Ψυχοσάββατο: Για τις ψυχές των δικών μας

Υπάρχουν δύο συγκεκριμένα Σάββατα του χρόνου που είναι αφιερωμένα στους νεκρούς. Είναι ένα είδος Μνημόσυνου και είναι τα λεγόμενα Ψυχοσάββατα. Σύμφωνα με τα εκκλησιαστικά βιβλία, πρόκειται για ένα είδος άκαιρου (μη προγραμματισμένου) μνημοσύνου που αναλαμβάνει η ίδια Εκκλησία για όσους δεν μπορούν για οποιοδήποτε λόγο να τελέσουν τα καθιερωμένα Μνημόσυνα. Η πρόβλεψη αυτή υπάρχει κυρίως για όσους πέθαναν στη ξενιτιά ή σε δύσκολες συνθήκες π.χ. στη θάλασσα, στα βουνά κλπ ή ακόμη και για τους φτωχούς που δεν έχουν τη δυνατότητα να πραγματοποιήσουν τα κανονικά μνημόσυνα.

Σε ετήσια βάση η Εκκλησία έχει καθορίσει δυὸ Σάββατα για όσους έχουν φύγει από αυτή τη ζωή. Το ένα πριν από την Κυριακή των Απόκρεω καὶ το άλλο πριν απὸ την Κυριακή της Πεντηκοστής.

Τα Ψυχοσάββατα λοιπόν είναι ένα Μνημόσυνο που κάνει η Εκκλησία ώστε όλοι να έχουν την δυνατότητα να συγχωρεθούν και να κριθούν. Με άλλα λόγια είναι η εκδήλωση για να συγχωρεθεί η ψυχή αγαπημένων μας προσώπων και συνηθίζεται να προσφέρουμε κόλλυβα - είναι βρασμένο σιτάρι - τα οποία μπορούμε ή να τα φτιάξουμε μόνοι ή να τα ετοιμάσει κάποιο (ειδικό) ζαχαροπλαστείο. Τα κόλλυβα "διαβάζονται" από τους ιερείς στην εκκλησία ή επί του τάφου.

Αν δεν προλαβαίνει κάποιος να ετοιμάσει κόλλυβα προσφέρει πρόσφορο. Είτε Παρασκευή απόγευμα, είτε νωρίς το πρωί Σαββάτου (πριν τη λειτουργία). Και στα δύο _ στο ναό ή στο νεκροταφείο _ δίνουμε στον ιερέα σημείωμα με τα ονόματα των αποθανόντων της οικογένειάς μας. Τα διαβάζει για να συγχωρεθούν.