Το μνημείο -σύμβολο της παγκόσμιας
πολιτιστικής κληρονομιάς, "ξετυλίγει" τις συναρπαστικές πτυχές της μέσα
από μια 45λεπτη προβολή, που κόβει την ανάσα.
Ένα μαγευτικό ταξίδι στον χρόνο, με τη βοήθεια του θεάτρου Εικονικής
Πραγματικότητας "Θόλος" του Κέντρου Πολιτισμού "Ελληνικός Κόσμος",
καλούνται να κάνουν οι φίλοι του ιδρύματος, αλλά και της ιστορίας.
Το μνημείο -σύμβολο της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς, η Αγία
Σοφία, "ξετυλίγει" τις συναρπαστικές πτυχές της μέσα από μια 45λεπτη
προβολή, που κόβει την ανάσα, καθώς ο θεατής βιώνει κάτι ξεχωριστό: Τη
"μετάβασή" του στο εσωτερικό του ναού -δυνατότητα που δίνει με μοναδικό
τρόπο η «Θόλος» του Κέντρου Πολιτισμού «Ελληνικός Κόσμος»-,
παρακολουθώντας βήμα-βήμα τη δημιουργία της πιο εντυπωσιακής εκκλησίας
διαχρονικά.
1500 Χρόνια Ιστορίας
παρουσιάζονται οι διάφορες φάσεις κατασκευής του μνημείου και
σημαντικά ιστορικά, κοινωνικά και οικονομικά στοιχεία της ζωής του
Βυζαντίου
Οι πληροφορίες που δίνονται μέσα από τη νοητή διαδρομή της νέας
διαδραστικής παραγωγής Εικονικής Πραγματικότητας «Αγία Σοφία: 1500
Χρόνια Ιστορίας» αφορούν τόσο τον τρόπο δημιουργίας και τον
αρχιτεκτονικό σχεδιασμό του ναού όσο και τον γλυπτό και ψηφιδωτό του
διάκοσμο. Παράλληλα, παρουσιάζονται οι διάφορες φάσεις κατασκευής του
μνημείου και σημαντικά ιστορικά, κοινωνικά και οικονομικά στοιχεία της
ζωής του Βυζαντίου.
Ως αφετηρία της περιήγησης έχει επιλεχθεί η εξέλιξη της Αγίας Σοφίας
από την Ιουστινιάνεια περίοδο τον 6ο αιώνα (τον Ιανουάριο του 532, μετά
την καταστροφή της θεοδοσιανής εκκλησίας κατά τη Στάση του Νίκα, ο
Ιουστινιανός ανέθεσε στους μαθηματικούς και αρχιτέκτονες Ανθέμιο και
Ισίδωρο την ανέγερση ενός νέου ναού της Αγίας Σοφίας), ενώ ταυτόχρονα
ανασυστάθηκε το μεγαλύτερο μέρος του εσωτερικού διακόσμου κατά την
Κομνήνεια περίοδο (11ος-12ος αιώνας), όπως αυτός σωζόταν και
αποκαλύφθηκε από την έρευνα μέχρι τα μέσα του 20ού αιώνα.
Οι θεατές, "διανύοντας" με τη βοήθεια της Θόλου χρονικές αποστάσεις
αιώνων, έχουν μια επιπλέον δυνατότητα: Να συμμετέχουν ενεργά, απαντώντας
σε ερωτήσεις που δημιουργούνται κατά τη διάρκεια της εικονικής
ξενάγησης. Οι "απαντήσεις" δίνονται με το πάτημα ειδικών κουμπιών που
βρίσκονται στις θέσεις των θεατών και με την καθοδήγηση της φωνής των
"ξεναγών" που πλαισιώνουν την εικόνα.
Οι προκλήσεις της ανέγερσης
Από τις πιο ιδιαίτερες και κατατοπιστικές στιγμές της προβολής είναι η
παρουσίαση του τρόπου κατασκευής του ναού. Το φιλόδοξο όραμα του
Ιουστινιανού, που έγινε πραγματικότητα μέσα από τις ξεχωριστές
ικανότητες των δυο αρχιτεκτόνων, Ανθέμιο από τις Τράλλεις (σημερινό
Αϊδίνιο) και Ισίδωρο από τη Μίλητο, οι οποίοι εκπόνησαν ένα πρωτότυπο
και μεγαλεπήβολο αρχιτεκτονικό σχέδιο, έπρεπε να περάσει από πολλούς
σκοπέλους. Οι δυσκολίες που αντιμετώπισαν για να λύσουν τα αρχιτεκτονικά
προβλήματα της εποχής (με κυρίαρχο τη στήριξη του τεράστιου τρούλου,
διαμέτρου 31 μέτρων) "εικονογραφούνται" με ιδιαίτερη λεπτομέρεια στο
ντοκιμαντέρ, με τρόπο και σε τέτοιο βαθμό που ίσως μόνο η εικονική
πραγματικότητα μπορεί να αποδώσει.
Επίσης, ο επισκέπτης έχει την ευκαιρία να έρθει σε επαφή με σημαντικά
ψηφιδωτά της βυζαντινής μνημειακής τέχνης και, παράλληλα, να εστιάσει
σε μερικές καίριες στιγμές της βυζαντινής περιόδου, όπως η "εν Αγία
Σοφία" Οικουμενική Σύνοδος του 879-880, που επικύρωσε τη δεύτερη εκλογή
του Φωτίου στον πατριαρχικό θρόνο (με την ευκαιρία παρουσιάζεται ένα
γεγονός-σταθμός στις σχέσεις Ανατολικής και Δυτικής Εκκλησίας, το σχίσμα
του 1054) ή η Στέψη του Μιχαήλ Η' Παλαιολόγου, που έγινε στις 15
Σεπτεμβρίου 1261 στην Αγία Σοφία, ένα μήνα μετά την ανάκτηση της
βυζαντινής πρωτεύουσας από τους Σταυροφόρους
Από τις πληροφορίες που παρέχονται δεν λείπουν και οι φυσικές
καταστροφές που επηρέασαν τον ναό, όπως κατά τους Παλαιολόγειους χρόνους
(13ος-14ος αι.), που οδήγησαν σε επισκευές και επαναδιακόσμηση στο
εσωτερικό του μνημείου, από τις οποίες έλαβε τη μορφή με την οποία
σώζεται μέχρι σήμερα.
Η νέα διαδραστική παραγωγή Εικονικής Πραγματικότητας «Αγία Σοφία:
1500 Χρόνια Ιστορίας», αποτέλεσμα ενδελεχούς επιστημονικής έρευνας ετών
από τα στελέχη και τους επιστημονικούς συνεργάτες του Ιδρύματος Μείζονος
Ελληνισμού, δημιουργήθηκε ειδικά για το θέατρο Εικονικής
Πραγματικότητας «Θόλος» του Κέντρου Πολιτισμού «Ελληνικός Κόσμος».
