«Χαράτσια», φόροι, κόστος παραγωγής, πτωχεύουν τους αγρότες

Σε μια εποχή που πολλοί λοιδορούν τους αγρότες και τους κτηνοτρόφους για δήθεν φορολογική ασυλία που απολάμβαναν τα περασμένα χρόνια, η πραγματική εικόνα της αγροτικής οικονομίας και κυρίως αυτών που έπονται διαψεύδει κάθε κακεντρεχές και κατευθυνόμενο σχόλιο. 

Παράλληλα περικοπές στις επιδοτήσεις φέρνει και η εφαρμογή της νέας Κοινής Αγροτικής Πολιτικής, τα επόμενα χρόνια.

Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσίασε πρόσφατα η ΠΑΣΕΓΕΣ ο αγροτικός τομέας πληρώνει ήδη βαρύ το τίμημα της κρίσης και της ακολουθούμενης φορομπηχτικής πολιτικής, με το λογαριασμό να αγγίζει ήδη τα 1,5 δις ευρώ. 

Παράλληλα, στο ποσό αυτό πρέπει να συνυπολογίσει κανείς 900 ακόμη εκατ. Ευρώ από την πρόσθετη επιβάρυνση που σχετίζεται από τη φορολογία στα αγροτεμάχια, με τον «αστερίσκο» πως οι επιβαρύνσεις θα είναι ακόμη μεγαλύτερες, από την στιγμή που κτηνοτρόφοι οι οποίοι ενοικιάζουν δημόσια κτήματα (βοσκοτόπια), θα κληθούν να βάλουν το χέρι στην τσέπη, ενώ σημειώνεται πως όποιος αγρότης ή κτηνοτρόφος νοικιάζει γη ετεροεπαγγελματία θα κληθεί και πάλι να πληρώσει. Σε όλο αυτό το κόστος, δεν πρέπει να παραλείψει κανείς να υπολογίσει το διοικητικό κόστος που θα προκύψει από την υποχρέωση των παραγωγών να τηρούν βιβλία εσόδων – εξόδων.

Σύμφωνα με πρόχειρους υπολογισμούς λογιστών και εφόσον πρόκειται για αγρότη ή κτηνοτρόφο με λίγα στρέμματα καλλιέργεια (5,10,20), το κόστος αναμένεται να προσεγγίσει και τα 1.000 ευρώ ανά παραγωγό, κάτι που φέρνει σε αδιέξοδο πολλούς παραγωγούς, οι οποίοι δεν έχουν ετήσιο εισόδημα ούτε των χιλίων ευρώ. 

Ακόμη κι αν το μέτρο εκτιμάται θετικά, αφού αναμένεται να συμβάλλει υπό όρους στη διαφάνεια των συναλλαγών (επιστροφή ΦΠΑ αγροτών κ.λπ.), εντούτοις πολλοί εκφράζουν αμφιβολίες για το πώς θα εφαρμοστεί αλλά και για την αδυναμία των παραγωγών ν’ αντεπεξέλθουν ακόμη και στο μικρότερο κόστος, που συνεπάγεται η τήρηση των βιβλίων εσόδων – εξόδων. Και να σκεφτεί κανείς πως ο ίδιος ο αναπληρωτής υπουργός, Μάξιμος Χαρακόπουλος έχει δεσμευτεί η κυβέρνηση να καλύψει το κόστος τήρησης των βιβλίων, με τους αγρότες να αναρωτιούνται σχετικά με το πώς θα βρεθούν τα λεφτά.

Παράλληλα, νέα μείωση στο εισόδημα των παραγωγών φέρνει η εισήγηση της τρόικα για πάγωμα επιδοτήσεων, επιστροφών ΦΠΑ, εφόσον υπάρχουν οφειλές προς ταμεία, αν λάβει κανείς υπόψη πως ένα μεγάλο μέρος των αγροτών έχουν παρόμοιες οφειλές, ενώ κανείς δεν πρέπει να παραλείψει τις τεράστιες απώλειες εισοδήματος που προκύπτουν –ειδικά φέτος- από τις δυσμενείς καιρικές συνθήκες ή άλλως την συντελούμενη κλιματική αλλαγή (π.χ. ακαρπία ελιάς κ.λπ.)

