Δύσκολο, δημοσιονομικό, ασφαλιστικό και πολιτικό το πρόβλημα λένε οι ειδικοί.
Ξεπέρασαν τις 600.000 οι αιτήσεις συνταξιούχων με τις οποίες διακόπτεται η παραγραφή της διεκδίκησης αναδρομικών ποσών από συντάξεις και δώρα.
Οι νομικοί, υπολογίζουν ότι τουλάχιστον 1.700 αγωγές συνταξιούχων περιμένουν στην πρώτη σειρά για να εκδικαστούν πρωτόδικα και εκτιμούν πως κάποιες εξ αυτών, τουλάχιστον 100, θα έχουν δικαστεί έως το τέλος του έτους.
Την ίδια στιγμή, άλλες δεκάδες χιλιάδες αγωγές κατατίθενται καθημερινά από δικηγορικά γραφεία, με το κόστος να κυμαίνεται από 30 έως και 200 ευρώ το “κεφάλι”. Μπαράζ προσφυγών και αιτήσεων παρατηρείται και από κληρονόμους συνταξιούχων που απεβίωσαν, ενώ υπάρχουν “ειδικοί” που προτρέπουν ακόμη και τους νέους συνταξιούχους, αυτούς δηλαδή που πήραν την σύνταξή τους με βάση το νέο ασφαλιστικό, να υποβάλλουν αιτήσεις στον ΕΦΚΑ, αλλά και το επικουρικό ΕΤΕΑΕΠ, καθώς προεξοφλούν ότι ο νόμος Κατρούγκαλου θα κριθεί και αυτός αντισυνταγματικός.
Ο συνωστισμός των συνταξιούχων στα κατά τόπους υποκαταστήματα των ταμείων, σε συλλόγους και δικηγορικά γραφεία προκειμένου μαζικά να υποβάλλουν αιτήσεις και αγωγές για την επιστροφή των αναδρομικών ανάγκασε τη διοίκηση του ΕΦΚΑ να δέχεται πλέον (από την περασμένη Δευτέρα) μόνο ηλεκτρονικά τις αιτήσεις για την επιστροφή των αναδρομικών στην κύρια και την επικουρική σύνταξη. Ηλεκτρονικές αιτήσεις άλλωστε, δέχεται πλέον και το ΕΤΕΑΕΠ.
Ο υφυπουργός Κοινωνικής Ασφάλισης Τάσος Πετρόπουλος δήλωσε πάλι, χθες, ότι οι συνταξιούχοι με τις αιτήσεις μπορούν να διακόψουν την παραγραφή. Η κατάθεση της αίτησης αναστέλλει την παραγραφή και δίνει σύμφωνα με τον υφυπουργό, τη δυνατότητα στον συνταξιούχοι εντός 5 ετών, ήτοι έως τα μέσα του 2024 να σκεφτεί τι θα κάνει. Στο ενδιάμεσο διάστημα άλλωστε, θα έχει εκδοθεί και η κρίση του ΣτΕ. Έως τότε, οι ειδικοί εκτιμούν ότι θα έχει ληφθεί και η όποια πολιτική απόφαση, η οποία μάλιστα, θα αφορά το σύνολο των συνταξιούχων. Ανεξάρτητα από το εάν έχουν καταθέσει αίτηση στον ΕΦΚΑ και το ΕΤΕΑΕΠ ή ακόμη και αγωγή.
Ο κ. Πετρόπουλος πάντως, άφησε ανοικτό το ενδεχόμενο βελτίωσης της κατάστασης των συνταξιούχων, υποστηρίζοντας ότι στόχος της πολιτικής του υπουργείου και της κυβέρνησης είναι να καλυφθούν σταδιακά, αυτά που έχασαν οι συνταξιούχοι κατά τη διάρκεια της κρίσης.
Να σημειωθεί εδώ πως οι συνταξιούχοι που είχαν υποβάλλει αγωγές πριν από την έκδοση της απόφασης του ΣτΕ, τον Ιούνιο του 2015 δικαιούνται αναδρομικά από 1/1/2012 έως και την ημερομηνία υποβολής της αγωγής. Αυτές είναι κατά κύριο λόγο οι υποθέσεις που εκδικάζονται τώρα και βλέπουν το φως της δημοσιότητας.
Όσοι συνταξιούχοι κινήθηκαν δικαστικά από τον Ιούλιο του 2015 και μετά, βρίσκονται «μπλεγμένοι» μεταξύ απόφασης του ΣτΕ και νόμου Κατρούγκαλου, με τον οποίο η κυβέρνηση επιχείρησε να ανακόψει το κύμα των διεκδικήσεων. Δικαστήρια επιδικάζουν επιστροφές ποσών, από τον Ιούλιο του 2015 έως και τον Μάιο του 2016, ενώ σύμφωνα με πληροφορίες δικηγόρων, υπάρχουν αποφάσεις που τα αναδρομικά εκτείνονται και μετά την ψήφιση του επίμαχου νόμου, ήτοι τις 13 Μαΐου 2016.
