Ορισμένα
συμπληρώματα βιταμινών, που παίρνουν συχνά εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο
τον κόσμο, μπορούν να αυξήσουν τον κίνδυνο για εγκεφαλικό και
καρδιοπάθεια, σύμφωνα με μια νέα μεγάλη αμερικανική επιστημονική μελέτη.
Ο κίνδυνος αφορά κυρίως το συνδυασμό συμπληρωμάτων με ασβέστιο και
βιταμίνη D, που πιθανώς αυξάνουν την πιθανότητα αθηροσκλήρωσης, δηλαδή
δημιουργίας αθηρωματικής πλάκας στο εσωτερικό των αρτηριών.
Οι
Αμερικανοί επιστήμονες, με επικεφαλής τον αναπληρωτή καθηγητή Σαφί Χαν
της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου της Δυτικής Βιρτζίνια, που έκαναν
τη σχετική δημοσίευση στο αμερικανικό ιατρικό περιοδικό "Annals of
Internal Medicine", σύμφωνα με τους «Τάιμς της Νέας Υόρκης» και τη
βρετανική «Τέλεγκραφ», αξιολόγησαν 277 τυχαιοποιημένες και ελεγχόμενες
με «πλασίμπο» κλινικές μελέτες για 24 συμπληρώματα, στις οποίες
συμμετείχαν σχεδόν ένα εκατομμύριο άνθρωποι.
Τα συμπληρώματα αποτελούν μια τεράστια παγκόσμια αγορά και καταναλώνονται κυρίως από ανθρώπους μέσης και τρίτης ηλικίας (π.χ. για την οστεοπόρωση), πολλοί εκ των οποίων έχουν ήδη αυξημένο καρδιαγγειακό κίνδυνο. Η νέα μελέτη έρχεται να προστεθεί σε προηγούμενες που τείνουν όχι μόνο να απομυθοποιήσουν τα συμπληρώματα (πολύ λίγα από αυτά φαίνεται πράγματι να προστατεύουν από καρδιαγγειακό κίνδυνο και πρόωρο θάνατο), αλλά και να αναδείξουν τους πιθανούς κινδύνους τους.
Τα συμπληρώματα που συνδυάζουν ασβέστιο και βιταμίνη D, σύμφωνα με τη νέα μελέτη, φαίνεται να αυξάνουν κατά 17% τον κίνδυνο εγκεφαλικού. Όπως είπε ο δρ Χαν, «άλλα συμπληρώματα πάντως δεν φαίνεται να έχουν σημαντική επίπτωση στη θνησιμότητα ή στον καρδιαγγειακό κίνδυνο». Ανάμεσα σε αυτά τα άλλα συμπληρώματα είναι το σελήνιο, οι βιταμίνες Α, Β6, C, E και D (μόνη της), το ασβέστιο (μόνο του), ο σίδηρος και το φυλλικό οξύ.
Η μελέτη έδειξε πως δεν υπάρχει καμία απόδειξη ότι παρέχουν καρδιαγγειακή προστασία οι βιταμίνες Α, Β, C και D, ούτε το βήτα-καροτένιο, το ασβέστιο, ο σίδηρος, τα αντιοξειδωτικά και οι πολυβιταμίνες. Μόνο το φυλλικό οξύ και τα ωμέγα-3 λιπαρά οξέα βρέθηκαν να έχουν ένα μικρό όφελος (και αυτό υπό προϋποθέσεις).
Οι ειδικοί συμβουλεύουν ότι οι περισσότεροι άνθρωποι δεν χρειάζεται να αγοράζουν συμπληρώματα βιταμινών και άλλα, καθώς μπορούν να πάρουν από μια ισορροπημένη διατροφή ό,τι χρειάζονται.
«Οι άνθρωποι που παίρνουν τέτοια συμπληρώματα για να βελτιώσουν την καρδιαγγειακή υγεία τους, πετάνε τα χρήματα τους», δήλωσε ο Χαν.
Αμφιβολία και για τις υγιεινές δίαιτες
Είναι αξιοσημείωτο ότι, πέρα από τα συμπληρώματα, η νέα μελέτη σε μεγάλο βαθμό εγείρει αμφιβολίες και για την πραγματική ωφέλεια που έχουν ορισμένες δίαιτες, οι οποίες υποτίθεται ότι προστατεύουν την καρδιαγγειακή υγεία. Ενδεικτικά, σύμφωνα με τους ερευνητές, οι πιο αξιόπιστες κλινικές μελέτες που έχουν γίνει μέχρι σήμερα, δεν έχουν βρει στοιχεία ότι όντως η δίαιτα χαμηλών λιπαρών μειώνει τον κίνδυνο καρδιαγγειακό κίνδυνο και την πρόωρη θνησιμότητα.