Ας επανέλθουμε όμως στα στοιχεία της ΠΑΣΕΓΕΣ, σύμφωνα με τα οποία, οι επιβαρύνσεις των αγροτών για το 2013 είναι:

1) Μείωση συντάξεων του ΟΓΑ 750 εκατ. ευρώ 

2) Αύξηση ασφαλιστικής εισφοράς ΟΓΑ 90 εκατ. ευρώ 

3) Μείωση επιστροφής Φ.Π.Α. στους αγρότες 152 εκατ. ευρώ 

4) Μείωση επιδότησης του Ε.Φ.Κ. Πετρελαίου 130 εκατ. ευρώ 

5) Μείωση προγραμμάτων γεωργίας 25 εκατ. ευρώ 

6) Έκτακτη εισφορά σε επαγγελματίες αγρότες για τους Φ/Β σταθμούς 45 εκατ. ευρώ 

7) Επιβολή φόρου στους αγρότες (ν. 4110/2013) 145 εκατ. ευρώ 

8) Κατάργηση απαλλαγής φόρου Α.Σ.Ο. 107 εκατ. ευρώ 

9) Επιβάρυνση αγροτικού τιμολογίου ΔΕΗ 40 εκατ. ευρώ 

Σύνολο 1.484 εκατ. ευρώ

Αύξηση κόστους παραγωγής 

Βασική αιτία της απώλειας αγροτικού εισοδήματος αποτελεί η άνοδος του κόστους εισροών στην γεωργική παραγωγή, η οποία υπερβαίνει το 1 δισ. ευρώ, παρουσιάζοντας αύξηση 22,5% και πλέον, κάτι που αποτυπώνεται σε έκθεση των υπηρεσιών και του γεν. διευθυντή της ΠΑΣΕΓΕΣ, κ. Γιάννη Τσοφόρου.

Η δυσμενέστερη μεταβολή αναφέρεται στο κόστος των ζωοτροφών που αυξήθηκε κατά 31% περίπου στην τετραετία, ανερχόμενο σε 2,12 δισ. ευρώ το 2012, ενώ ακόμα μεγαλύτερη είναι η αύξηση στο κόστος ενέργειας, που έφτασε σε 64% υπερβαίνοντας το 1,5 δισ. Οι δύο αυτές συνιστώσες εισροών καλύπτουν αθροιστικά το 55% της συνολικής ενδιάμεσης ανάλωσης στη γεωργική παραγωγή. Σημαντική αύξηση, ύψους 93% και πλέον, παρουσιάζουν και οι φόροι, φτάνοντας σε 351,2 εκατ. ευρώ.

Η αξία του γεωργικού κλάδου ανήλθε το 2012 σε 10,78 δισ. παρουσιάζοντας, μετά από τριετή άνοδο, μείωση 1,3% σε σχέση με το 2011, ενώ αισθητή μείωση εμφανίζεται και στην ακαθάριστη προστιθέμενη αξία (-4,4%).

Σε σχέση με την παραγωγή, στην έκθεση της ΠΑΣΕΓΕΣ, επισημαίνεται ότι το 2012 παρουσιάζει μικρή πτώση της αξίας της κατά 1,4% περίπου, έναντι σημαντικής αύξησης το 2010 (6,9%) και το 2011 (4,1%), φτάνοντας σε 9,78 δισ.. Στη φυτική παραγωγή η κάμψη (-1%) αποδίδεται στη μείωση της αξίας στα περισσότερα προϊόντα και ιδιαίτερα στο σιτάρι (-13,3%), ενώ στη ζωική παραγωγή αισθητή ήταν η πτώση στο αιγοπρόβειο κρέας (-9%). Στην τετραετία διαπιστώνεται έντονα πτωτική πορεία στην αξία δύο σημαντικών προϊόντων: του αιγοπρόβειου κρέατος (-6,12%) και του γάλακτος (-3,5%).

Η ακαθάριστη προστιθέμενη αξία του πρωτογενούς τομέα βρίσκεται στο χαμηλό επίπεδο των 5 δισ. ευρώ, που αναλογεί στο 4% επί του συνόλου της οικονομίας.

Η αξία των εισαγόμενων αγροτικών προϊόντων βρίσκεται σε υψηλά επίπεδα καλύπτοντας το 13,6% της συνολικής αξίας εισαγωγών, με αποτέλεσμα να διαμορφώνεται αρνητικό ισοζύγιο στο εμπόριο αγροτικών προϊόντων, με έλλειμμα που έφτασε περίπου τα 2 δισ. το 2011. Ωστόσο, η αύξηση των εξαγωγών αγροτικών προϊόντων, που εκτιμάται το 2012 αυξημένη κατά 10,5%, και η κάμψη των εισαγωγών κατά 4,5%, αναμένεται να περιορίσουν το έλλειμμα σε 1,093 δισ.., τάση που εκτιμάται ότι θα συνεχιστεί και το 2013.

Όλα αυτά που περιγράψαμε πιο πάνω συνηγορούν πως το τοπίο για τους αγρότες και τους κτηνοτρόφους, μόνον ως ειδυλλιακό δεν διαφαίνεται, αφού όπως φαίνεται… «τίποτε δεν πάει καλά». Όσο για τις αποσπασματικές προσπάθειες και τις επιτυχημένες ιστορίες που προβάλλονται κατά κόρον στην τηλεόραση, δεν αποτελούν τον κανόνα, παρά τις εξαιρέσεις που επιβεβαιώνουν αυτόν.

paseges.gr/Αλέξανδρος Μπίκας