Γράφει η Ευδοκία Μύτιλη
Που οδηγεί η κατά-ΟΟΣΑ απορρύθμιση της αγοράς του ψωμιού
Ενώ η κυβέρνηση έχει κηρύξει τον πόλεμο στην ακρίβεια προωθώντας τις προτάσεις του ΟΟΣΑ τόσο ψωμί όσο και στο γάλα οι αντιδράσεις διογκώνονται και εντείνονται, καθώς όπως υποστηρίζουν τα μέτρα της εξίσωσης του κατεψυγμένου και του φρέσκου ψωμιού καθώς και του αρτοποιείου με το πρατήριο άρτου και τις εγκαταστάσεις bake off, οδηγώντας στην εξαφάνιση των παραδοσιακών φούρνων της γειτονιάς.
Το μόνο θέμα στο οποίο δεν καταγράφεται διαφωνία είναι στην κατάργηση αναχρονιστικών αγορανομικών διατάξεων, όπως αυτή που υποχρεώνει τους αρτοποιούς να διατηρούν συγκεκριμένες ποσότητες αποθεμάτων. Η εν λόγω διάταξη είχε θεσπιστεί μετά τον πόλεμο με στόχο να αποτραπούν φαινόμενα πείνας και λοιμού.
Αντιστοίχως και στο γάλα η κατάργηση του διαχωρισμού του φρέσκου (λήξης εντός τριών ημερών) με το υψηλής παστερίωσης-μεγάλης διάρκειας καθώς και της ένδειξης προέλευσης του γάλακτος, εκτιμάται ότι από τη μια θα ρίξει τις τιμές αλλά θεωρείται σχεδόν βέβαιο ότι θα οδηγήσει σε παρακμή την εγχώρια παραγωγή γάλακτος και θα ρίξει τον πήχυ της ποιότητας.
Οι πιέσεις και το lobbying από όλες τις πλευρές είναι έντονο καθώς το ψωμί και το γάλα είναι τα κυρίαρχα καταναλωτικά αγαθά με την πλέον ανελαστική ζήτηση και συνεπώς απορροφούν σταθερά υψηλό ποσοστό της καταναλωτικής δύναμης των νοικοκυριών.
Παράλληλα για την κυβέρνηση η συμπίεση των τιμών στα αγαθά πρώτης ζήτησης είναι κορυφαία προτεραιότητα καθώς θα επηρεάσουν καταλυτικά τον πληθωρισμό επιταχύνοντας τον αποπληθωρισμό, ενώ θα έχει άμεσο αντίκτυπο στην κοινωνία περιορίζοντας το πολιτικό κόστος των επώδυνων μέτρων.
Ο υπουργός Ανάπτυξης, Κωστής Χατζηδάκης απαντώντας σε επίκαιρη ερώτηση του βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ, Παναγιώτη Κουρουμπλή, απέφυγε να αφερθεί στο φλέγον ζήτημα της κατάργησης των διαχωρισμών των φούρνων με τα πρατήρια άρτου και τις εγκαταστάσεις bake off εστιάζοντας μόνο στη διάταξη που προβλέπει ότι το ψωμί θα πωλείται με το ζύγι και όχι κατ εκτίμηση.
Στο ζήτημα του κατεψυγμένου ψωμιού ο Κωστής Χατζηδάκης επισήμανε ότι δεν τροποποιείται το ισχύον νομικό πλαίσιο, προσπαθώντας να διασκεδάσει τις εντυπώσεις. Στην πραγματικότητα όμως η κατάργηση του διαχωρισμού μεταξύ των φούρνων, πρατηρίων και bake off εγκαταστάσεων είναι το κλειδί, καθώς φρέσκο ψωμί πωλείται στους φούρνους και κατ εξαίρεση σε πρατήρια.
Οι εγκαταστάσεις bake off που διαθέτουν πολλά supermarkets πωλούν κατά αποκλειστικότητα κατεψυγμένο ψωμί καθώς το αγοράζουν προπαρασκευασμένο αλλά άψητο και το ψήνουν.
Το υπουργείο Ανάπτυξης υποστηρίζει από την πλευρά του ότι οι διαχωρισμοί έχουν καταργηθεί στην πράξη και δεν υφίστανται ούτως ή άλλως στη συνείδηση των καταναλωτών.
