Σε ένα από τα νοτιότερα βραχώδη ακρωτήρια της χερσονήσου της Μεσσηνίας, υψώνεται το μεγάλο και επιβλητικό κάστρο της Μεθώνης. Στέκεται εκεί με τα ισχυρά του τείχη φορτισμένα με μνήμες αιώνων καθώς τα μανιασμένα στοιχεία της φύσης, το αγιάζι και τα άγρια κύματα του Ιονίου το διαβρώνουν μέρα με την ημέρα. Η τοποθεσία είναι πραγματικά μοναδική, σημείο κλειδί για τη ναυσιπλοΐα, από αρχαιοτάτων χρόνων μέχρι την επανάσταση του 1821, αλλά και μετά, έκαναν το λιμάνι και το κάστρο πραγματική πρόκληση για τους εκάστοτε κατακτητές...Φράγκους, Ενετούς, Οθωμανούς και πειρατές.
Όπου και αν σταθεί κανείς η θέα είναι πολύ εντυπωσιακή. Το φρούριο με τα εντυπωσιακά τείχη του μοιάζει με ένα γιγαντιαίο πέτρινο πλοίο που ταξιδεύει στα νερά του Ιονίου. Η Μεθώνη στην αρχαιότητα ήταν γνωστή με το όνομα Πήδασος, όπως την αποκαλεί ο Όμηρος, ως μια από τις επτά πόλεις της Πελοποννήσου που προσέφερε ο Αγαμέμνονας στον Αχιλλέα , για να κατευνάσει την οργή του. Κατά τη ρωμαϊκή περίοδο η πόλη κέρδισε την αυτονομία της και ενισχύθηκε με καλύτερες οχυρώσεις ενώ τα Βυζαντινά χρόνια εθεωρείτο ως μια από τις πλέον σημαντικές πόλεις της Πελοποννήσου. Κατά τη πρώτη ενετοκρατία 1206-1500 η περιοχή γνώρισε μεγάλη ανάπτυξη και άνθισε το εμπόριο. Οι Οθωμανοί θα καταλάβουν το 1500 το κάστρο και την πόλη μετά από σκληρές μάχες. Η δεύτερη ενετοκρατία θα διαρκέσει από το 1687 έως το 1715. Οι Οθωμανοί θα ανακαταλάβουν στην συνέχεια την Μεθώνη και θα την κρατήσουν μέχρι το 1828 που θα απελευθερωθεί. Η είσοδος στο κάστρο γίνεται σήμερα από την πύλη της ξηράς. Κατασκευάστηκε το 1714 από τους Ενετούς με καλλιτεχνική εργασία ποιότητας και φέρει γλυπτές παραστάσεις. Πίσω από την πύλη και για την προστασία της υψώνεται ένας ισχυρός στρογγυλός πύργος. Το κάστρο διαθέτει τρεις ακόμη πύλες στη θάλασσα. Η περίφημη γέφυρα με τα 14 τόξα συνδέει την πύλη της ξηράς με την απέναντι πλευρά της τάφρου. Αρχικά η γέφυρα ήταν κατασκευασμένη από ξύλο και στηριζόταν σε πέτρινους πυλώνες. Τη σημερινή της μορφή πήρε μετά το 1828 από τις επεμβάσεις των μηχανικών του εκστρατευτικού σώματος του γάλλου στρατηγού Μαιζών. Στην κεντρική πλατεία του κάστρου δεσπόζει ένας κίονας από πορφυρό γρανίτη που φέρει βενετσιάνικο κιονόκρανο. Σε κοντινή απόσταση βρίσκεται η εκκλησία της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος που πιθανόν οικοδομήθηκε τον 19ο αιώνα. Νοτιότερα διατηρούνται δύο τουρκικά λουτρά, και μισοκατεστραμμένα τμήματα από υπόγειες δεξαμενές νερού και πυριτιδαποθήκες. Το χτισμένο από τους Οθωμανούς τείχος χωρίζει την ακρόπολη από το υπόλοιπο κάστρο. Η αμυντική του θωράκιση είχε γίνει με πέντε πύργους ενώ η πύλη της εισόδου φέρει έντονα τα χαρακτηριστικά της ισλαμικής αρχιτεκτονικής. Και στον χώρο της ακρόπολης υπάρχουν ερείπια από στρατώνες, κατοικίες, δεξαμενή νερού και πυριτιδαποθήκη.
Η ακρόπολη προστατευόταν από διπλά τείχη και τον προμαχώνα Bembo. Στο νότιο τμήμα του κάστρου βρίσκεται η κύρια πύλη της θάλασσας, η πύλη του Αγίου Μάρκου, η οποία προστατεύεται από δυο πύργους που επικοινωνούν μεταξύ τους .
Η πύλη αυτή μαζί με τις άλλες δυο πύλες της θάλασσας προσέφεραν άμεση πρόσβαση στο λιμάνι για την εξυπηρέτηση των πλοίων και την μεταφορά των εμπορευμάτων στο κάστρο και την πόλη. Μετά την πύλη της θάλασσας μια πέτρινη γέφυρα οδηγεί στο οκταγωνικό επιθαλάσσιο οχυρό, το Μπούρτζι, που είναι χτισμένο πάνω σε μικρή νησίδα, στο νοτιότερο σημείο του ακρωτηρίου , τον «μόθωνα λίθο» όπως αποκαλείται από τον Παυσανία. Η οικοδόμηση του οχυρού άρχισε προς το τέλος της πρώτης ενετοκρατίας και ολοκληρώθηκε από τους Οθωμανούς κατά τον 16ο αιώνα. Το Μπούρτζι χρησιμοποιήθηκε ως έδρα φρουράς για τον έλεγχο του λιμανιού, ως φάρος, φυλακή αλλά κυρίως ως καταφύγιο των κατοίκων σε εποχές πολιορκίας της πόλης. Η καστροπολιτεία της Μεθώνης με τη μεγάλη ιστορία της που χάνεται στα βάθη των αιώνων είναι μια πραγματική αρχόντισσα στη Μεσσηνία, και προσφέρει ένα ήρεμο σχεδόν μεταφυσικό περιβάλλον που καλεί τον επισκέπτη να ζήσει στο παρελθόν και το παρόν. Το Μπούρτζι, η οχυρωμένη πύλη της θάλασσας, και ο συμπαγής όγκος του κάστρου ερεθίζουν την φαντασία και μας φέρνουν στο μυαλό εικόνες από άλλες εποχές. Τολμηρούς ναυτικούς που διέσχιζαν τη Μεσόγειο με κατεύθυνση τους Αγίους Τόπους και γενναίους πολεμιστές που έδιναν και τη ζωή τους για να υπερασπιστούν το κάστρο και την πόλη. Μια μόνο επίσκεψη στο τεράστιο φρούριο όσο χρόνο και αν διαρκέσει δεν είναι ποτέ αρκετή. Η γαλήνη, η υποβλητικότητα αλλά και η μοναξιά του χώρου θα μας γοητεύσουν και θα αφήσουν τη σφραγίδα τους στη μνήμη μας, αλλά και τη νοσταλγία για μια νέα επίσκεψη. Το καλοκαίρι του 2005 ολοκληρώθηκε και η εγκατάσταση του συστήματος φωτισμού του κάστρου τη νύχτα. Ισχυροί προβολείς φωτίζουν πλέον από όλες του τις πλευρές το οχυρό έως την πύλη της θάλασσας και το μπούρτζι, προσφέροντας στους επισκέπτες ένα πραγματικό υπερθέαμα.