Αλλά και για τη Μεσογειακή δίαιτα, παρόλο που αρκετές μελέτες έχουν βρει καρδιαγγειακά οφέλη της, η νέα αξιολόγηση επισημαίνει ότι χρειάζεται επιφύλαξη, καθώς ορισμένες μελέτες εμφανίζουν μεθοδολογικά προβλήματα κατά την πραγματοποίηση τους, πράγμα που μειώνει την αξιοπιστία τους. Ο Χαν υποστηρίζει ότι «αν ληφθούν όλα τα δεδομένα υπόψη, η Μεσογειακή διατροφή δεν είναι ούτε ωφέλιμη, ούτε επιβλαβής. Είναι απλώς μια ουδέτερη διατροφή από καρδιαγγειακή άποψη».
Η μόνη διατροφική παρέμβαση που φαίνεται να έχει απτά προστατευτικά αποτελέσματα για το καρδιαγγειακό σύστημα, αν και σε μέτριο βαθμό, είναι η μείωση του αλατιού.
Τα συμπληρώματα αποτελούν μια τεράστια παγκόσμια αγορά και καταναλώνονται κυρίως από ανθρώπους μέσης και τρίτης ηλικίας (π.χ. για την οστεοπόρωση), πολλοί εκ των οποίων έχουν ήδη αυξημένο καρδιαγγειακό κίνδυνο. Η νέα μελέτη έρχεται να προστεθεί σε προηγούμενες που τείνουν όχι μόνο να απομυθοποιήσουν τα συμπληρώματα (πολύ λίγα από αυτά φαίνεται πράγματι να προστατεύουν από καρδιαγγειακό κίνδυνο και πρόωρο θάνατο), αλλά και να αναδείξουν τους πιθανούς κινδύνους τους.
Τα συμπληρώματα που συνδυάζουν ασβέστιο και βιταμίνη D, σύμφωνα με τη νέα μελέτη, φαίνεται να αυξάνουν κατά 17% τον κίνδυνο εγκεφαλικού. Όπως είπε ο δρ Χαν, «άλλα συμπληρώματα πάντως δεν φαίνεται να έχουν σημαντική επίπτωση στη θνησιμότητα ή στον καρδιαγγειακό κίνδυνο». Ανάμεσα σε αυτά τα άλλα συμπληρώματα είναι το σελήνιο, οι βιταμίνες Α, Β6, C, E και D (μόνη της), το ασβέστιο (μόνο του), ο σίδηρος και το φυλλικό οξύ.
Η μελέτη έδειξε πως δεν υπάρχει καμία απόδειξη ότι παρέχουν καρδιαγγειακή προστασία οι βιταμίνες Α, Β, C και D, ούτε το βήτα-καροτένιο, το ασβέστιο, ο σίδηρος, τα αντιοξειδωτικά και οι πολυβιταμίνες. Μόνο το φυλλικό οξύ και τα ωμέγα-3 λιπαρά οξέα βρέθηκαν να έχουν ένα μικρό όφελος (και αυτό υπό προϋποθέσεις).
Οι ειδικοί συμβουλεύουν ότι οι περισσότεροι άνθρωποι δεν χρειάζεται να αγοράζουν συμπληρώματα βιταμινών και άλλα, καθώς μπορούν να πάρουν από μια ισορροπημένη διατροφή ό,τι χρειάζονται.
«Οι άνθρωποι που παίρνουν τέτοια συμπληρώματα για να βελτιώσουν την καρδιαγγειακή υγεία τους, πετάνε τα χρήματα τους», δήλωσε ο Χαν.
Αμφιβολία και για τις υγιεινές δίαιτες
Είναι αξιοσημείωτο ότι, πέρα από τα συμπληρώματα, η νέα μελέτη σε μεγάλο βαθμό εγείρει αμφιβολίες και για την πραγματική ωφέλεια που έχουν ορισμένες δίαιτες, οι οποίες υποτίθεται ότι προστατεύουν την καρδιαγγειακή υγεία. Ενδεικτικά, σύμφωνα με τους ερευνητές, οι πιο αξιόπιστες κλινικές μελέτες που έχουν γίνει μέχρι σήμερα, δεν έχουν βρει στοιχεία ότι όντως η δίαιτα χαμηλών λιπαρών μειώνει τον κίνδυνο καρδιαγγειακό κίνδυνο και την πρόωρη θνησιμότητα.
Αλλά και για τη Μεσογειακή δίαιτα, παρόλο που αρκετές μελέτες έχουν βρει καρδιαγγειακά οφέλη της, η νέα αξιολόγηση επισημαίνει ότι χρειάζεται επιφύλαξη, καθώς ορισμένες μελέτες εμφανίζουν μεθοδολογικά προβλήματα κατά την πραγματοποίηση τους, πράγμα που μειώνει την αξιοπιστία τους. Ο Χαν υποστηρίζει ότι «αν ληφθούν όλα τα δεδομένα υπόψη, η Μεσογειακή διατροφή δεν είναι ούτε ωφέλιμη, ούτε επιβλαβής. Είναι απλώς μια ουδέτερη διατροφή από καρδιαγγειακή άποψη».
Η μόνη διατροφική παρέμβαση που φαίνεται να έχει απτά προστατευτικά αποτελέσματα για το καρδιαγγειακό σύστημα, αν και σε μέτριο βαθμό, είναι η μείωση του αλατιού.
