Άρθρο-παρέμβαση της Γιάννας Αγγελοπούλου, με την ιδιότητα της ως
μέλους του Ιδρύματος Κλίντον αλλά και του παγκόσμιου Ολυμπιακού
Κινήματος φιλοξενεί η “Huffington Post”, με τη “Lady G” των Ολυμπιακών
Αγώνων της Αθήνας να χρησιμοποιεί ως παράδειγμα τα μαθήματα ηγεσίας που
διδάσκονται οι Αμερικανοί μέσω της ταινίας “Lincoln” του Στίβεν
Σπίλμπεργκ, για να αναφερθεί στη σημερινή Ελλάδα, την κρίση που
διέρχεται και το πως θα μπορούσαμε να αναγεννήσουμε τη σπουδαία και
ιστορική χώρα μας.
Αναλυτικά το άρθρο της Γιάννας Αγγελοπούλου:
“Εκείνοι που δεν μαθαίνουν από τα διδάγματα της Ιστορίας, είναι καταδικασμένοι να την επαναλάβουν. Εκείνοι που μαθαίνουν από την Ιστορία, με τη βοήθεια του Στίβεν Σπίλμπεργκ και του Ντάνιελ Ντέι-Λιούις ωστόσο, ενδεχομένως να μάθουν πως μπορούν να την… επαναλάβουν καλύτερα.
Τις τελευταίες εβδομάδες παρακολούθησα τις αμερικανικές κριτικές που εγκωμίαζαν την ταινία Lincoln, παροτρύνοντας τους ηγέτες τους να… ξαναδιαβάσουν τις διδαχές της δικής του ηγετικής διαδρομής και παρουσίας. Με εντυπωσίασε η ακούραστη επιθυμία του αμερικανικού λαού να διδαχθεί από τους Πατέρες του Έθνους. Η ιστορία του Σπίλμπεργκ αγγίζει μια παράμετρο της αμερικανικής ιστορίας που περιλαμβάνει πανίσχυρα μαθήματα ηγεσίας και ηθικού κουράγιου για κάθε γενιά που ακολούθησε. Η ανταπόκριση του κοινού στο box office, υποδηλώνει ότι, για άλλη μια φορά οι Αμερικανοί είναι διατεθειμένοι να ακούσουν.
Η επιτυχία της ταινίας Lincoln παρόλαυτά, αφύπνισε μια εξαιρετικά προσωπική ανησυχία μου. Φοβάμαι ότι η πατρίδα μου, η Ελλάδα, που δεν έχει έλλειμμα σε αρχές, αξίες και διδαχές από την ιστορική κληρονομιά μας ή από αξιομνημόνευτους και χαρισματικούς ηγέτες, έχει ξεχάσει πως να μαθαίνει από το παρελθόν της.
Ας μην ξεχνάμε άλλωστε ότι η Ελλάδα είναι η γενέτειρα της Δημοκρατίας, της φιλοσοφίας και του πνεύματος διεθνούς αλληλεγγύης που ενσαρκώνεται στους Ολυμπιακούς Αγώνες.
Σήμερα, και οι τρεις παραπάνω ιδέες απειλούνται στην Ελλάδα. Πως μπορεί να δουλέψει μια Δημοκρατία όταν οι πολίτες της είναι άνεργοι; Πως μπορούμε να κάνουμε το σωστό για τις γενιές που έρχονται; Πως μπορεί να εδραιώσει η Ελλάδα μια σχέση με τη διεθνή κοινότητα, που δεν θα στηρίζεται στα δάνεια και την εξάρτηση, αλλά στα κοινά ενδιαφέροντα και την εμπιστοσύνη;
Για τις απαντήσεις στις ερωτήσεις αυτές, είναι καιρός οι πολίτες και οι ηγέτες της Ελλάδας να κοιτάξουμε στο ιστορικό παρελθόν μας. Όταν το κάνουμε αυτό, θα δούμε ότι παραδείγματα ηγεσίας που έχουν τις ρίζες τους στην Αρχαία Ελλάδα, δεν απαντώνται μονάχα σε εκείνα τα χρόνια.
