Επιπλέον, παρατηρείται έξαρση του αλκοολισμού και της χρήσης ναρκωτικών ουσιών, «σαν απόδραση, σαν λύτρωση από τις έντονες πιέσεις που υφίσταται ο άνθρωπος στην επιβίωση και στην αξιοπρέπειά του».
Ο κ. Δίπλας υπενθυμίζει την οικονομική κρίση του 1929 στις ΗΠΑ και την επιβολή της ποτοαπαγόρευσης και διευκρινίζει: «Οικονομική κρίση και αύξηση των απαγορεύσεων πηγαίνουν μαζί. Ουσιαστικά, η οικονομική κρίση απαγορεύει στους ανθρώπους να ζουν με κάποια ποιότητα ζωής. Μπορεί να υπάρχει ελεύθερος χρόνος, αλλά δεν υπάρχει διάθεση και οικονομική δυνατότητα να χρησιμοποιήσει κανείς αυτό τον χρόνο, αφού ακόμα και οι διακοπές καθίστανται είδος πολυτελείας, είδος προς εξαφάνιση».
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχουν οι επισημάνσεις του ειδικού επιστήμονα για τις επιδράσεις της οικονομικής κρίσης στο συλλογικό ασυνείδητο ψυχισμό των ανθρώπων, όπου «η τάση βρίσκεται στην αναζήτηση θαυμάτων και θαυματοποιών, σε αυτούς που δίνουν εύκολα υποσχέσεις για λύσεις των προβλημάτων μέσα από την αυταρχική δράση. Πολλοί άνθρωποι στρέφονται προς μια Αρχή, θρησκευτική ή πολιτική, προκειμένου να εναποθέσουν εκεί τις ελπίδες τους για ένα καλύτερο αύριο. Αναζητούν τη λύτρωση και μέσω αυτής είναι έτοιμοι να αποδεχθούν εύκολα και την ύπαρξη ενός αποδιοπομπαίου τράγου».
Κατά τους ειδικούς, σε τέτοιες περιόδους παρατηρείται έξαρση της βίας προς κάθε κατεύθυνση, εξεγερσιακή, κατασταλτική, αλλά και με τη μορφή της αύξησης της εγκληματικότητας, αφού μειώνεται η αξία της ανθρώπινης ζωής. Η αύξηση, βέβαια, της εγκληματικότητας ενισχύει την ανασφάλεια και καθιστά την κοινωνία εν μέρει πιο επιρρεπή στο να αποδεχθεί την αύξηση των κατασταλτικών μέτρων.
«Ο φόβος λειτουργεί σαν το χειρότερο δηλητήριο στις σχέσεις των ανθρώπων. Η οικονομική κρίση στην κορύφωσή της βγάζει στην επιφάνεια τα αρχέγονα ένστικτα του ανθρώπου, την ανάγκη επιβίωσης και την ανάγκη διατήρησης του είδους. Στο πλαίσιο αυτό, η ανισότητα μετατρέπεται σε "ο θάνατός σου η ζωή μου"».
Η κρίση, ωστόσο, έχει κι ένα αντίθετο αποτέλεσμα. Προκαλεί δραστηριότητες έντονης κοινωνικής αλληλεγγύης. Ο κ. Δίπλας υπογραμμίζει ότι σε αυτό το πλαίσιο, «εντάσσεται η ανάπτυξη της αυτοοργάνωσης των πολιτών, είτε με τη μορφή της άρνησης πληρωμής στα διόδια είτε με εκείνη της αντίστασης στις αυξήσεις των εισιτηρίων στα μαζικά μέσα μεταφοράς».
Όσο για τους πρόσφυγες / μετανάστες, που αποτελούν τον "αδύναμο κρίκο της κοινωνίας", διαβλέπει διχασμό. Κρίνει ότι από κάποιες ομάδες θα αυξηθεί η δυσφορία σε βάρος τους, ενώ από άλλες κοινωνικοπολιτικές ομάδες του πληθυσμού θα γίνει πιο έντονη η αλληλεγγύη προς αυτούς.
Μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, η φαρμακοποιός Ευαγγελία Παπαδοπούλου αναφέρεται και η ίδια στο πλεόνασμα θυμού, που παρατηρεί από τον πάγκο του φαρμακείου της. Συναλλασσόμενη τελευταία διαρκώς με προβληματισμένους ανθρώπους, που καταφεύγουν στο κατάστημά της για φαρμακευτική βοήθεια, διαπιστώνει αλλαγές στην έως πρότινος ανεβασμένη ψυχολογία του Έλληνα.
«Έχει κατακλύσει τους πολίτες μία δυσαρέσκεια και ένας θυμός, που πλήττουν όλες τις ηλικίες, προκαλούνται από την εργασιακή ανασφάλεια και δεν μπορούν να διοχετευθούν» λέει και προσθέτει: «Αποτέλεσμα είναι η αύξηση στην κατανάλωση αγχολυτικών και αντικαταθλιπτικών φαρμάκων, κυρίως στις γυναίκες, καθώς οι άντρες φαίνεται πως έχουν περισσότερες διεξόδους, για παράδειγμα το γήπεδο ή το καφενείο».
Επισημαίνει δε ότι, μεταξύ άλλων, οι νέοι δέχονται πλήγμα και όσον αφορά την ενηλικίωσή τους. Επιστρέφουν στην οικογενειακή εστία στα 30 τους, γεγονός που εκλαμβάνουν ως ήττα, είναι πισωγύρισμα στην προσπάθεια αυτονόμησης τους». Κατά την άποψη της κ. Παπαδοπούλου, η απώλεια κεκτημένων δικαιωμάτων στην εργασία, την παιδεία, την υγεία θα έχει σαν αποτέλεσμα τη συνολική επιδείνωση της υγείας του πληθυσμού, την αύξηση της εξάρτησης από ουσίες, στην όποια μορφή τους, και την αύξηση της βίας, καθώς «τα μέτρα, που λαμβάνονται στο πλαίσιο της κρίσης, ο κόσμος τα βιώνει ως άσκηση βίας, ως πισωγύρισμα στον 19ο αιώνα». ΑΠΕ-ΜΠΕ
