ΝΟΜΙΚΕΣ ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ - ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΣ ΕΚΤΑΣΕΩΝ ΩΣ ΑΝΑΔΑΣΩΤΕΩΝ -ΠΟΤΕ ΓΙΝΕΤΑΙ ΕΝΣΤΑΣΗ

Γράφει η δικηγόρος Αθηνών Αναστασία Μήλιου*

Πότε υπάρχει πρόδηλο σφάλμα κατά την διαδικασία κατάρτισης του δασικού χάρτη.

Πρόδηλο σφάλμα δημιουργείται όταν υπάρχει οποιαδήποτε προφανής:

- τεχνικού χαρακτήρα απόκλιση ή εσφαλμένη τεχνική απόδοση των οριογραμμών που παρατηρείται πάνω στα φωτογραμμετρικά υπόβαθρα και προκύπτει είτε από μετρήσεις εδάφους ή φωτοερμηνευτικής απόδοσης του θεματικού περιεχομένου του χάρτη, που έρχεται σε αντίθεση με την εικόνα, που παρουσιάζεται σ' αυτά,

- παράλειψη, εκ παραδρομής, της αποτύπωσης σαφώς δασικής έκτασης εντός ευρύτερης άλλης μορφής (αγροτικής κ.λπ.) και το αντίστροφο,
- απεικόνιση εμφανώς λανθασμένη αγροτικής έκτασης ως δασικής και το αντίστροφο, - παράλειψη εγγραφών στοιχείων των πολυγώνων του χάρτη στη βάση δεδομένων,

- λάθος αποτύπωση θεματικής επιφάνειας που οφείλεται σε διαμορφωμένα στοιχεία εικόνας (φωτογραφίας) λόγω διαβαθμισμένων περιοχών,

- απόδοση ως "χορτολιβαδικής', έκτασης που αφορά σε πεδινή και ομαλής κλίσης περιοχή, η οποία εξαιρείται της υπαγωγής στις διατάξεις της δασικής νομοθεσίας, σύμφωνα με το π.δ. 32/2016 (ΦΕΚ 46 Α'),

- απόδοση ως "χορτολιβαδικής', έκτασης που αφορά σε αναγνωρισμένη, κατά τις κείμενες διατάξεις, έναντι του Δημοσίου ως ιδιωτικής, η οποία εξαιρείται της υπαγωγής στις διατάξεις της δασικής νομοθεσίας,

- απόδοση ως δασικής, έκτασης που αφορά τεχνητή δασική φυτεία, η οποία εξαιρείται της υπαγωγής στις διατάξεις της δασικής νομοθεσίας και

- ειδικά σφάλματα που οφείλονται σε παράλειψη απεικόνισης πράξεων της διοίκησης πριν την κύρωση του δασικού χάρτη.

Πώς αντιμετωπίζονται τα πρόδηλα σφάλματα

Τα πρόδηλα σφάλματα του δασικού χάρτη αντιμετωπίζονται ως ακολούθως:

1. Σφάλματα που οφείλονται στα χαρτογραφικά υπόβαθρα. Στις περιπτώσεις μεταφοράς οριογραμμών του δασικού χάρτη, από προγενέστερο φωτογραμμετρικά υπόβαθρο, το οποίο αποτέλεσε το χαρτογραφικό υπόβαθρο κατάρτισής του, σε νεότερο πλέον ακριβές, για λόγους επικαιροποίησης, ακολουθείται η παρακάτω διαδικασία:

Ελέγχεται και εξασφαλίζεται η καλύτερη γεωμετρική ακρίβεια του νέου χαρτογραφικού υλικού, με μετρήσεις εδάφους, με τον προσδιορισμό και μέτρηση των ιδίων φωτοσταθερών στα δύο υπόβαθρα και τη σύγκριση μεταξύ τους, ειδικότερα στις περιοχές που διαπιστώνονται πιο έντονες οι αποκλίσεις. Στη συνέχεια, με φωτοερμηνεία, εφόσον δεν πρόκειται για περιπτώσεις που έχει αλλάξει η μορφή στο έδαφος (μορφές δασικής ή άλλης κάλυψης, δρόμοι, διασταυρώσεις δρόμων, ρέματα, γωνίες χωραφιών και άλλα στοιχεία που μπορούν να προσδιοριστούν στις αεροφωτογραφίες των διαφορετικών χρονολογιών) ή η τοπογραφική διαμόρφωση, αναγνωρίζονται φωτοσημεία (ή άλλα χαρακτηριστικά αναγόμενα στην μορφολογία του εδάφους), από τα οποία εξαρτώνται οι οριογραμμές κατά τη μεταφορά τους.

