Το φιάσκο του ΟΑΕΕ ..

Του Ανδρέα Ζαμπούκα

Όταν άλλαξε το ακρωνύμιο, από ΤΕΒΕ σε ΟΑΕΕ, κάτι δεν μου πήγαινε καλά.  
Δεν μπορούσα να πιστέψω πως γίνεται να μαζεύονται κάποιοι σε ένα γραφείο και να δημιουργούν νέο όνομα, με χασμωδία. 
Μου φάνηκε παιδαριώδες! Υπερβολικός ίσως αλλά μερικά πράγματα μάλλον δεν είναι τυχαία.

Το κακό βέβαια, δεν είναι η ασχετοσύνη των αρμοδίων στην επικοινωνία αλλά ότι πολλοί ελεύθεροι επαγγελματίες, συνεχίζουν να πληρώνουν ένα σωρό λεφτά σε ένα χρεοκοπημένο ταμείο.
 Επιμένουν να τους κρατούν εγκλωβισμένους χωρίς να είναι σε θέση να τους προσανατολίσουν έστω τυπικά, για το μέλλον των συντάξεων. Δεν μπορούν επίσης, να δώσουν κάποιες στοιχειώδεις εξηγήσεις γιατί, ενώ το ΤΕΒΕ εισέπραττε για δεκαετίες τα πιο ακριβά ασφάλιστρα, κινδυνεύει τώρα να τιναχθεί στον αέρα.

Αυτή τη στιγμή ο ΟΑΕΕ έχει δύο κατηγορίες ανθρώπων που ψάχνουν να δείρουν κάποιον υπεύθυνο... 
Η πρώτη είναι αυτή των ανασφάλιστων οι οποίοι και τα λεφτά που έδωσαν ως τώρα, φαίνεται να τα χάνουν και κινδυνεύουν να πάνε φυλακή, επειδή δεν είναι σε θέση να πληρώσουν τις επόμενες δόσεις. Η δεύτερη κατηγορία είναι αυτοί που πληρώνουν κανονικά. Κάθε δίμηνο αισθάνονται εντελώς ηλίθιοι εξαιτίας του εξαναγκασμού. Συνεχίζουν δηλαδή να ενισχύουν ένα τρύπιο βαρέλι και να πετούν τα χρήματα τους σε έναν «καταστροφέα κεφαλαίου» που δεν έχει κανένα μέλλον. Ας αναλάμβαναν καλύτερα, τα έξοδα νοσηλείας ενός συνανθρώπου τους που δεν έχει να πληρώσει το νοσοκομείο. Τουλάχιστον θα έπιανε τόπο.

Για να δούμε όμως λίγα στοιχεία για την κατάσταση στο ταμείο. 
Παλιός υπάλληλος στον ΟΑΕΕ Δάφνης ξέρει πολύ καλά την κατάσταση εκ των έσω. Τα μηνιαία έσοδα από εισφορές είναι 120 εκατομμύρια, αλλά για συντάξεις και άλλες παροχές απαιτούνται 280 εκατομμύρια. 
Τα χρέη προς το Ταμείο έχουν φτάσει τα 7,5 δισ. ευρώ (μάλιστα τα 5,9 δισ. είναι από ενεργούς ελεύθερους επαγγελματίες) από περίπου 4 δισεκατομμύρια το 2009. Το ταμείο πήρε έκτακτη οικονομική ενίσχυση 600 εκατ. ευρώ, ενώ την επόμενη χρονιά αναμένεται να χρειαστεί επιπλέον κονδύλι 800 εκατομμυρίων. Στο μεταξύ η εξεύρεση χρημάτων από τη ρύθμιση των οφειλών δεν φέρνει τα αναμενόμενα αποτελέσματα, καθώς μόλις 28.837 από τους 380.000 «ενεργούς» ελεύθερους επαγγελματίες έχουν περάσει από τον ασφαλιστικό φορέα.

