από το www.amen.gr
επιμέλεια: Νίκος Παπαχρήστου, φωτογραφίες του Κώστα Κορομηλά
«“Κι αφ’ ότου εκερδίσασι την Καλαμάτα
Οι Φράγκοι κι είδαν τον τόπον έμνοστον,
απλόν, χαριτωμένον, τους κάμπους γαρ
και τα νερά, το πλήθος των λιβάδων”,
θρονιάστηκαν σ’ αυτή τη “θεοσεβούμενη” και “πανέμνοστη” πολιτεία σύμφωνα με το “Χρονικόν του Μορέως” και παρέμειναν σ’αυτή διακόσια πενήντα πέντε ολόκληρα χρόνια, κτίζοντας το αγέρωχο κάστρο της και δημιουργώντας ένα δυτικό τρόπο ζωής με τις φανταχτερές και ρομαντικές φιέστες τους, ζώντας όμως σε βάρος ενός λαού, που δεν έπαψε να υποφέρει γιατί ήταν σκλαβωμένος».
Οι
πρώτες γραμμές του κειμένου του λογίου Αρχιμανδρίτου Χριστοφόρου
Νταμάτη, που περιλαμβάνεται στο καλαίσθητο ολιγοσέλιδο φυλλάδιο με τίτλο
«Εγκαινιάζοντας την “Αγιασωτήρα” στο Φραγκοπήγαδο» σε ταξιδεύουν πίσω
στο χρόνο, στις ημέρες εκείνες που ετέθη ο θεμέλιος λίθος για την
ανέγερση ενός μικρού πέτρινου Ναού, στην περιοχή της Καλαμάτας,
αφιερωμένου στη Μεταμόρφωση του Σωτήρος. Αρκετούς αιώνες μετά αυτός ο
Ναός, στέκει ακόμα όρθιος και αποτελεί τόπο προσκυνήματος και αδιάκοπης
λατρείας των κατοίκων της Καλαμάτας και της Μεσσηνιακής γης. Και την
παραμονή της δεσποτικής εορτής της Μεταμορφώσεως, ο Μητροπολίτης
Μεσσηνίας τον παρέδωσε και πάλι προς χρήση στον πιστό λαό του Θεού,
ύστερα από δύο χρόνια αναστηλωτικών και ανακαινιστικών εργασιών.
Αφού
τέλεσε τα εγκαίνια του Ναού προεξήρχε της θείας λειτουργίας στην οποία
συμμετείχαν ιερείς της Μητροπόλεως Μεσσηνίας και πλήθος πιστών.
Ο Ναός της «Αγιασωτήρος» αποκατεστημένος συνεχίζει τη διαδρομή του μέσα στον χρόνο που ξεκίνησε κατά την εποχή των Φράγκων…
«Το πέρασμά τους ύστερα από τόσα χρόνια άφησε ανεξίτηλα τα σημάδια σε τοπωνύμια. Ανάμεσά τους ξακουστό είναι το Φραγκοπήγαδο, ένας παλαιότατος πολυάνθρωπος οικισμός, που χωροθετεί το τμήμα εκείνο της πόλεως, που βρίσκεται στα δυτικά της, πέραν του ορμητικού χειμάρρου του Νέδοντος και οφείλει το όνομά του σ’ένα πέτρινο βαθύ και ζωηφόρο πηγάδι, από τα ελάχιστα που απέμειναν μέσα στην απέραντη καλαματιανή πηγαδοποιϊα των προηγούμενων αιώνων…», γράφει ο Αρχιμ.Χριστοφόρος Νταμάτης.
Σε απόσταση αναπνοής από το ιστορικό πηγάδι – συνεχίζει - κτίστηκε τα χρόνια εκείνα, ίσως όμως και πολύ αργότερα, μικρός πέτρινος Χριστιανικός Ναός αφιερωμένος στη Μεταμόρφωση του Σωτήρος Χριστού. Από το Ναό της παλαιάς εποχής σώζονται μόνο τμήματα της τοιχοποιίας του και αυτά διακρίνονται από τη στρογγυλή ποταμίσια πέτρα, φερμένη προφανώς από τις όχθες και την κοίτη του ποταμού Νέδοντα…
«Το
μικρό πέτρινο εκκλησάκι του Σωτήρος, πασίγνωστο στους Καλαματιανούς από
τα τέλη του 19ου αιώνα κυρίως ως «Αγιασωτήρα», λέγεται έτσι, γιατί ο
Σωτήρας Χριστός είναι η ΣΩΤΗΡΙΑ του κόσμου, αποτέλεσε το καλοκαιρινό
θρησκευτικό πανηγύρι της πόλης αφού ακόμη και σήμερα εκατοντάδες
Καλαματιανών, οδοιπορούντες ή εποχούμενοι, την οδό Αγίου Γεωργίου, την
πάλαι ποτέ λαγκάδα, φτάνουν την 5η και 6η Αυγούστου , προκειμένου να
συμμετάσχουν στην Εορτή της Θείας Μεταμορφώσεως και να κατακλύσουν
ασφυκτικά τους χώρους μέσα και έξω του Ιερού Ναού».