2. Σφάλματα που οφείλονται σε λάθος τοποθέτηση των θεματικών οριογραμμών. Στις περιπτώσεις που έχουν τοποθετηθεί και απεικονισθεί θεματικές οριογραμμές (πρόσφατα δασική έκταση-δασική έκταση στις αεροφωτογραφίες παλαιότερης λήψης κ.λπ.) σε λάθος θέση σε σχέση με την εικόνα (π.χ. οριογραμμή που καθορίζει δασικό πολύγωνο τέμνει την εικόνα και εντάσσει τμήμα του, εσφαλμένα, σε όμορο πολύγωνο άλλης μορφής κάλυψης), αυτές μεταφέρονται στην πραγματική θέση, και γίνονται όλες οι προκύπτουσες αλλαγές στη βάση δεδομένων (π.χ. εμβαδόν).

3. Σφάλματα που οφείλονται σε παράλειψη ή λάθος απεικόνισης θεματικών εκτάσεων (αφορούν μορφή ή χαρακτήρα)

• Για τις περιπτώσεις που προφανέστατα δεν συμπεριελήφθη σαφώς δασική έκταση εντός πολυγώνου άλλης μορφής έκτασης (π.χ. αγροτικής) και το αντίστροφο, συμπληρώνεται και τροποποιείται ο δασικός χάρτης με αυτές, δημιουργούμενων νέων πολυγώνων, τα οποία κωδικαριθμούνται, με ανάλογη τροποποίηση της βάσης δεδομένων.

• Επίσης, για λανθασμένη εκτίμηση του είδους βλάστησης από την φωτοερμηνεία παλαιότερων ή/και πλέον πρόσφατων αεροφωτογραφιών και λόγω μη επιβεβαίωσης στο έδαφος, που είχε σαν αποτέλεσμα την προφανέστατη, εσφαλμένη, απεικόνιση πολυγώνου μη δασικής έκτασης ως δασικής και το αντίστροφο. Ως χαρακτηριστικό παράδειγμα διευκρινιστικού χαρακτήρα αναφέρεται μεγάλης ηλικίας ελαιώνας, που λόγω της έντονης κλίσης του εδάφους κατά τη φωτοερμηνεία των αεροφωτογραφιών εκλήφθη ως έχον τη μορφή δάσους και συμπεριελήφθη ως δασική έκταση. Διευκρινίζεται ότι τα ανωτέρω αφορούν θεραπεία προφανέστατων λαθών στη μορφή κάλυψης εκτάσεων και δεν επιτρέπεται φωτοερμηνευτική ή επίγεια επανεκτίμηση αυτών ακόμα και όταν βρίσκονται σε οριακή κατάσταση χαρακτηρισμού τους.

4. Σφάλματα που οφείλονται σε παράλειψη ή λάθος εγγραφών στοιχείων (αντιστοίχισης) Διορθώνονται τα λάθη που έχουν παρεισφρήσει προφανώς εκ παραδρομής (π.χ. διαφορά στο εμβαδόν του πολυγώνου από το πραγματικό, λάθος ένδειξη landtype κ.λπ.) στη βάση δεδομένων και συμπληρώνονται οι εγγραφές που λείπουν (π.χ. καταχώρηση ένδειξης κατηγορίας κάλυψης πολυγώνου στη βάση δεδομένων).

