Θες να διεκδικήσεις το δίκιο σου στα δικαστήρια; Δες πόσο θα κοστίσει

Στα χρόνια της ευδαιμονίας και των παχιών αγελάδων, η προσφυγή στη Δικαιοσύνη ήταν αυτονόητη για τους πολίτες όταν το θεωρούσαν απαραίτητο.

Οι μηνύσεις έπεφταν βροχή, οι δικηγόροι δεν προλάβαιναν να μπαίνουν από το ένα ακροατήριο στο άλλο και τα πινάκια ήταν τόσο φορτωμένα, που όλες οι δίκες αναβάλλονταν. 

Τα πράγματα άλλαξαν σταδιακά, με αποκορύφωμα τα τελευταία χρόνια, οπότε η Θέμις σταμάτησε να είναι πλέον καταφύγιο. 

Η Δικαιοσύνη ακρίβυνε και οι μισθοί περικόπηκαν.

Εκτός από τους... καθ’ έξιν προσφεύγοντες, οι οποίοι τώρα έχουν βρει το κόλπο της αποστολής μηνυτήριων αναφορών μέσω... φαξ, εκείνοι που έχουν πραγματική ανάγκη από τη Δικαιοσύνη φαίνεται ότι διστάζουν.

Πριν από το 2010, σε μια ετήσια Γενική Συνέλευση της Ενωσης Δικαστών και Εισαγγελέων, ο τότε πρόεδρος του Αρείου Πάγου είχε επισημάνει ότι η Δικαιοσύνη ασφυκτιούσε, αφού είχαν κατατεθεί 300.000 μηνύσεις. Το 2010 ο αριθμός παρέμεινε υψηλός, με τους εισαγγελείς να έχουν χρεωθεί 232.000 δικογραφίες, ενώ οι αχρέωτες έφταναν τις 50.000!

Σιγά-σιγά και όσο η κρίση άγγιζε τα πορτοφόλια όλων των Ελλήνων, ο αριθμός των μηνύσεων μειώθηκε. 

Το 2011 έφτασαν τις 217.000, 

το 2012 τις 175.000 

και το 2013 τις 162.000. 

Το 2014 ο αριθμός έπεσε και άλλο, αγγίζοντας τις 150.000, ενώ το 2015 ο συνολικός αριθμός των μηνύσεων, χρεωμένων και αχρέωτων, έφτασε μόλις τις 164.000, δηλαδή μειώθηκε περίπου στο μισό σε σχέση με 5 χρόνια πριν.

 Τώρα πια, εάν ένας πολίτης θελήσει να μηνύσει κάποιον και γίνει δεκτή η προσφυγή του, η δίκη ορίζεται για τις αρχές του 2017, σε χρόνο-ρεκόρ για τα ελληνικά δικαστικά χρονικά. 

Η Δικαιοσύνη, όμως, είναι για όλους -και για τους έχοντες και για τους μη έχοντες. Βέβαια, οι τελευταίοι φαίνεται πια ότι αντιμετωπίζουν την προσφυγή σαν ένα μεγάλο οικονομικό βάρος, το οποίο αποφασίζουν να αποφύγουν...

Η ίδια εικόνα υπάρχει και στα διοικητικά δικαστήρια, όπου επίσης έχουν μπει μνημονιακά εμπόδια... όπως τα παράβολα, τα οποία είναι αναλογικά (2%). 

Εάν, δηλαδή, η διαφορά ενός πολίτη με το κράτος είναι 10.000 ευρώ, ο προσφεύγων πρέπει να καταβάλει παράβολο 200 ευρώ, αλλιώς η αίτησή του δεν μπορεί να εισαχθεί για συζήτηση.

Στα διοικητικά εφετεία, εάν ο πολίτης δεν καταβάλει το 50% του φόρου που του επιβλήθηκε στο πρωτοβάθμιο δικαστήριο «μπροστά», δεν έχει δικαίωμα να ασκήσει έφεση... Για αυτό τον λόγο, άλλωστε, έχουν πενταπλασιαστεί τα αιτήματα πενίας, του ευεργετήματος δηλαδή που προσφέρεται στους οικονομικά αδύναμους μέσω του οποίου πληρώνονται από το Δημόσιο το παράβολο και ο πληρεξούσιος δικηγόρος.

