Η ρίγανη είναι πολυετές φυτό και ανήκει στην οικογένεια Lamiaceae στο
γένος Οriganum. Από τα τέσσερα διαφορετικά είδη φυτών που αναφέρονται στη
ρίγανη, το πιο διαδεδομένο στη χώρα μας είναι το Origanum vulgare spp. hirtum. Η καλλιέργεια της ρίγανης εντοπίζεται
κυρίως στη Μακεδονία, τη Θράκη και τη Θεσσαλία. Σε επίπεδο Ε.Ε., η Ελλάδα και η
Γερμανία έχουν τις περισσότερες καλλιεργήσιμες εκτάσεις ρίγανης, με τις κυριότερες
χώρες προορισμού των ελληνικών εξαγωγών να είναι οι Η.Π.Α και η Γερμανία. Οι
εισαγωγές προέρχονται από την Τουρκία, τη Βουλγαρία και την Αλβανία.
Χρήσεις
Το αιθέριο έλαιο της ρίγανης και τα
συστατικά που το αποτελούν, χρησιμοποιούνται για τις αντιμικροβιακές τους ιδιότητες
στη βιομηχανία τροφίμων αυξάνοντας την ικανότητα συντήρησής τους και μειώνοντας
την ανάπτυξη του αντίστοιχου μικροβιακού πληθυσμού.
Εναέριο και εδαφικό περιβάλλον
Η άριστη θερμοκρασία ανάπτυξης της ρίγανης κυμαίνεται από 18-22 °C με
όρια ανάπτυξης από 4 έως 33 °C, ενώ το ριζικό της σύστημα σε καλά
αναπτυγμένα φυτά αντέχει σε ακραίες θερμοκρασίες. Επιβιώνει και σε χαμηλά
επίπεδα φωτισμού, αλλά για να επιτευχθεί υψηλή περιεκτικότητα σε αιθέρια έλαια,
το φως είναι απαραίτητο.
Η ρίγανη συναντάται ως αυτοφυές
φυτό σε μεγάλη ποικιλία εδαφών και κλιμάτων από παραθαλάσσιες έως ορεινές
περιοχές, στη νησιώτικη και την ηπειρωτική Ελλάδα, σε πλούσια και φτωχά εδάφη. Αναπτύσσεται
σε ποικιλία εδαφών, με καλή στράγγιση.
Απαιτήσεις σε
λίπανση και νερό
Δεν είναι φυτό απαιτητικό σε θρεπτικά στοιχεία καθώς έχει μικρές απαιτήσεις
σε άζωτο, φώσφορο και κάλιο, με τη λίπανση να εφαρμόζεται στο τέλος φθινοπώρου έως τις αρχές του χειμώνα.
Ο συνδυασμός των βασικών στοιχείων με επάρκεια ιχνοστοιχείων (πλήρης ισόρροπος
λίπανση) δίνει πολύ καλύτερη παραγωγή.
Η ρίγανη
αντέχει στην ξηρασία και μπορεί να καλλιεργηθεί ως ξηρικό είδος. Σε περίπτωση
παρατεταμένης ξηρασίας, ιδίως την περίοδο της άνοιξης, ένα ή και δύο ποτίσματα είναι
ωφέλιμα, αυξάνοντας την απόδοση, χωρίς να μειώνεται ιδιαίτερα η ποιότητα.
Πολλαπλασιασμός ρίγανης
Η ρίγανη
πολλαπλασιάζεται κυρίως με σπόρο ή με παραφυάδες και διαίρεση φυτών που
λαμβάνονται από παλιές φυτείες. Μπορεί επίσης να πολλαπλασιασθεί με μοσχεύματα.
Η εγκατάσταση
της καλλιέργειας γίνεται τόσο το φθινόπωρο, όσο και την άνοιξη.
Αποδόσεις και ποιοτικά
χαρακτηριστικά
Η ποιότητα της ρίγανης καθορίζεται σε μεγάλο βαθμό από το συστατικό καρβακρόλη,
που βρίσκεται στο ριγανέλαιο και κυμαίνεται από 70 έως 85%, ενώ σε αυτοφυείς
πληθυσμούς, μπορεί να ξεπεράσει και το 90%. Πρέπει να σημειωθεί ότι η απόδοση
σε ριγανέλαιο και το ποσοστό της καρβακρόλης έχουν σχέση με τον καλλιεργούμενο
πληθυσμό, ποικιλία ή κλώνο, το κλίμα, το έδαφος, το υψόμετρο, καθώς και τις
συνθήκες της καλλιέργειας (άρδευση, λίπανση κ.λπ.).
Η
ρίγανη αποδίδει ικανοποιητικά από το τρίτο έτος και μετά φθάνοντας έως 300 κιλά
στο στρέμμα (αρδευόμενη καλλιέργεια). Η περιεκτικότητα σε ριγανέλαιο είναι
δυνατόν να φθάσει μέχρι και 7% με τον μέσο όρο να κυμαίνεται από 3 έως 4%.
Κόστος εγκατάστασης και
παραγωγής:
Το κόστος εγκατάστασης μιας
φυτείας ρίγανης εκτιμάται στα 220 €/στρέµµα στο οποίο συμπεριλαμβάνονται και οι
δαπάνες του φυτωρίου. Σημειώνεται ότι λόγω της αργής βλάστησης του σπόρου οι εργασίες
σε αυτό διαρκούν πολλούς µήνες (Οκτώβριος-µέσα Μαΐου). Στο κόστος παραγωγής, το
μεγαλύτερο ποσοστό των δαπανών καταλαµβάνει το αναλώσιµο κεφάλαιο και ιδιαίτερα
το κόστος καταπολέµησης των ζιζανίων. Ακολουθεί το ενοίκιο της ξηρικής γης και
η αµοιβή της ξένης µηχανικής εργασίας, κυρίως για τη συγκοµιδή. Το µέσο κόστος
παραγωγής ανέρχεται στα 1,04 €/κιλό. Για να είναι βιώσιµη η καλλιέργεια, η τιµή
πώλησης του προϊόντος θα πρέπει να είναι πάνω από 0,66€/κιλό, έτσι ώστε να
µπορούν να καλυφθούν οι µεταβλητές δαπάνες παραγωγής του προϊόντος.
Μάθετε
όλα τα μυστικά της καλλιέργειας της ρίγανης καθώς και όλων των αρωματικών και
φαρμακευτικών φυτών στο πρώτο διαδικτυακό σχολείο πράσινης-αγροτικής κατάρτισης
e-school by agronomist.gr και ξεκινήστε μια νέα πετυχημένη
επιχειρηματική καριέρα.
Για
να γνωρίσετε καλύτερα το πρώτο διαδικτυακό σχολείο πράσινης-αγροτικής
κατάρτισης το agronomist.gr διοργανώνει ενημερωτικές online συναντήσεις στις 10
και 11 Μαΐου. Δηλώστε συμμετοχή εδώ.