5. Σφάλματα που οφείλονται σε τροποποιημένα στοιχεία κατόπιν επεξεργασίας εικόνας λόγω διαβαθμισμένων περιοχών Εφόσον οι χρησιμοποιούμενες αεροφωτογραφίες ή ορθοφωτογραφίες έχουν υποστεί επεξεργασία με τρόπο που τα στοιχεία που προέρχονται από την εικόνα να είναι διαφορετικά από την υφιστάμενη πραγματική κατάσταση στο έδαφος και λόγω αμέλειας δεν είχαν επιβεβαιωθεί-διορθωθεί οι θεματικές γραμμές με αυτοψίες, μπορούν κατόπιν αίτησης, σε οποιοδήποτε στάδιο της διαδικασίας ανάρτησης έως την κύρωση των δασικών χαρτών ή και αυτεπάγγελτα, να διορθωθούν. Η ανάδειξη, αποτύπωση και διόρθωση εκτελείται είτε με επίγειες μεθόδους μέτρησης είτε με φωτογραμμετρικές, χρησιμοποιώντας αεροφωτογραφίες, ορθοφωτογραφίες ή δορυφορικές εικόνες υψηλής ακρίβειας ίσης ή καλύτερης των προβλεπόμενων στις τεχνικές προδιαγραφές κατάρτισης δασικών χαρτών.

6. Σφάλματα λόγω συμπερίληψης πεδινών χορτολιβαδικών, βραχωδών ή πετρωδών εκτάσεων Στις περιπτώσεις που, λόγω παραδρομής, συμπεριλήφθηκαν στους δασικούς χάρτες εκτάσεις ως υπαγόμενες στις παραγράφους 5α', 5β' άρθρου 3 ν. 998/1979, ενώ ευρίσκονται προφανώς επί πεδινών και ομαλών εδαφών, όπως ορίζονται στο π.δ. 32/2016, οι δασικοί χάρτες διορθώνονται, εξαιρουμένων των πολυγώνων που αφορούν στις παραπάνω εκτάσεις.

7. Σφάλματα λόγω συμπερίληψης χορτολιβαδικών, βραχωδών ή πετρωδών εκτάσεων αναγνωρισμένων ως ιδιωτικών Στις περιπτώσεις που συμπεριλήφθηκαν στους δασικούς χάρτες εκτάσεις ως υπαγόμενες στις παραγράφους 5α', 5β' άρθρου 3 ν. 998/1979, ενώ είναι αναγνωρισμένες κατά τις κείμενες διατάξεις, έναντι του Δημοσίου ως ιδιωτικές, οι δασικοί χάρτες διορθώνονται, εξαιρουμένων των πολυγώνων που αφορούν στις παραπάνω εκτάσεις.

8. Σφάλματα λόγω συμπερίληψης τεχνητών δασικών φυτειών ως δασικών εκτάσεων Στις περιπτώσεις που συμπεριλήφθηκαν στους δασικούς χάρτες εκτάσεις ως δασικές ενώ αποτελούν τεχνητές δασικές φυτείες, οι δασικοί χάρτες διορθώνονται, εξαιρουμένων των πολυγώνων που αφορούν στις παραπάνω εκτάσεις.

Η διαδικασία διόρθωσης των ανωτέρω υπό στοιχεία Β1 έως Β8 που ακολουθείται είναι η εξής:

α. Εφόσον ο δασικός χάρτης είναι θεωρημένος, αλλά όχι αναρτημένος όλες οι ανωτέρω ενέργειες εκτελούνται αυτεπάγγελτα από το τμήμα Δασικών Χαρτογραφήσεων της οικείας Διεύθυνσης Δασών. Ο νέος διορθωμένος δασικός χάρτης θεωρείται, καταργούμενης της προηγούμενης θεώρησης και κοινοποιείται στη Διεύθυνση Συντονισμού και Επιθεώρηση Δασών της Αποκεντρωμένης Διοίκησης και στη Διεύθυνση Δασικών Έργων και Υποδομών του Υ.Π.ΕΝ., συνοδευόμενος από σχετική έκθεση.