Είδα μερικά τέτοια παραδείγματα από πρώτο χέρι, κατά τη διάρκεια των Ολυμπιακών Αγώνων της Αθήνας. Τότε που η καυτή πατάτα της διοργάνωσης των Αγώνων έπεσε στα χέρια μου. Βρήκα μια Οργανωτική Επιτροπή σε κρίση. Τα πράγματα που έπρεπε να γίνουν είχαν υπερβεί τους προϋπολογισμούς, και είχαν χάσει τις χρονικές προθεσμίες ολοκλήρωσής τους. Υπήρχε σοβαρή πιθανότητα να αφαιρεθεί η διοργάνωση των Ολυμπιακών Αγώνων από την Ελλάδα, προτού καν ανάψει η Ολυμπιακή Φλόγα στην Αρχαία Ολυμπία.
Ευτυχώς, καταφέραμε να κάνουμε πολύ περισσότερα πράγματα από το χτίσουμε απλώς νέες αθλητικές εγκαταστάσεις. Καταφέραμε να ισοπεδώσουμε τη γραφειοκρατία και τη νοοτροπία του… ό, τι είναι να γίνει, θα γίνει. Το πιο σημαντικό όμως ήταν ότι καταφέραμε να κάνουμε τα βήματα που απαιτούνταν, υπηρετώντας υψηλά ιδανικά και αξίες: Έντιμος ανταγωνισμός, διεθνής συνεργασία και μια συλλογική εθνική υπερηφάνεια.
Το αποτέλεσμα ήταν να υπάρξει εθελοντική συμμετοχή Ελλήνων πολιτών σε ιλιγγιώδεις αριθμούς. Έκαναν προσωπικές θυσίες, δούλευαν ατελείωτες ώρες και ήταν αποφασισμένοι να αντέξουν την κριτική που δέχονταν, για να διασφαλίσουν ότι η δουλειά θα γίνει σωστά. Και θα ολοκληρωθεί.
Στο τέλος, οι Ολυμπιακοί Αγώνες που φιλοξένησε η Ελλάδα το 2004 αποδείχτηκαν μια τεράστια επιτυχία, τόσο αναφορικά με το να ανακαλύψουμε ξανά τι είμαστε ικανοί να κάνουμε, όσο και στο να παρουσιάσουμε ξανά την Ελλάδα στον υπόλοιπο κόσμο. Δεν αμφέβαλα άλλωστε ποτέ, ούτε για μια στιγμή ότι μια τέτοια επιτυχία ήταν μέσα στις δυνατότητές μας.
Ταξιδεύω τη μνήμη μου πίσω στο 1986, τότε που ήμουν υποψήφια δημοτική σύμβουλος για την Αθήνα. Η πρωτεύουσα ήταν μια προβληματική πόλη. Η απόγνωση και το νέφος έπνιγαν τον αέρα. Οι πολίτες της Αθήνας αναζητούσαν κάτι περισσότερο από απλώς μια νεαρή γυναίκα δημοτική σύμβουλο. Αναζητούσαν εναγωνίως καθαρό αέρα στο πνεύμα της πόλης.
‘Ετσι, φρόντισα να κάνω μια καμπάνια πέρα από τα συνηθισμένα. Έδωσα σε κάθε Αθηναίο τους σπόρους ενός αρχαίου συμβόλου ελπίδας και νέου ξεκινήματος: Ένα φυτό βασιλικού. Οι πολίτες που φύτεψαν τους σπόρους, αγκάλιασαν ουσιαστικά το βαθύτερο νόημα που ήθελε να περάσει η καμπάνια μου. Και την ίδια στιγμή, πρόσθεσαν μια όμορφη μυρωδιά στον αέρα της πρωτεύουσας, που τους βοήθησε να ξεπεράσουν το νέφος.
Ένα τρίτο παράδειγμα αυτών των αρχαίων ιδεών στην πράξη, είναι πιθανόν το πιο αποκαλυπτικό του θάρρους και της αξίας των Ελλήνων. Το 1940, τα στρατεύματα του Μουσολίνι εισέβαλαν στην Ελλάδα. Οι πολίτες επιστρατεύτηκαν απέκρουσαν τους Ιταλούς και τους ανάγκασαν να επιστρέψουν στην πατρίδα τους, εξαπολύοντας μια πρωτοφανή αντεπίθεση.