Παράλληλα υπάρχουν και άλλοι 180.000 οφειλέτες που έχουν διακόψει την επαγγελματική τους δραστηριότητα, χωρίς να έχουν εξοφλήσει τα χρέη τους προς το ταμείο. 
Ο αριθμός των ανασφάλιστων ασφαλισμένων του ΟΑΕΕ σε όλη την χώρα, ανέρχεται σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία στους 372.000 ενώ αν αναλογιστεί κανείς ότι πρόκειται για οικογένειες μιλάμε για περισσότερους από 1.000.000 ανασφάλιστους πολίτες στην Ελλάδα του 2014. Ο αριθμός των δόσεων που έχει ορισθεί είναι συγκεκριμένος (39) ανεξαρτήτως ποσού, γεγονός που σύμφωνα με υπολογισμούς μεταφράζεται σε έναν μέσο όρο ρύθμισης στα 1200 ευρώ το μήνα για ένα χαμηλό χρέος (πχ. 15.000 ευρώ). 
Το υπουργείο Εργασίας, δηλαδή ζητά από ελεύθερους επαγγελματίες με χαμηλή ακόμα και μηδενική δήλωση 1200 ευρώ το μήνα για να ρυθμίσουν τις οφειλές τους. Έτσι εξηγείται το γεγονός ότι το 70% των χρεών δημιουργήθηκαν την τελευταία 5ετία...!

Είναι ξεκάθαρο ότι πίσω από διοικήσεις και υπουργεία κρύβονται άνθρωποι που αδυνατούν να εκπονήσουν ένα στοιχειώδες μακροπρόθεσμο project για την εξυγίανση του ταμείου. Είναι φανερό ότι από τη μία, δεν συνεννοούνται διοίκηση, ΥΠΟΙΚ και Υπουργεία Υγείας και Εργασίας και από την άλλη δεν ζητούνται ποτέ ευθύνες από τους διαχειριστές του συστήματος, στα χρόνια που πέρασαν.

Χρειάζεται αποφασιστικότητα και στοιχειώδη γενναιότητα.
 Μια κίνηση είναι να μειωθούν οι εισφορές και οι δόσεις των ανασφάλιστων για να μπορέσουν να τις πληρώσουν. Δεν έχει νόημα να κυνηγάς, χωρίς να μπορείς να πάρεις. Είναι αδύνατο να συγκεντρωθούν όλα αυτά τα χρέη από μια αγορά όπου οι ελεύθεροι επαγγελματίες και η μεσαία τάξη δέχονται πόλεμο από παντού. Το άλλο που θα μπορούσαν να σκεφτούν είναι να δημιουργήσουν ένα σύστημα ανταποδοτικότητας περνώντας την ευθύνη του συνταξιοδοτικού στους ασφαλισμένους. 
Όσα δίνεις, τόση σύνταξη θα πάρεις!  Εννοείται βέβαια ότι αυτό θα έπρεπε να ξεκινήσει από το δημόσιο και να περάσει ως «αντισταθμιστικό παράδειγμα» και στα άλλα ταμεία. Γιατί πόσο αδικημένος πρέπει να νιώθει κάποιος που έχει καταβάλει 180.000 ευρώ ασφάλιστρα αλλά ποτέ του δεν θα πάρει εφάπαξ...;

Δεν είμαι βέβαια ειδικός να λύσω το ασφαλιστικό αλλά είναι πολύ άδικο να αισθάνεσαι τον καταναγκασμό του κράτους που σου παίρνει με το ζόρι τα χρήματα για να μην ξέρει στο τέλος τι να τα κάνει. 
Αν δεν βρεθεί μια λύση ο ΟΑΕΕ θα τιναχθεί στον αέρα και τα απόνερα που θα προκαλέσει θα πνίξουν και θα αποτελειώσουν ολόκληρο το ασφαλιστικό. Απλά μαθηματικά είναι ρε παιδιά. 
Πόσο δύσκολο είναι να δείτε το μέλλον;

azampoukas@gmail.com
capital.gr