Για το θέμα αυτό τον Φεβρουάριο του 2013 έρευνα της MARC αναφέρει ότι ανάμεσα στον φούρνο της γειτονιάς, το πρατήριο άρτου και το σούπερ-μάρκετ που πουλά ψωμί, οι καταναλωτές όχι μόνο αναγνωρίζουν τη διαφορά μεταξύ αυτών αλλά και προτιμούν σε ποσοστό 86.1% τον φούρνο της γειτονιάς.
Το ποσοστό αυτό επιβεβαιώνει το προφανές, ότι δηλαδή ουδεμία ομοιότητα έχει το ψωμί του φούρνου της γειτονιάς με το ψωμί που προέρχεται από την κατάψυξη και πωλείται ψημένο σε άλλα σημεία πώλησης.
Εκτός αυτού η έκθεση προτείνει να διευρυνθούν τα σημεία πώλησης άρτου σε κρεοπωλεία, ιχθυοπωλεία κ.λπ. ακόμη και σε καταστήματα που δεν πωλούν τρόφιμα, με προφανείς κινδύνους επιμόλυνσης.
Επίσης προτείνεται η κατάργηση των καθορισμένων βαρών του άρτου, κάτι που ευνοεί τις εισαγωγές κατεψυγμένων ψωμιών από άλλες χώρες της ΕΕ, καθώς και από τρίτες χώρες με προϊόντα άρτου αμφιβόλου ποιότητας και υγιεινής, επηρεάζοντας ενδεχομένως αρνητικά την υγεία του καταναλωτή. Η εισαγόμενη δε κατεψυγμένη ζύμη θα προκαλέσει παραπλάνηση του καταναλωτή και υποβάθμιση της ποιότητας του άρτου.
Τέλος, προτείνονται και άλλα σοβαρά μέτρα όπως η κατάργηση της εισφοράς στα άλευρα υπέρ του ταμείου αρτοποιών (ΤΕΑΑ), η κατάργηση της αποθήκευσης αλεύρου και αλατιού, που αν εφαρμοσθούν εγείρουν σοβαρά ερωτηματικά για τη βιωσιμότητα του επαγγέλματος του αρτοποιού.
Που οδηγεί η κατά-ΟΟΣΑ απορρύθμιση της αγοράς του ψωμιού
Ενώ η κυβέρνηση έχει κηρύξει τον πόλεμο στην ακρίβεια προωθώντας τις προτάσεις του ΟΟΣΑ τόσο ψωμί όσο και στο γάλα οι αντιδράσεις διογκώνονται και εντείνονται, καθώς όπως υποστηρίζουν τα μέτρα της εξίσωσης του κατεψυγμένου και του φρέσκου ψωμιού καθώς και του αρτοποιείου με το πρατήριο άρτου και τις εγκαταστάσεις bake off, οδηγώντας στην εξαφάνιση των παραδοσιακών φούρνων της γειτονιάς.
Το μόνο θέμα στο οποίο δεν καταγράφεται διαφωνία είναι στην κατάργηση αναχρονιστικών αγορανομικών διατάξεων, όπως αυτή που υποχρεώνει τους αρτοποιούς να διατηρούν συγκεκριμένες ποσότητες αποθεμάτων. Η εν λόγω διάταξη είχε θεσπιστεί μετά τον πόλεμο με στόχο να αποτραπούν φαινόμενα πείνας και λοιμού.
Αντιστοίχως και στο γάλα η κατάργηση του διαχωρισμού του φρέσκου (λήξης εντός τριών ημερών) με το υψηλής παστερίωσης-μεγάλης διάρκειας καθώς και της ένδειξης προέλευσης του γάλακτος, εκτιμάται ότι από τη μια θα ρίξει τις τιμές αλλά θεωρείται σχεδόν βέβαιο ότι θα οδηγήσει σε παρακμή την εγχώρια παραγωγή γάλακτος και θα ρίξει τον πήχυ της ποιότητας.
Οι πιέσεις και το lobbying από όλες τις πλευρές είναι έντονο καθώς το ψωμί και το γάλα είναι τα κυρίαρχα καταναλωτικά αγαθά με την πλέον ανελαστική ζήτηση και συνεπώς απορροφούν σταθερά υψηλό ποσοστό της καταναλωτικής δύναμης των νοικοκυριών.
