Γιατί οι διακοπές είναι ευεργετικές για τη σωματική και την ψυχική υγεία

Οι διακοπές είναι κάτι πολύ περισσότερο από μια ανάπαυλα μέσα στη ρουτίνα της καθημερινότητας. Yπάρχουν μελέτες που υποστηρίζουν ότι οι άνδρες oι οποίοι επί πέντε χρόνια δεν είχαν κάνει καθόλου διακοπές, είχαν 20% υψηλότερο ποσοστό εμφάνισης καρδιακών παθήσεων ? θνησιμότητας, και αντίστοιχα οι γυναίκες, που δεν απολάμβαναν καλοκαιρινό διάλειμμα εμφάνιζαν συχνότερα συμπτώματα κατάθλιψης, περισσότερο άγχος και δυσκολίες στον ύπνο. Τα παραπάνω επισημαίνει η ψυχολόγος-ψυχοθεραπεύτρια Άννα Καλυμνιού, μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ για τις ευεργετικές επιδράσεις των διακοπών στη σωματική και ψυχική υγεία.
«Η επαφή με τη φύση είναι ευεργετική για όλους» τονίζει η κ. Καλυμνιού και προσθέτει: «Μελέτες και κλινική εμπειρία έχουν δείξει ότι ένα πολύ ψηλό ποσοστό (94%) ανθρώπων με ψυχική νόσο, παρουσίαζαν βελτίωση των συμπτωμάτων όταν έρχονταν σε επαφή με τα φύση. Εκτιμάται επίσης ότι η φυσική δραστηριότητα (άσκηση) σε εξωτερικούς χώρους, μαζί με την ταυτόχρονη πρόσληψη βιταμίνης D από τον ήλιο συμβάλλουν στη βελτίωση της διάθεσης και τη μείωση της κατάθλιψης. Επιπλέον τονώνονται οι νοητικές λειτουργίες της συγκέντρωσης και της προσοχής, δεδομένου ότι τα ερεθίσματα και οι πληροφορίες από το φυσικό περιβάλλον δεν είναι βομβαρδιστικές όπως είναι στα αστικά κέντρα».
Απαριθμώντας τα οφέλη των διακοπών στη ψυχική και σωματική υγεία αναφέρει ότι:
-Μειώνουν τα επίπεδα των ορμονών του στρες (όπως η κορτιζόλη), με αποτέλεσμα να διατηρείται σε φυσιολογικά επίπεδα η πίεση και ο καρδιακός ρυθμός.
-Έχει παρατηρηθεί ότι ο σωματικός πόνος (ημικρανίες, πονοκέφαλοι-αυχενικό σύνδρομο) που σχετίζεται με το στρες αμβλύνεται, όπως επίσης και ψυχοσωματικά συμπτώματα.
-Τονώνονται νοητικές λειτουργίες (μνήμη, συγκέντρωση, προσοχή) μέσα από την κοινωνική συναναστροφή και καινούργια ερεθίσματα, όπως όταν πάμε σε ένα καινούριο προορισμό, ή διαβάζοντας ένα βιβλίο.
-Παρέχονται περισσότερες ευκαιρίες για κίνηση και βελτίωση της φυσικής κατάστασης: περπάτημα στη θάλασσα, κολύμπι, χορός.
-Βελτιώνεται η διάθεση με την απουσία των «πρέπει» της καθημερινότητας και με την επαφή με τις επιθυμίες μας (συναναστροφή μας με αγαπημένα πρόσωπα, η επαφή μας με τη φύση, η δυνατότητα να ακολουθήσουμε τους δικούς μας προσωπικούς ρυθμούς και να ασχοληθούμε κυρίως με όσα μας αρέσουν).
-Προλαμβάνουν την επαγγελματική εξουθένωση (burn-out), ειδικά σε όσους ασχολούνται με επαγγέλματα παροχής κοινωνικών υπηρεσιών και υγείας, οι οποίοι είναι πιο επιρρεπείς.
-Μας κάνουν πιο παραγωγικούς (περισσότερες ιδέες μας έρχονται στο νου όταν είμαστε εκτός δουλειάς)
Ωστόσο, υπάρχουν αρκετοί, οι οποίοι για διάφορους λόγους (π.χ. επαγγελματικούς, οικονομικούς κλπ) δεν έχουν τη δυνατότητα να φύγουν για διακοπές, με την έννοια που τις ορίζουν οι περισσότεροι, δηλαδή σε ένα διαφορετικό μέρος, για αρκετές μέρες κλπ. Σε όσους δεν μπορούν να πάνε κάπου για διακοπές η κ. Καλυμνιού συνιστά να εντάξουν στην καθημερινότητά τους μικρές διακοπές- «διαλείμματα» με τη μορφή δραστηριοτήτων που τους ευχαριστούν, ανάλογα με τις ανάγκες και τις προτιμήσεις τους. Όπως για παράδειγμα μία βόλτα κοντά στη θάλασσα, ποδηλασία, επισκέψεις και έξοδοι με φίλους, μικρές εξορμήσεις τα Σαββατοκύριακα σε κοντινούς προορισμούς, συμμετοχή σε κοινωνικά-πολιτιστικά δρώμενα που οργανώνονται μέσα στην πόλη κλπ.
«Χρειάζεται να τονίσουμε δύο πράγματα: Πρώτον, ότι οι διακοπές χρειάζεται να είναι εξατομικευμένες και προσαρμοσμένες στις ανάγκες και στον τρόπο ζωής του καθένα και δεύτερον ότι συχνά κάτι που μας "χαλάει" τις διακοπές είναι οι υπέρμετρες προσδοκίες που έχουμε από αυτές: ότι πρέπει να πάμε στο καλύτερο μέρος, με το καλύτερο ξενοδοχείο, ότι θα ξεκουραστούμε τόσο, που μετά στη δουλειά μας δεν θα έχουμε καμιά δυσκολία, ότι θα ερωτευτούμε κεραυνοβόλα και θα αλλάξει η ζωή μας. Οι προσδοκίες αυτές ενισχύονται απο το lifestyle που μας επιτάσσουν τα ΜΜΕ αλλά και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Ας μην ξεχνάμε ότι οι διακοπές δεν είναι κάτι εξωπραγματικό, αλλά είμαστε εμείς οι ίδιοι σε πιο χαλαρή διάθεση. Τέλος, είναι σημαντικό να φροντίζουμε και κατά τη διάρκεια της χρονιάς να περνάμε όμορφα και να επιδιώκουμε μικρες διακοπές-αποδράσεις από την καθημερινότητα, ώστε να μην καταλήγουμε να υπερεπενδύουμε αποκλειστικά στις καλοκαιρινές μας διακοπές».

Αγγέλα Φωτοπούλου