Η καφεΐνη κρύβεται
σε τρόφιμα, αναψυκτικά και ροφήματα που δεν θα φανταζόταν κανείς. Αλλά
δεν είναι μόνο αυτή που μπορεί να δημιουργήσει πρόβλημα στον ύπνο μας.
Ο καφές και το τσάι, ροφήματα πλούσια σε καφεΐνη, είναι για τους
περισσότερους ο ιδανικότερος τρόπος για να ξεκινήσουν την ημέρα τους.
Καθώς όμως η καφεΐνη «κλέβει» τη νύστα και τον ύπνο, δεν πρέπει να
καταναλώνεται το βράδυ. Οπως, εντούτοις προειδοποιούν οι ειδικοί της
Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Johns Hopkins στις ΗΠΑ, η διεγερτική
αυτή ουσία κρύβεται σε τρόφιμα, αναψυκτικά και ροφήματα που δεν θα
φανταζόταν κανείς.
Η λίστα είναι μεγάλη:
αναψυκτικά (όχι μόνο τύπου κόλα), σοκολάτες, προϊόντα που περιέχουν
κακάο, παγωτά, δημητριακά, ενεργειακά ποτά, ακόμη και σε ντεκαφεϊνέ
καφέ.
Παρ’ όλα αυτά, όπως σημειώνει η αναπληρώτρια καθηγήτρια
Νευρολογίας με ειδίκευση στα προβλήματα ύπνου Rachel E. Salas, η καφεΐνη
δεν είναι η μοναδική ουσία που βάζει τρικλοποδιά στη νυχτερινή
ξεκούραση. Η ίδια συνιστά την αποφυγή μερικών ακόμη φαγητών και ποτών
για όνειρα γλυκά.
Το αλκοόλ
Οι υγιείς άνθρωποι που
καταναλώνουν αλκοόλ ρίχνονται με ταχύτερους ρυθμούς στην αγκαλιά του
Μορφέα, ενώ σύμφωνα με μελέτες ο ύπνος τους είναι βαθύτερος
– τουλάχιστον στην αρχή. Ομως, όταν η επιρροή του αλκοόλ μειώνεται, ο
ύπνος συχνά διακόπτεται και μάλιστα σε ιδιαίτερα σημαντικά στάδια του
ύπνου (βαθύτερα και πιο αποκαταστατικά). Επιπρόσθετα, το αλκοόλ
επιδεινώνει τα συμπτώματα της άπνοιας κατά τον ύπνο, «ροκανίζει» τη
μνήμη ενώ αυξάνει τις πιθανότητες για υπνοβασία.
Η συμβουλή:
Απολαύστε ένα ποτήρι χυμό κεράσι πριν πάτε στο κρεβάτι. Τα κεράσια
αποτελούν πλούσια πηγή μελατοτίνης. Η μελατονίνη είναι ορμόνη που
παράγεται φυσικά στο σώμα και μέσω κάποιων τροφών και βοηθά στον έλεγχο
του κύκλου του ύπνου.
Τα πικάντικα φαγητά
Η στομαχική
καούρα μετά την κατανάλωση φαγητών με έξτρα πιπέρι, τσίλι και μπαχαρικά
επηρεάζει αρνητικά τον ύπνο, σύμφωνα με τη διευθύντρια του Ιατρείου
Υπνου στο Johns Hopkins, Charlene E. Gemaldo.
Μάλιστα και σύμφωνα
πάντα με την ειδικό, στην οριζόντια στάση η παλινδρόμηση των οξέων του
στομάχου επιδεινώνεται. Οσοι, δε, πάσχουν από άπνοια ύπνου
ταλαιπωρούνται ακόμη περισσότερο στην περίπτωση που τα «παγιδευμένα»
(λόγω θέσης) οξέα ερεθίζουν τον αεραγωγό. Επιπλέον, έχει διαπιστωθεί ότι
η κατανάλωση κόκκινου πιπεριού αυξάνει κατά κανόνα τη θερμοκρασία του
σώματος. Η κατάσταση αυτή αποδιοργανώνει ακόμη περισσότερο τον οργανισμό
κατά τις νυχτερινές ώρες, δεδομένου ότι η θερμοκρασία του σώματος
πέφτει φυσικά κατά τη διάρκεια του ύπνου.
Η συμβουλή: Εκτός από
τις πικάντικες γεύσεις, καλό είναι να αποφεύγονται η σάλτσα ντομάτας και
γενικότερα οι τροφές που ανήκουν στην κατηγορία των όξινων, καθώς
ερεθίζουν το στομάχι και συχνά ευθύνονται για δυσπεψία.
Λίπη και πρωτεϊνες
Πρόσφατα,
μια ομάδα ερευνητών υπέβαλλε επί οκτώ ολόκληρες εβδομάδες πειραματόζωα
(αρουραίους) σε διατροφή που ήταν πλούσια σε λιπαρά. Τι διαπίστωσε; Οτι ο
νυχτερινός ύπνος των αρουραίων ήταν διακοπτόμενος, με αποτέλεσμα την
ημέρα να νυστάζουν υπερβολικά.
Η παραπάνω επιστημονική παρατήρηση
μπορεί να οφείλεται στο γεγονός ότι τα λιπαρά τρόφιμα προκαλούν αύξηση
του σωματικού βάρους και μείωση της ευαισθησίας σε μια χημική ουσία του
εγκεφάλου, την ορεξίνη, που βοηθά στη ρύθμιση του φυσικού ρολογιού. Σε
ό,τι αφορά τις συνταγές που είναι πλούσιες σε πρωτεΐνη – όπως είναι για
παράδειγμα η μπριζόλα και το κοτόπουλο -, αυτές δυσχεραίνουν τον ύπνο
καθώς ο ρυθμός πέψης μειώνεται κατά 50% τις νυχτερινές ώρες.
Επιπρόσθετα, οι ειδικοί συμβουλεύουν να αποφεύγονται επίσης το βράδυ τα
ώριμα και επεξεργασμένα τυριά, το σαλάμι και το πεπερόνι: περιέχουν
τυραμίνη, που με τη σειρά της προκαλεί την απελευθέρωση της
νορεπινεφρίνης, διεγείροντας τον εγκέφαλο.
Η συμβουλή: Είναι
προτιμότερο πριν από τον ύπνο να καταναλώνει κανείς σύνθετους
υδατάνθρακες, τοστ με ψωμί ολικής αλέσεως ή ένα μπολ βρώμης, καθώς οι
παραπάνω επιλογές (εκτός από το γεγονός ότι είναι ευκολοχώνευτες)
ενεργοποιούν την ορμόνη του ύπνου, τη σεροτονίνη.
