Προς το παρόν, οι δήµοι δεν διαθέτουν νέο ΑΦΜ και νέες σφραγίδες, γεγονός το οποίο, παρότι µοιάζει ασήµαντο, θα είναι καθοριστικό στις αρχές του 2011. Οπως αναφέρεται, «αν δεν έχεις ΑΦΜ, δεν µπορείς να ανοίξεις τραπεζικό λογαριασµό και αν δεν έχεις λογαριασµό, δεν µπορείς να πάρεις χρήµατα από τους θεσµοθετηµένους πόρους και να πληρώσεις τους υπαλλήλους». Το υπουργείο Εσωτερικών αναζητεί φόρµουλα ώστε τις επόµενες δύο εβδοµάδες να έχει αντιµετωπιστεί.
Παρόµοιο είναι το πρόβληµα και µε τις σφραγίδες και τα έγγραφα του κάθε δήµου ιδιαίτερα στο πλαίσιο των νέων αρµοδιοτήτων του. Οπως έχει αποφασιστεί, για να αποφευχθεί η ταλαιπωρία και η σύγχυση τωνπολιτών τους πρώτους µήνες λειτουργίας των νέων δήµων,οι υπηρεσίες που περνούν στη δικαιοδοσία τους θα εξακολουθήσουν να λειτουργούν στις ίδιες εγκαταστάσεις. Ετσι, η υπηρεσία Πολεοδοµίαςπου ανήκε στη Νοµαρχία Αθηνών θα παραµείνει στο ίδιο κτίριο και θα αλλάξει απλώς ταµπέλα. Ωστόσο, ο δήµος πρέπει να διαθέτει σφραγίδα και τα απαραίτητα έγγραφα, αλλιώς αν ο πολίτης πάει τις πρώτες ηµέρες του νέου έτους να καταθέσει αίτηση για άδεια οικοδοµής δεν θα µπορέσει να εξυπηρετηθεί. «∆εν µπορείς να βάλεις σφραγίδα της Νοµαρχίας Αθηνών η οποία είχε την αρµοδιότητα αλλά τώρα έχει καταργηθεί» σηµειωνόταν.
ΤΑ ΚΤΙΡΙΑ
Η παραµονή των υπηρεσιών που αλλάζουν χέρια µε τον «Καλλικράτη» στα υφιστάµενα κτίρια προκαλεί και άλλες δυσλειτουργίες. Πρακτικά αυτό συνεπάγεται ότι στα κτίρια που ανήκαν στις νοµαρχίες ή τα νοίκιαζαν µέχρι σήµερα και περνούν στις αιρετές περιφέρειες πλέον θα συστεγάζονται υπηρεσίες των περιφερειών αλλά και των δήµων, όπως το παράδειγµα των υπηρεσιών πολεοδοµίας ή εκείνων που ασχολούνται µε την καταβολή προνοιακών επιδοµάτων.
Το ζήτηµα που έχει ανακύψει συνδέεται µε την κάλυψη των λειτουργικών εξόδων για τις κτιριακές εγκαταστάσεις. Η κατεύθυνση που δόθηκε από το υπουργείο Εσωτερικών είναι να γίνει κατανοµή των εξόδων µεταξύ περιφέρειας και δήµου ανάλογα µε τη χρήση του κτιρίου. Οι δήµαρχοι και οι περιφερειάρχες καλούνται όµως να βρούν τον τρόπο µε τον οποίο θα γίνει αυτή η κατανοµή, δηλαδή αν θα µοιράζονται ανάλογα µε τα γραφεία που θα διατηρεί κάθε φορέας, µε τους απασχολούµενους υπαλλήλους ή µε άλλη διαδικασία.
ΟΙ ΑΡΜΟ∆ΙΟΤΗΤΕΣ
Ασάφεια υπάρχει και για σειρά αρµοδιοτήτων που µεταβιβάζονται στους δήµους και στις περιφέρειες. Αυτό δεν οφείλεται όµως στο γεγονός πως δεν έχουν ακόµη εκδοθεί υπουργικές αποφάσεις και προεδρικά διατάγµατα για την έναρξη άσκησης ορισµένων αρµοδιοτήτων, καθώς όπως έχει δεσµευτεί το υπουργείο Εσωτερικών θα είναι έτοιµα έως τα τέλη του χρόνου.
