Αυτό ανακοίνωσε, μεταξύ άλλων, ο επίκουρος καθηγητής του τμήματος βιοχημείας και βιοτεχνολογίας στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, Δημήτριος Καρπούζας, στο 7ο MGPR Διεθνές Συνέδριο «PAOLO CABRAS», με θέμα «Γεωργικά Φάρμακα στα Τρόφιμα και στο Περιβάλλον στις Μεσογειακές Χώρες», που διοργανώνεται από το Εργαστήριο Γεωργικών Φαρμάκων της Γεωπονικής Σχολής του Α.Π.Θ. σε συνεργασία με την επιστημονική εταιρεία «Mediterranean Group of Pesticide Research».
Όπως επεσήμανε ο κ. Καρπούζας ορισμένοι τύποι βακτηρίων και μυκήτων μπορούν να βιοδιασπούν τοξικές ενώσεις υγρών υπολειμμάτων φυτοφαρμάκων, να τα καθιστούν ακίνδυνα για το περιβάλλον και να τα αποδίδουν και πάλι ανενεργά για επαναχρησιμοποίηση στην αγροτική παραγωγή, ή στη μεταποίηση.
Πεδία εφαρμογής αυτής της πρακτικής μπορούν να είναι τα χωράφια, όπου οι αγρότες ξεπλένουν τους ψεκαστήρες πριν και μετά το ράντισμα, καθώς και οι αγροτικές βιομηχανίες φρούτων.
«Τα συσκευαστήρια φρούτων χρησιμοποιούν μυκητοκτόνα για την προστασία των φρούτων κατά τη διάρκεια της αποθήκευσης, μέχρι να φτάσουν στο ράφι, με αποτέλεσμα να παράγονται υγρά απόβλητα, με υψηλές συγκεντρώσεις μυκητοκτόνων και αντιοξειδωτικών. Να σας πω χαρακτηριστικά, λοιπόν, ότι για συγκεκριμένο μυκητοκτόνο, που η διάσπαση του με άλλους τρόπους απαιτεί δύο χρόνια, έχουμε απομονώσει βακτήριο που το βιοδιασπά σε τρεις μόνο μέρες» δηλώνει στο ΑΠΕ - ΜΠΕ ο κ. Καρπούζας
Στους αγρούς, ο καθαρισμός μπορεί να πραγματοποιηθεί μέσα σε «βιοκλίνες», δηλαδή, τσιμεντοδεξαμενές χαμηλού κόστους, όπου τοποθετούνται τα υγρά υπολείμματα μαζί με άχυρα και άλλες φυτικές ουσίες, που θα υποδεχτούν τους συγκεκριμένους μικροοργανισμούς. Η λειτουργία της βιοκλίνης μοιάζει περίπου με εκείνη του βιολογικού καθαρισμού υδάτων, που στο τέλος της διαδικασίας αποδίδει από τα απόβλητα των φυτοφαρμάκων ακίνδυνο και επαναχρησιμοποιήσιμο υγρό.
Η σχετική μελέτη ήδη βρίσκεται στο στάδιο της εφαρμογής της. «Βρισκόμαστε ένα βήμα πριν κατασκευάσουμε τις δύο πρώτες βιοκλίνες στην περιοχή της Θεσσαλίας, η μια σε μεγάλη γεωργική εκμετάλλευση και η άλλη σε συσκευαστήριο φρούτων, στο νομό Λάρισας» λέει ο κ. Καρπούζας.
Η έρευνα εστιάστηκε τα τελευταία τρία χρόνια στον εντοπισμό των υποστρωμάτων πάνω στα οποία αναπτύσσονται οι συγκεκριμένοι μικροοργανισμοί, που αργότερα θα τεθούν στη μάχη για τη βιοδιάσπαση των υπολειμμάτων. Τέτοια υποστρώματα είναι τα «κομποστοποιημένα λιόφυλλα», ή το «εξαντλημένο υπόστρωμα από τα μανιτάρια», που μεταξύ άλλων έχουν και μηδενικό κόστος .
Μια θαυμάσια «βάση» για την ανάπτυξη των μικροοργανισμών είναι τα υπολείμματα από τα γνωστά μανιτάρια «πλευρώτους», από τα οποία μπορεί να παραχθεί μια «μεγάλη γκάμα ενζύμων», που σε πρώτη φάση είναι ικανή να μεταβολίζει γεωργικά φάρμακα. Με την κατάλληλη υποβοήθηση τα ένζυμα αυτά μπορούν να διασπάσουν και να αποτοξινώσουν οργανικές ουσίες, όπως τα φυτοφάρμακα.
«Οι μικροοργανισμοί αυτοί, ουσιαστικά χρησιμοποιούν ως «φαγητό» τις τοξικές ενώσεις των οργανικών υπολειμμάτων. Άλλωστε, αυτοί ζουν και αναπτύσσονται σε περιοχές όπου χρησιμοποιούνται φυτοφάρμακα. Έχουμε παρατηρήσει την απορρυπαντική δράση τους και το μεγάλο τους πλεονέκτημα είναι ότι είναι τελείως ακίνδυνοι και εξαιρετικά αποτελεσματικοί» τονίζει ο κ. Καρπούζας.
Σε περίπτωση μεγάλων ποσοτήτων αποβλήτων η διαδικασία απορρύπανσης μπορεί να γίνει και εκτός βιοκλίνης, με ειδική εγκατάσταση και εργαστηριακή επεξεργασία, με «εμβολιασμό» των μικροοργανισμών σε ειδικό «βιοφίλτρο», που έρχεται σε επαφή με τα υγρά υπολείμματα.
Ήδη γίνεται συνεννόηση με το τμήμα χημικών μηχανικών του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, ώστε να κατασκευαστεί ένα πλήρως μηχανοποιημένο σύστημα «εμβολισμού» μικροοργανισμών για την επεξεργασία των υγρών αποβλήτων φυτοφαρμάκων.