ΑΛΛΑΓΕΣ. 

Στο υπουργείο Δικαιοσύνης έχει ήδη συσταθεί νομοπαρασκευαστική επιτροπή προκειμένου να μελετήσει τι αλλαγές μπορούν να γίνουν για να ελαφρυνθούν οι οικονομικά ασθενέστεροι. Μέχρι στιγμής προτείνεται:

• Μείωση του παραβόλου των μηνύσεων από τα 100 ευρώ στα 50 ευρώ.
• Μείωση από τα 150 ευρώ στα 100 ευρώ για την αίτηση εξαίρεσης στο πρόσωπο δικαστή.
• Διαφοροποιήσεις στα πρόστιμα λιπομαρτυρίας, ώστε από τα 180 ευρώ να κυμαίνονται στα 100-250 ευρώ.
• Το παράβολο της πολιτικής αγωγής να «πέσει» από τα 50 στα 40 ευρώ.

Επιπλέον, μελετώνται αλλαγές στην παροχή της δωρεάν νομικής βοήθειας, που ονομάζεται «legal aid», και σήμερα παρέχεται με μόνο κριτήριο την οικονομική αδυναμία. Τα μέλη της νομοπαρασκευαστικής επιτροπής φαίνεται να καταλήγουν στο ότι το αδιακρίτως ισχύον σήμερα εισοδηματικό όριο των 2/3 των κατώτατων ετήσιων ατομικών αποδοχών που προβλέπεται από την Εθνική Γενική Συλλογική Σύμβαση Εργασίας δεν είναι επαρκώς εξειδικευμένο ώστε να παρέχει ασφάλεια ως προς τον προσδιορισμό των δικαιούχων και δεν εγγυάται την ομοιόμορφη εφαρμογή του μέτρου.

Ακόμα, όπως αναφέρουν στις προτάσεις τους, «το κριτήριο αυτό είναι ιδιαιτέρως αυστηρό ενόψει της τρέχουσας οικονομικής συγκυρίας, δοθέντος ότι οι κατώτατες μηνιαίες αποδοχές που προβλέπονται από την ΕΓΣΣΕ ανέρχονται σήμερα σε ποσό περίπου 510 ευρώ, δηλαδή το ισχύον εισοδηματικό όριο αντιστοιχεί σε ατομικές ετήσιες αποδοχές ύψους περίπου 4.000 ευρώ και δεν λαμβάνει υπόψη άλλους παράγοντες ευαλωτότητας του αιτούντος τη νομική βοήθεια».

Τα μέλη της νομοπαρασκευαστικής επιτροπής φαίνεται ότι προκρίνουν να περιλαμβάνονται στην κατηγορία όσων μπορούν να ζητήσουν δωρεάν νομική βοήθεια οι άγαμοι με εισοδηματικό όριο τα 6.000 ευρώ και οι έγγαμοι με δύο παιδιά με όριο τα 10.000 ευρώ, ποσά που θα αφορούν τον μέσο όρο καθαρών εισοδημάτων τριετίας. Επιπλέον, προτείνονται ελαστικότερα κριτήρια για την προστασία ιδιαίτερα ευπαθών κοινωνικών ομάδων, και συγκεκριμένα των μακροχρόνια ανέργων και των προσώπων με σοβαρές ασθένειες ή αναπηρίες. Τέλος, μελετάται η υποχρεωτική δωρεάν παροχή νομικής βοήθειας, ανεξαρτήτως εισοδηματικών κριτηρίων, σε περιπτώσεις όπου εκτιμάται ότι ο αιτών καθίσταται ευάλωτος για λόγους που έχουν να κάνουν με ατομικές του περιστάσεις ή με τη φύση της υπόθεσης για την οποία ζητείται η παροχή νομικής βοήθειας. Ενδεικτικά, σε ανηλίκους που αντιμετωπίζουν ποινικές κατηγορίες κακουργηματικού χαρακτήρα, σε ψυχικώς πάσχοντες και σε θύματα εγκλημάτων ρατσιστικών διακρίσεων και ενδοοικογενειακής βίας.

 

ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