Το τελευταίο διάστηµα εµφανίζονται ενστάσεις σχετικά µε τις µεταφερόµενες αρµοδιότητες. Χαρακτηριστικό παράδειγµα η αναφορά του υπουργού Υγείας ότι δεν συναινεί µε τις προβλέψεις του «Καλλικράτη», σύµφωνα µε τις οποίες οι αρµοδιότητες των υγειονοµικών περιφερειών (ΔΥΠΕ) περνούν στις αιρετές περιφέρειες. Γεγονός που προκάλεσε αντιδράσεις από τους νέους περιφερειάρχες που ζήτησαν να ξεκαθαρίσει το τοπίο καθώς δεν είναι δυνατόν λίγες ηµέρες πριν από την ανάληψη των καθηκόντων τους να µηγ νωρίζουν ποιες αρµοδιότητες θα ασκήσουν.
Ανάλογο παράδειγµα η πρόσφατη τροπολογία του υπουργείου Εσωτερικών, µε την οποία αφαιρείται από τις αιρετές περιφέρειες η αρµοδιότητα κύρωσης πράξεων εφαρµογής πολεοδοµικών µελετών, καθώς είχε περιληφθεί και στις αρµοδιότητες των αποκεντρωµένων διοικήσεων. Στο πλαίσιο αυτό,υπάρχουν σκέψεις κάποιες από τις αρµοδιότητες που αναφερόταν στον «Καλλικράτη» ότι περνούν άµεσα στους δήµους ή στις περιφέρειες να τις πάρουν πίσω και να προβλεφθεί η µεταφορά τους το 2013 όταν θα έχει οµαλοποιηθεί και η λειτουργίατων νέων δοµών.
ΤΟ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ
Μετά τις εθελοντικές ολοκληρώθηκαν και οι υποχρεωτικές µετατάξεις προσωπικού από τις νοµαρχίες στους δήµους και από τις κρατικές περιφέρειες στις νέες αιρετές περιφέρειες. Ωστόσο, αυτό δεν σηµαίνει πως λύθηκαν όλα τα προβλήµατα σχετικά µε το ανθρώπινο δυναµικό της αυτοδιοίκησης. Οι υπάλληλοι που µετατάχθηκαν θα τοποθετηθούν στις έδρες των νέων δήµων και περιφερειών. Ως αποτέλεσµα εκτιµάται πως θα υπάρξει υπερπληθώρα προσωπικού σε αυτές, ενώ σε υπηρεσίες που θα λειτουργούν σε άλλες περιοχές ενδέχεται να παρουσιαστούν κενά.
Ο προβληµατισµός των αιρετών εντοπίζεται στο γεγονός πως µια απόπειρα για ορθολογική κατανοµή του προσωπικού θα σήµαινε εσωτερικές µετακινήσεις υπαλλήλων κάποιου δήµου ή περιφέρειας. Στις περιπτώσεις όµως νησιωτικών ή αποµακρυσµένων περιοχών, αυτή η διαδικασία θα προκαλούσε µεγάλη αναστάτωση στην οικογενειακή ζωή των εργαζοµένων.
Ενδεικτικό είναι πως υπάλληλοι που θα τοποθετηθούν στην Περιφέρεια Ιονίων Νήσων, η οποία έχει έδρα την Κέρκυρα, αν υπάρξει διαδικασία ανακατανοµής προσωπικού ενδέχεται να κριθεί αναγκαίο να µεταφερθούν στην Κεφαλονιά. Όπως και στην Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας - Θράκης, µπορεί από την Κοµοτηνή που είναι η έδρα της να βρεθούν να υπηρετούν στην Δράµα. Ενστάσεις έχουν διατυπωθεί και για τις προοπτικές εξέλιξης των υπαλλήλων της περιφέρειας, πρόβληµα που εντοπίζεται κυρίως σε νησιωτικές περιφέρειες. Ετσι,οι γενικές διευθύνσεις και διευθύνσεις κάποιας περιφέρειας θα λειτουργούν στο νησί -έδρα της. Αυτό όµως µπλοκάρει ουσιαστικά τηδυνατότητα ανέλιξης και κατάληψης θέσεων ευθύνης από υπαλλήλους σε άλλα νησιά, καθώς πρέπει να µετακινηθούν στην έδρα µε ό,τι αυτό συνεπάγεται για την καθηµερινότητά τους.
ΤΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ
Ενας από τους έντονους φόβους δηµοτικών και περιφερειακών αρχών είναι οι πόροι που θα δοθούν για να στηριχτεί ο «Καλλικράτης», αν και το υπουργείο Εσωτερικών δηλώνει πως το εγχείρηµα θα στηριχθεί πλήρως οικονοµικά. Οι αιρετοί χαρακτηρίζουν αγκάθι την υλοποίηση του προϋπολογισµού 2011 και την απόδοση των πόρων που έχουν προβλεφθεί για την αυτοδιοίκηση.
