Η αναμνηστική πλάκα πρόκειται να αποκαλυφθεί γύρω στις 17:00 (ώρα Ελλάδας) εκεί όπου βρισκόταν ο Όκγιεκουλ (η λέξη σημαίνει «ΟΚ παγετώνας» στα ισλανδικά), στο δυτικό τμήμα του νησιού.
Η πρωθυπουργός της Ισλανδίας Κατρίν Γιακομπσντότιρ και η πρώην αρμοστής του ΟΗΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα Μέρι Ρόμπινσον, μεταξύ άλλων, πρόκειται να παραστούν στην τελετή.
«Θα είναι το πρώτο μνημείο για έναν παγετώνα που εξαφανίσθηκε εξαιτίας των κλιματικών αλλαγών στον κόσμο», είχε δηλώσει τον Ιούλιο η Σιμέν Χάου, καθηγήτρια ανθρωπολογίας στο πανεπιστήμιο Ράις των ΗΠΑ, που είχε τη σχετική πρωτοβουλία.
Μ' αυτή την πλάκα, η οποία φέρει την επιγραφή «Μια επιστολή για το μέλλον» στα ισλανδικά και τα αγγλικά, οι ερευνητές ελπίζουν να ευαισθητοποιήσουν τον πληθυσμό όσον αφορά την εξαφάνιση των παγετώνων και τις συνέπειες τις κλιματικής αλλαγής.
Η πλάκα φέρει επίσης την επιγραφή «415 ppm CO2», μια αναφορά στο επίπεδο ρεκόρ συγκέντρωσης διοξειδίου του άνθρακα που καταγράφηκε τον περασμένο Μάιο στην ατμόσφαιρα.
Με την τελετή αυτή «θέλουμε να δώσουμε έμφαση σ' αυτά που εξαφανίζονται --ή πεθαίνουν-- σ' ολόκληρο τον κόσμο και να προσελκύσουμε την προσοχή στο γεγονός ότι πρόκειται για κάτι που 'επιτελέσθηκε' από τους ανθρώπους, μολονότι δεν θα πρέπει να είμαστε υπερήφανοι γι' αυτό», εξηγεί σε ανακοίνωση η Σιμέν Χάου.
«Οι συζητήσεις για την κλιματική αλλαγή μπορεί να είναι πολύ αφηρημένες, να συνοδεύονται από πολυάριθμες καταστροφικές στατιστικές και περίπλοκα, ακατανόητα επιστημονικά μοντέλα», προσθέτει.
Έτσι, εκτιμά η καθηγήτρια, «ένα μνημείο στη μνήμη ενός παγετώνα που εξαφανίσθηκε μπορεί να είναι ένα καλό μέσο για να αντιληφθούμε τι αντιμετωπίζουμε σήμερα».
Σύμφωνα με την ερευνήτρια και τον συνάδελφό της Ντομινίκ Μπουαγιέ, η Ισλανδία χάνει κάθε χρόνο περίπου ένδεκα δισκεκατομμύρια τόννους πάγου. Οι επιστήμονες εκφράζουν φόβους πως μέσα σε 200 χρόνια θα έχουν εξαφανισθεί οι περίπου 400 παγετώνες που έχει αυτό το νησί.
Ο παγετώνας Όκγιεκουλ, ο οποίος το 1890 εξακολουθούσε να καλύπτει επιφάνεια 16 τετραγωνικών χιλιομέτρων, το 2012 είχε πλέον έκταση μόλις 700 τετραγωνικά μέτρα, σύμφωνα με μια έκθεση του πανεπιστημίου της Ισλανδίας που δημοσιεύθηκε το 2017.
Το 2014 «πήραμε την απόφαση πως δεν πρόκειται πλέον για παγετώνα, ήταν απλώς νεκρός πάγος που δεν κινούνταν πια», αφηγείται στο Γαλλικό Πρακτορείο ο γεωλόγος Όντουρ Σίγκουρντσον, ο οποίος μελέτησε τον Όκγιεκουλ. Τότε ήταν που ο Όκγιεκουλ έπαψε να θεωρείται παγετώνας.
Για να έχει το καθεστώς του παγετώνα, η μάζα του πάγου και του χιονιού «πρέπει να είναι αρκετά πυκνή ώστε να μπορεί να μετακινείται χάρη στο δικό της βάρος», δηλαδή να έχει πάχος 40 έως 50 μέτρα ώστε να παράγει πίεση αρκετή για να διατηρεί κάποια πλαστικότητα.