β. Στην περίπτωση που ο δασικός χάρτης έχει αναρτηθεί και δεν έχει ξεκινήσει η προθεσμία υποβολής αντιρρήσεων, όλες οι ανωτέρω περιπτώσεις προωθούνται, είτε αυτεπάγγελτα είτε κατόπιν αίτησης του ενδιαφερομένου, με εισήγηση του τμήματος Δασικών Χαρτογραφήσεων της οικείας Διεύθυνσης Δασών αναδεικνύοντας το σφάλμα, στην Διεύθυνση Συντονισμού και Επιθεώρησης Δασών της Αποκεντρωμένης Διοίκησης, ζητώντας τη θετική γνωμοδότησή της. Στη συνέχεια προωθείται προς έγκριση στο Γενικό Διευθυντή Δασών και Αγροτικών Υποθέσεων της οικείας Αποκεντρωμένης Διοίκησης. Σε περίπτωση διαφωνίας του Γενικού Διευθυντή, το θέμα παραπέμπεται και επιλύεται με απόφαση του Συντονιστή της οικείας Αποκεντρωμένης Διοίκησης. Κατόπιν της σχετικής έγκρισης, ο δασικός χάρτης θεωρείται από την Δ/νση Δασών με τα νέα στοιχεία και επαναλαμβάνεται η ανάρτηση, διατηρώντας, κατά προτίμηση, τις προθεσμίες έναρξης της υποβολής των αντιρρήσεων.

γ. Εφόσον ο δασικός χάρτης έχει αναρτηθεί και έχει ξεκινήσει η προθεσμία υποβολής αντιρρήσεων, όλες οι ανωτέρω περιπτώσεις που είτε:

i. αυτεπάγγελτα διαπιστώνονται από το τμήμα Δασικών Χαρτογραφήσεων της οικείας Δ/νσης Δασών,

ii. διαπιστώνονται κατόπιν υποβολής σχετικού αιτήματος στην οικεία Δ/νση Δασών,

iii. έχουν υποβληθεί ως αντιρρήσεις, προωθούνται από την αρμόδια Δ/νση Δασών στην ΕΠ.ΕΑ, συνοδευόμενες από σχετικό υπόμνημα με το αιτιολογικό της υπαγωγής τους στις περιπτώσεις πρόδηλου σφάλματος.

δ. Eφόσον η ΕΠ.Ε.Α. έχει περατώσει τις εργασίες της κατά την ανάρτηση του δασικού χάρτη και έχει παρέλθει ο χρόνος λειτουργίας της και ο δασικός χάρτης βρίσκεται στο στάδιο της διόρθωσης και συμπλήρωσής του με τις αποφάσεις της, για τις περιπτώσεις που είτε:

i. αυτεπάγγελτα διαπιστώνονται από το τμήμα Δασικών Χαρτογραφήσεων της οικείας Δ/νσης Δασών ή

ii. διαπιστώνονται κατόπιν υποβολής σχετικού αιτήματος στην οικεία Δ/νση Δασών, η αρμόδια Δ/νση Δασών υποβάλλει εισήγηση στην Διεύθυνση Συντονισμού και Επιθεώρησης Δασών της Αποκεντρωμένης Διοίκησης, αναδεικνύοντας το πρόδηλο σφάλμα και ζητώντας τη γνωμοδότησή της. Στη συνέχεια η ως άνω εισήγηση συνοδευόμενη από την γνωμοδότηση προωθείται προς έγκριση στο Γενικό Διευθυντή Δασών και Αγροτικών Υποθέσεων της οικείας Αποκεντρωμένης Διοίκησης.

Σε περίπτωση διαφωνίας του Γενικού Διευθυντή, το θέμα παραπέμπεται και επιλύεται με απόφαση του Συντονιστή της οικείας Αποκεντρωμένης Διοίκησης. Μετά την ολοκλήρωση της διαδικασίας με την έκδοση της σχετικής έγκρισης διορθώνεται ο δασικός χάρτης από το τμήμα Δασικών Χαρτογραφήσεων της οικείας Δ/νσης Δασών κατά το τμήμα που αφορά. Στις περιπτώσεις κατ' εφαρμογή της ανωτέρω παραγράφου δ, κατά τις οποίες η τροποποίηση του δασικού χάρτη έχει σαν αποτέλεσμα τη μεταβολή του θεματικού περιεχομένου του, ανακαλείται η ανάρτηση για τα εδαφικά τμήματα που αφορά η διόρθωση και ενεργείται νέα ανάρτηση, σύμφωνα με τα άρθρα 13 έως 19 του ν. 3889/2010, για τα τμήματα αυτά. Τέλος, στην περίπτωση ανάθεσης σχετικών εργασιών σε ιδιωτικά γραφεία εκπόνησης δασικών μελετών κατ' εφαρμογή των παραγράφων 3 ή 4 άρθρου 13 ν. 3889/2010 εισήγηση με ανάδειξη των ανωτέρω πρόδηλων σφαλμάτων υποβάλλεται από τον ανάδοχο στην Διευθύνουσα Υπηρεσία, η οποία την προωθεί σύμφωνα με τα προαναφερθέντα.