Αναφέρουν πως ειδικά µε το πρόσφατο επικαιροποιηµένο Μνηµόνιο, «είναι µαύρα τα πράγµατα και δεν προβλέπεται να εφαρµοστεί ο προϋπολογισµός». Παράλληλα, σε εκκρεµότητα παραµένει ο τρόπος µε τον οποίο θα γίνεται η κατανοµή των θεσµοθετηµένων πόρων στους νέους δήµους, καθώςεκκρεµεί η έκδοσησχετικής απόφασης.
Ακόµη ένα ζήτηµα προς επίλυση αποτελεί το θέµα της µισθοδοσίας των υπαλλήλων που θα µεταταγούν από τις νοµαρχίες και τις κρατικές περιφέρειες. Οπως σηµειώνεται, µέχρι στιγµής δεν έχει καθοριστεί από πού και πώς θα πληρώνονται.
Στοίχηµα η καθαριότητα και η λειτουργία των σχολείων
ΜΕΓΑΛΟ ΣΤΟΙΧΗΜΑ για τις νέες αυτοδιοικητικές αρχές είναι η διασφάλιση της λειτουργίας κρίσιµων υπηρεσιών κατά τους πρώτους µήνες του 2011. Μία από αυτές είναι ο τοµέας της καθαριότητας, µε δεδοµένο πως αρκετοίδήµοι δεν διαθέτουν τις απαιτούµενες υπηρεσίες και µέχρι τώρα ανέθεταν την αποκοµιδή των σκουπιδιών σε ιδιωτικές εταιρείες. Την πρακτική αυτή όµως δεν θα µπορέσουν να συνεχίσουν µετά την 1η Ιανουαρίου 2011, αφού θα απαγορεύεται η παροχή της συγκεκριµένης υπηρεσίας από ιδιώτες.
Παρά την αρχική άρνηση του υπουργείου Εσωτερικών να δοθεί κάποια παράταση, τώρα υπάρχουν κάποιες σκέψεις για το ενδεχόµενο σε συγκεκριµένες περιπτώσεις δήµων να επιτραπεί µέχρι το πρώτο εξάµηνο του 2011 η ανάθεση της αποκοµιδής σε εταιρείες.
Η εποπτεία των επιτροπών
Σε βαθιά νερά θα βρεθούν οι δήµαρχοι και µε τις αρµοδιότητες για τα σχολεία. Με τον «Καλλικράτη» η συντήρηση και επισκευή σχολικών µονάδων, η εποπτεία των σχολικών επιτροπών που θα περιοριστούν σηµαντικά – δύο ανά δήµο και στους µεγάλους δήµους άνω των 300.000 κατοίκων µία επιτροπή ανά διαµέρισµα – και άλλες δράσεις που συνδέονται µε τη λειτουργίατων σχολείων υπάγονται στη δικαιοδοσία των δήµων.
Οι αρµόδιοι ωστόσο υποστηρίζουν πως αποµένουν να διευκρινιστούν αρκετά σηµεία ως προς την άσκηση των αρµοδιοτήτων, µεταξύ των οποίων και ποιος θα αναλάβει τη διαχείριση των κονδυλίων που προορίζονται για τα σχολεία.
Για τον λόγο αυτό εξάλλου από το υπουργείο Παιδείας συζητήθηκετο ενδεχόµενο να ισχύσουν οι όποιες αλλαγές µετά τη λήξη της σχολικής χρονιάς, προκειµένου να µη δηµιουργηθούν προβλήµατα.
Συγχωνεύσεις και λουκέτα
Μείζον ζήτηµα φοβούνται οι αιρετοί πως θα ανακύψει και µε τις δηµοτικές επιχειρήσεις και τα νοµικά πρόσωπα (ΝΠΔΔ) των δήµων. Μέσα στο πρώτο δίµηνο του 2011 απαιτείται να έχουν κλείσει ή συγχωνευθεί περίπου 4.500 από τις συνολικά 6.000 επιχειρήσειςκαι ΝΠΔΔ.
Η διαδικασία δεν είναι απλή και µε δεδοµένο πως εµπλέκονται και 15.000 εργαζόµενοι, οι οποίοι θα χρειαστεί είτε να µεταφερθούν στις νέες επιχειρήσεις είτε στις κεντρικές υπηρεσίες των δήµων, διακρίνουν πως θα χρειαστεί και εδώ να υπάρξει κάποια παράταση.
Ηδη, µε πρόσφατη τροπολογία δόθηκε σχετική παράταση έως τα µέσα του επόµενου έτους για τις δηµοτικές επιχειρήσεις ραδιοφωνικών και τηλεοπτικών σταθµών. ΤΑ ΝΕΑ