Τα έντονα σημάδια της φθοράς, από τον χρόνο, και των κακοτεχνιών στο ναϊκό οικοδόμημα – μας πληροφορεί ο π.Χριστοφόρος - οδήγησαν το Εκκλησιαστικό Συμβούλιο του οικείου Ενοριακού Ιερού Ναού Αγίου Γεωργίου, στη δικαιοδοσία του οποίου υπάγεται ως «Παρεκκλήσιον» να πάρει την τολμηρή απόφαση να πραγματοποιηθούν οικοδομικά και ανακαινιστικά έργα αποκατάστασής του, από τα θεμέλια έως και την στέγη, προκειμένου να επανέλθει, κατά το δυνατόν, στην αρχική του πέτρινη μορφή.
Το Μάιο του 2010 ξεκίνησαν συστηματικές εργασίες αποκαθήλωσης των παλαιών οικοδομικών, ξύλινων και σιδερένιων υλικών και η σταδιακή αποκατάσταση και ανακαίνιση του ιστορικού μικρού Ναού, βάσει παλαιότερων σχεδίων.
Τα εγκαίνια, η πρώτη θεία λειτουργία, η συγκίνηση του λαού από την επαναλειτουργία της "Αγιασωτήρας" έχουν αποτυπωθεί στις "ζωντανές" φωτογραφίες του εξαίρετου Καλαματιανού φωτογράφου Κώστα Κορομηλά.
Οι Φράγκοι κι είδαν τον τόπον έμνοστον,
απλόν, χαριτωμένον, τους κάμπους γαρ
και τα νερά, το πλήθος των λιβάδων”,
θρονιάστηκαν σ’ αυτή τη “θεοσεβούμενη” και “πανέμνοστη” πολιτεία σύμφωνα με το “Χρονικόν του Μορέως” και παρέμειναν σ’αυτή διακόσια πενήντα πέντε ολόκληρα χρόνια, κτίζοντας το αγέρωχο κάστρο της και δημιουργώντας ένα δυτικό τρόπο ζωής με τις φανταχτερές και ρομαντικές φιέστες τους, ζώντας όμως σε βάρος ενός λαού, που δεν έπαψε να υποφέρει γιατί ήταν σκλαβωμένος».
Ο Ναός της «Αγιασωτήρος» αποκατεστημένος συνεχίζει τη διαδρομή του μέσα στον χρόνο που ξεκίνησε κατά την εποχή των Φράγκων…
«Το πέρασμά τους ύστερα από τόσα χρόνια άφησε ανεξίτηλα τα σημάδια σε τοπωνύμια. Ανάμεσά τους ξακουστό είναι το Φραγκοπήγαδο, ένας παλαιότατος πολυάνθρωπος οικισμός, που χωροθετεί το τμήμα εκείνο της πόλεως, που βρίσκεται στα δυτικά της, πέραν του ορμητικού χειμάρρου του Νέδοντος και οφείλει το όνομά του σ’ένα πέτρινο βαθύ και ζωηφόρο πηγάδι, από τα ελάχιστα που απέμειναν μέσα στην απέραντη καλαματιανή πηγαδοποιϊα των προηγούμενων αιώνων…», γράφει ο Αρχιμ.Χριστοφόρος Νταμάτης.
Σε απόσταση αναπνοής από το ιστορικό πηγάδι – συνεχίζει - κτίστηκε τα χρόνια εκείνα, ίσως όμως και πολύ αργότερα, μικρός πέτρινος Χριστιανικός Ναός αφιερωμένος στη Μεταμόρφωση του Σωτήρος Χριστού. Από το Ναό της παλαιάς εποχής σώζονται μόνο τμήματα της τοιχοποιίας του και αυτά διακρίνονται από τη στρογγυλή ποταμίσια πέτρα, φερμένη προφανώς από τις όχθες και την κοίτη του ποταμού Νέδοντα…
Τα έντονα σημάδια της φθοράς, από τον χρόνο, και των κακοτεχνιών στο ναϊκό οικοδόμημα – μας πληροφορεί ο π.Χριστοφόρος - οδήγησαν το Εκκλησιαστικό Συμβούλιο του οικείου Ενοριακού Ιερού Ναού Αγίου Γεωργίου, στη δικαιοδοσία του οποίου υπάγεται ως «Παρεκκλήσιον» να πάρει την τολμηρή απόφαση να πραγματοποιηθούν οικοδομικά και ανακαινιστικά έργα αποκατάστασής του, από τα θεμέλια έως και την στέγη, προκειμένου να επανέλθει, κατά το δυνατόν, στην αρχική του πέτρινη μορφή.
Το Μάιο του 2010 ξεκίνησαν συστηματικές εργασίες αποκαθήλωσης των παλαιών οικοδομικών, ξύλινων και σιδερένιων υλικών και η σταδιακή αποκατάσταση και ανακαίνιση του ιστορικού μικρού Ναού, βάσει παλαιότερων σχεδίων.
Τα εγκαίνια, η πρώτη θεία λειτουργία, η συγκίνηση του λαού από την επαναλειτουργία της "Αγιασωτήρας" έχουν αποτυπωθεί στις "ζωντανές" φωτογραφίες του εξαίρετου Καλαματιανού φωτογράφου Κώστα Κορομηλά.