Παράλληλα για την κυβέρνηση η συμπίεση των τιμών στα αγαθά πρώτης ζήτησης είναι κορυφαία προτεραιότητα καθώς θα επηρεάσουν καταλυτικά τον πληθωρισμό επιταχύνοντας τον αποπληθωρισμό, ενώ θα έχει άμεσο αντίκτυπο στην κοινωνία περιορίζοντας το πολιτικό κόστος των επώδυνων μέτρων.
Ο υπουργός Ανάπτυξης, Κωστής Χατζηδάκης απαντώντας σε επίκαιρη ερώτηση του βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ, Παναγιώτη Κουρουμπλή, απέφυγε να αφερθεί στο φλέγον ζήτημα της κατάργησης των διαχωρισμών των φούρνων με τα πρατήρια άρτου και τις εγκαταστάσεις bake off εστιάζοντας μόνο στη διάταξη που προβλέπει ότι το ψωμί θα πωλείται με το ζύγι και όχι κατ εκτίμηση.
Στο ζήτημα του κατεψυγμένου ψωμιού ο Κωστής Χατζηδάκης επισήμανε ότι δεν τροποποιείται το ισχύον νομικό πλαίσιο, προσπαθώντας να διασκεδάσει τις εντυπώσεις. Στην πραγματικότητα όμως η κατάργηση του διαχωρισμού μεταξύ των φούρνων, πρατηρίων και bake off εγκαταστάσεων είναι το κλειδί, καθώς φρέσκο ψωμί πωλείται στους φούρνους και κατ εξαίρεση σε πρατήρια.
Οι εγκαταστάσεις bake off που διαθέτουν πολλά supermarkets πωλούν κατά αποκλειστικότητα κατεψυγμένο ψωμί καθώς το αγοράζουν προπαρασκευασμένο αλλά άψητο και το ψήνουν.
Το υπουργείο Ανάπτυξης υποστηρίζει από την πλευρά του ότι οι διαχωρισμοί έχουν καταργηθεί στην πράξη και δεν υφίστανται ούτως ή άλλως στη συνείδηση των καταναλωτών.
Για το θέμα αυτό τον Φεβρουάριο του 2013 έρευνα της MARC αναφέρει ότι ανάμεσα στον φούρνο της γειτονιάς, το πρατήριο άρτου και το σούπερ-μάρκετ που πουλά ψωμί, οι καταναλωτές όχι μόνο αναγνωρίζουν τη διαφορά μεταξύ αυτών αλλά και προτιμούν σε ποσοστό 86.1% τον φούρνο της γειτονιάς.
Το ποσοστό αυτό επιβεβαιώνει το προφανές, ότι δηλαδή ουδεμία ομοιότητα έχει το ψωμί του φούρνου της γειτονιάς με το ψωμί που προέρχεται από την κατάψυξη και πωλείται ψημένο σε άλλα σημεία πώλησης.
Εκτός αυτού η έκθεση προτείνει να διευρυνθούν τα σημεία πώλησης άρτου σε κρεοπωλεία, ιχθυοπωλεία κ.λπ. ακόμη και σε καταστήματα που δεν πωλούν τρόφιμα, με προφανείς κινδύνους επιμόλυνσης.
Επίσης προτείνεται η κατάργηση των καθορισμένων βαρών του άρτου, κάτι που ευνοεί τις εισαγωγές κατεψυγμένων ψωμιών από άλλες χώρες της ΕΕ, καθώς και από τρίτες χώρες με προϊόντα άρτου αμφιβόλου ποιότητας και υγιεινής, επηρεάζοντας ενδεχομένως αρνητικά την υγεία του καταναλωτή. Η εισαγόμενη δε κατεψυγμένη ζύμη θα προκαλέσει παραπλάνηση του καταναλωτή και υποβάθμιση της ποιότητας του άρτου.
Τέλος, προτείνονται και άλλα σοβαρά μέτρα όπως η κατάργηση της εισφοράς στα άλευρα υπέρ του ταμείου αρτοποιών (ΤΕΑΑ), η κατάργηση της αποθήκευσης αλεύρου και αλατιού, που αν εφαρμοσθούν εγείρουν σοβαρά ερωτηματικά για τη βιωσιμότητα του επαγγέλματος του αρτοποιού.