Η τροπολογία που κατατέθηκε την εβδομάδα που φεύγει και αφορά τα αναδρομικά των ενστόλων, φωτογράφησε και το σκεπτικό που ακολουθεί η κυβέρνηση.
Εντονη ανησυχία
Οι πρόσφατες δικαστικές αποφάσεις που δικαιώνουν συνταξιούχους για τις περικοπές του 2ου Μνημονίου, αλλά και η επικείμενη κρίση του ΣτΕ για το νόμο Κατρούγκαλου, προκαλούν έντονες αναταράξεις στο πολιτικό σύστημα, καθώς ενδέχεται να τινάξουν όχι μόνο τον τρέχοντα προϋπολογισμό αλλά και πολλούς επόμενους στον αέρα και να ρίξουν το ασφαλιστικό σύστημα της χώρας ...στα βράχια. Το θέμα μπήκε στο κάδρο και όσον αφορά τις διαπραγματεύσεις της ελληνικής κυβέρνησης με τους Ευρωπαίους, για το ύψος των συντάξεων από εδώ και πέρα, με την Κομισιόν ήδη να θεωρεί τις δικαστικές αποφάσεις ως παράγοντα κινδύνου.
Οι ειδικοί υπολογίζουν το κόστος των περικοπών που κρίθηκαν αντισυνταγματικές, σε 4 δισ. ευρώ το έτος. Οι εκπρόσωποι των δανειστών, εκτιμούν ότι η εφαρμογή της απόφασης του ΣτΕ αφορά 2% του ΑΕΠ ετησίως, ενώ κυβερνητικά στελέχη επισημαίνουν πως το κόστος είναι πάνω από 4,5 δισ. ευρώ το χρόνο. Σωρευτικά, μια πιθανή επιστροφή ποσών από τον Ιούλιο του 2015 (μετά την έκδοση της απόφασης του ανώτατου δικαστηρίου) έως και σήμερα (που δεν εφαρμόζεται ακόμη ο επανυπολογισμός του νόμου Κατρούγκαλου) κοστολογείται σε περισσότερα από 9, ή ακόμη και 12 δισ. ευρώ.
Τα δημόσια οικονομικά δεν μπορούν να αντέξουν μια τέτοια επιβάρυνση, επισημαίνουν οι ειδικοί. Όπως άλλωστε και το σύστημα κοινωνικής ασφάλισης. Αξίζει μόνο να σημειωθεί ότι με το νόμο Κατρούγκαλου, το σύστημα κοινωνικής ασφάλισης εξασφαλίζει, ήτοι εξοικονομεί 1% του ΑΕΠ ετησίως, έως το 2022, ενώ άλλο 1% του ΑΕΠ θα “κερδίσει” το σύστημα και θα “χάσουν” οι συνταξιούχοι, εάν τελικά η κυβέρνηση αποτύχει στην διαπραγμάτευση με τους δανειστές και αναγκαστεί να προχωρήσει στην περικοπή των προσωπικών διαφορών, έως 18% της σύνταξης, από την 1η Ιανουαρίου 2019 (οι συντάξεις θα καταβληθούν πριν από τα Χριστούγεννα).
Πρόκειται για ένα πραγματικά “δύσκολο” νομικό, δημοσιονομικό, αλλά και πρωτίστως πολιτικό πρόβλημα το οποίο δεν επιδέχεται “εύκολες” λύσεις.
Οι ειδικοί εκτιμούν ότι όλα θα κριθούν από την τύχη του Νόμου Κατρούγκαλου, στην επίμαχη και πολυαναμενόμενη απόφαση του ΣτΕ. Κομβικό σημείο θεωρείται το άρθρο 14, που αφορά τον επανυπολογισμό των παλαιών συντάξεων, καθώς πρόκειται για τον μηχανισμό με τον οποίο η κυβέρνηση επιχείρησε να “ξεπεράσει” τα δημοσιονομικά αδιέξοδα που δημιούργησε η πρώτη απόφαση του ανώτατου δικαστηρίου, τον Ιούνιο του 2015.
Αν η νέα κρίση του ΣτΕ δεν δεχθεί τη διαδικασία, ή έστω τον τρόπο υλοποίησης του επανυπολογισμού, τότε το... πουλόβερ ξηλώνεται επικίνδυνα.
euro2day