9. Ειδικά σφάλματα που οφείλονται σε παράλειψη απεικόνισης πράξεων της διοίκησης πριν την κύρωση του δασικού χάρτη. Για τις περιπτώσεις που δεν συμπεριλήφθηκαν πράξεις της διοίκησης (σχέδιο πόλης, πράξη χαρακτηρισμού, έγγραφα πληροφοριακού χαρακτήρα που προβλέπονται στην παρ. 10 του άρθρου 14 του ν. 998/1979, κλήρος εποικισμού κ.λπ.), εκ παραδρομής, που οφείλονταν να είναι αποτυπωμένες στον ήδη αναρτημένο δασικό χάρτη και πριν την κύρωσή του:

α. εάν έχει υποβληθεί αντίρρηση, εφαρμόζονται τα προβλεπόμενα στην παρ. 5.6 Συνοδευτικού Τεύχους της 146776/2459/21.10.2016 απόφασης Αναπληρωτή Υπουργού Π.ΕΝ. (ΦΕΚ 3532 Β'), υποβάλλοντας η αρμόδια Διεύθυνση Δασών εισήγηση στην ΕΠ.ΕΑ, πιστοποιώντας τα στοιχεία της διοικητικής πράξης για την υπαγωγή της έκτασης στη διοικητική πράξη και η ΕΠ.Ε.Α. εκδίδει σχετική απόφαση έγκρισης υπαγωγής και διόρθωσης του δασικού χάρτη,

β. εάν δεν έχει υποβληθεί αντίρρηση και παράλληλα δεν έχει συσταθεί η ΕΠ.Ε.Α., μπορεί κατόπιν αίτησης του ενδιαφερομένου η ίδια ανωτέρω υπηρεσία να εισηγηθεί στην Διεύθυνση Συντονισμού και Επιθεώρησης Δασών της Αποκεντρωμένης Διοίκησης, αναδεικνύοντας την παράληψη και ζητώντας τη θετική γνωμοδότησή της, προκειμένου να συμπεριληφθεί η πράξη στον δασικό χάρτη. Η εισήγηση προωθείται προς έγκριση στο Γενικό Διευθυντή Δασών και Αγροτικών Υποθέσεων της οικείας Αποκεντρωμένης Διοίκησης. Σε περίπτωση διαφωνίας του Γενικού Διευθυντή, το θέμα παραπέμπεται και επιλύεται με απόφαση του Συντονιστή της οικείας Αποκεντρωμένης Διοίκησης. Κατόπιν τούτου, εκδίδεται από την αρμόδια Διεύθυνση Δασών πράξη τροποποίησης του δασικού χάρτη κατά το συγκεκριμένο τμήμα, η οποία είναι ισχυρή έναντι του περιεχομένου του δασικού χάρτη και ενσωματώνεται σ' αυτόν μετά την περαίωση της εξέτασης των αντιρρήσεων, προκειμένου να συμπεριληφθεί στην ολική κύρωσή του.

Σε κάθε περίπτωση που έχει υποβληθεί αντίρρηση με περιεχόμενο που την εντάσσει σε κατηγορία πρόδηλου σφάλματος, το οποίο βεβαιώνεται με την απόφαση της ΕΠ.Ε.Α., το καταβληθέν τέλος επιστρέφεται στον δικαιούχο.

Αναστασία Χρ. Μήλιου
Δικηγόρος παρ’Εφέταις Αθηνών

Λεωφ. Μεσογείων 403, Αγία Παρασκευή
Τηλ. 213-0338950, 6945-028153
e-mail: natmil@otenet.gr, www.legalaction.gr
fb: Αναστασία Μήλιου