας Ελλήνων Λογοτεχνών και φίλος  του «Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών και Μελετών  Ελευθέριος Κ. Βενιζέλος». Η σελίδα  30, περιλαμβάνει το ποίημα του Θάνου Θανόπουλου  «Ο Μπάρμπα Γιάννης ο Μουσάς» με υπότιτλο «1916-Ανάθεμα του Βενιζέλου στην Αρκαδιά». Το Ιδρυμα, που συγκεντρώνει κάθε πληροφορία που αφορά στον Ελ. Βενιζέλο, βρήκε στο ποίημα ένα νέο σημαντικό και ταυτόχρονα συγκινητικό στοιχείο. Μετά από ανταλλαγή επικοινωνιών, βιβλίων και δώρων με το Ίδρυμα, μου ζητήθηκε η άδεια  να διαβασθεί το ποίημα σε μια μεγάλη γιορτή, στις 29 Αυγούστου 2016. Η γιορτή, που αφορούσε στα 100 χρόνια από το επαναστατικό κίνημα του Βενιζέλου το 1916, έγινε  στον περίβολο του ναού της Ζωοδόχου Πηγής στις Μουρνιές Χανίων . 

ΤΙΜΟΥΝ ΤΗΝ ΚΥΠΑΡΙΣΣΙΑ ΤΑ ΧΑΝΙΑ ΑΛΛΑ ΣΤΟ ΤΟΠΟ ΜΑΣ ΧΑΝΟΥΜΕ...

Στην εκδήλωση, με παρουσία πάνω από 500 θεατών, ο Βαγγέλης Κακατσάκης διάβασε το ποίημα με πλήρη αναφορά στο βιβλίο, την Κυπαρισσία και τον ποιητή. Την επόμενη μέρα, στις 30 Αυγούστου υπήρχε και η ανάλογη αναφορά στα Χανιώτικα Νέα. Αυτό είναι το πρώτο μέρος του ταξιδιού αυτού. Το δεύτερο μέρος είναι το ίδιο συγκινητικό. Η κόρη του ποιητή Θάνου Θανόπουλου, η Λίλα Θανοπούλου Βουγιουκλή, μόλις έμαθε από την υπογράφουσα το γεγονός στα Χανιά, κάνοντας μια κίνηση αγάπης για την Κυπαρισσία, πρόσφερε 50 βιβλία του πατέρα της, του  ποιητή Θάνου Θανόπουλου, στο «Πρόγραμμα για την Προστασία και Ανάδειξη της Παλιάς Πόλης της Κυπαρισσίας» με στόχο τα έσοδα από την πώλησή τους να διατεθούν για τους σκοπούς του Προγράμματος. Ετσι,  3 βιβλιοπωλεία της πόλης και ο Παλιός Νερόμυλος δέχθηκαν την πρόταση της κυρίας Θανοπούλου, τοποθέτησαν τα βιβλία προς πώληση και προπλήρωσαν τις εισπράξεις τους στο Πρόγραμμα με συμβολικά ποσά. Τα βιβλιοπωλεία είναι: το Αρχονταρίκι του Δημήτρη Αβδάλα,  το Βιβλιοδρόμιο της Κατερίνας Σταματοπούλου και Δημήτρη Μπούζα και το Λογοπαίγνιον του Γιάννη Ασημακόπουλου και της Ερατώς Νασοπούλου.

Με την ευκαιρία αυτή, οι δύο ιδιοκτήτες του Λογοπαίγνιου μας είπαν την εμπειρία τους για τα βιβλία και την τοπική πνευματική παραγωγή: «Οι Τριφύλιοι βιβλιόφιλοι δείχνουν ενδιαφέρον για βιβλία όλων των λογοτεχνικών ειδών, από πεζά και ιστορικά κείμενα μέχρι ποιητικά έργα, που πραγματεύονται την ιστορία της Τριφυλίας και από τα οποία μπορούν να αντλήσουν πληροφορίες για τα ήθη και τα έθιμα του τόπου μας. Επίσης δείχνουν ιδιαίτερη προτίμηση σε συγγραφείς που έλκουν την καταγωγή τους από την περιοχή μας».

Ο Δημήτρης Αβδάλας, από το Αρχονταρίκι, που είναι αυτήν τη θητεία και πρόεδρος  του Εμπορικού Συλλόγου της Κυπαρισσίας μας είπε τη γνώμη του : «Από την καθημερινή μου εμπειρία και τη συνεχή επικοινωνία με τον κόσμο στο κατάστημά μου, βλέπω το έντονο  ενδιαφέρον των Κυπαρίσσιων για όλα τα βιβλία που αφορούν τον τόπο μας και την ιστορία του. Για αυτόν τον λόγο άλλωστε έχουμε πάντα ειδικό πάγκο με τα βιβλία  της  ντόπιας πνευματικής παραγωγής. Συμμετέχουμε σε αυτήν την συμβολική ενέργεια υποστήριξης του βιβλίου του Θάνου Θανόπουλου για τον ίδιο λόγο που συμμετέχουμε σε οποιοδήποτε αίτημα  αφορά  στην ανάγκη να σωθεί η Παλιά Πόλη και το κάστρο. 

Η ιστορία της πόλης μας έχει διαδραματισθεί όλη εκεί».

Η ΠΑΛΙΑ ΠΟΛΗ ΜΝΗΜΕΙΟ ΓΙΑ ΟΛΗ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

Είναι αυτονόητο ότι το σημαντικό εδώ δεν είναι το συμβολικό ποσό που συγκεντρώθηκε, αλλά η διάθεση και η καλλιέργεια  των βιβλιοπωλών  να συμμετάσχουν σε αυτήν την διαδικασία, γεγονός που επιβεβαιώνει την αρχική διατύπωση του  άρθρου, σύμφωνα με την οποία οι Κυπαρίσσιοι έχουν στενή σχέση με το βιβλίο και η κληρονομιά αυτή περνά από γενιά  σε γενιά. Επίσης, σημαντικό είναι ότι οι βιβλιοπώλες μας, νέοι άνθρωποι όλοι, αντιλαμβάνονται την αξία της Παλιάς Πόλης και την ανάγκη της να διατηρήσει, χωρίς άλλες αλλοιώσεις, τον χαρακτήρα της, αρχιτεκτονικά και πολεοδομικά, και αυτό χρειάζεται τη συμμετοχή όλων. 

Η Παλιά Πόλη δεν μας ανήκει όπως μερικοί θεωρούν, η Παλιά Πόλη μαζί με το κάστρο είναι ένα μνημείο κατά τους αρχαιολόγους και ως μνημείο ανήκει σε όλη την Ελλάδα. Και εμείς οφείλουμε να την παραδώσουμε ως μνημείο στις επόμενες γενιές. Ελπίζω και εύχομαι άλλη μια φορά να βρεθούν γενιές στο εγγύς μέλλον που να μας ζητήσουν ευθύνες για ότι τους κληρονομήσαμε.