Τον Απρίλιο του 1941, η Αθήνα έπεσε τελικά στις δυνάμεις του Άξονα, μετά από πολύμηνες μάχες. Η ιδιαίτερη πατρίδα μου, η Κρήτη ωστόσο, δεν έπεσε. Όταν Γερμανοί αλεξιπτωτιστές προσγειώθηκαν στην Κρήτη, οι γενναίοι υπερασπιστές του νησιού αμύνθηκαν με ό, τι μέσο είχαν στη διάθεσή τους. Και ήταν ελάχιστα, σε στρατιωτικό επίπεδο. Έλληνες κάτοικοι της Κρήτης, όπως ο πατέρας μου, πολέμησαν μαζί με Βρετανούς, Αυστραλούς και Νεοζηλανδούς, προκαλώντας σημαντικές απώλειες στις δυνάμεις του Άξονα, με αποτέλεσμα οι Γερμανοί να εξαπολύσουν για πρώτη φορά τόσο εκτεταμένες αεροπορικές επιδρομές.
Η μάχη της Κρήτης ήταν τελικά ήττα, με στρατιωτικούς όρους. Αποτελεί όμως ένα φωτεινό παράδειγμα των καλύτερων στιγμών της Ελλάδας. Πολίτες που ενώθηκαν και συνασπίστηκαν, έδωσαν τη ζωή τους για να υπερασπιστούν το σπίτι τους. Μεγάλωσα ακούγοντας ιστορίες για τη γενναιότητα εκείνων των Ελλήνων.
Ποτέ δεν ξέχασα το θεμελιώδες μάθημα εκείνων των ιστοριών. Υπηρετώντας τις αρχαίες, ιδρυτικές αξίες μας, οι Έλληνες είμαστε ικανοί για μεγάλη δημιουργικότητα, δύσκολες και επώδυνες θυσίες, και ξεχωριστή γενναιότητα.
Η απαρχή των ιδεών αυτών απαντάται στην Αρχαία Ελλάδα, αυτό που εμπνέουν όμως είναι πολύ πρόσφατο, και θα μπορούσαμε να το πραγματοποιήσουμε ξανά σήμερα.
Οι Αμερικανοί είναι τυχεροί που έχουν Πατέρες του Έθνους σαν τον Αβραάμ Λίνκολν, από τους οποίους μπορεί να πάρουν μαθήματα. Και είναι αρκετά σοφοί για να το κατανοήσουν και να το κάνουν.
Εμείς οι Έλληνες έχουμε τη δική μας μεγάλη Ιστορία, από την Αθήνα του αρχαίου κόσμου, στην ιστορία των μυθολογικών θεών του Ολύμπου. Πιο σημαντικό όμως είναι το γεγονός ότι υπάρχουν παραδείγματα στην καθημερινότητα της ζωής των Ελλήνων από πράγματα που μπορούμε να κάνουμε, η ικανότητα να αγκαλιάζουμε την αλλαγή, σε συνδυασμό με το μεγάλο θάρρος.
Αυτά τα μαθήματα θα πρέπει να μιλούν δυνατά και σε εμάς σήμερα. Οι ιδρυτικές αξίες και αρχές που μπορούν να αναγεννήσουν τη δύναμη της Ελλάδας δεν αποτελούν μύθο”.
Αναλυτικά το άρθρο της Γιάννας Αγγελοπούλου:
“Εκείνοι που δεν μαθαίνουν από τα διδάγματα της Ιστορίας, είναι καταδικασμένοι να την επαναλάβουν. Εκείνοι που μαθαίνουν από την Ιστορία, με τη βοήθεια του Στίβεν Σπίλμπεργκ και του Ντάνιελ Ντέι-Λιούις ωστόσο, ενδεχομένως να μάθουν πως μπορούν να την… επαναλάβουν καλύτερα.
Τις τελευταίες εβδομάδες παρακολούθησα τις αμερικανικές κριτικές που εγκωμίαζαν την ταινία Lincoln, παροτρύνοντας τους ηγέτες τους να… ξαναδιαβάσουν τις διδαχές της δικής του ηγετικής διαδρομής και παρουσίας. Με εντυπωσίασε η ακούραστη επιθυμία του αμερικανικού λαού να διδαχθεί από τους Πατέρες του Έθνους. Η ιστορία του Σπίλμπεργκ αγγίζει μια παράμετρο της αμερικανικής ιστορίας που περιλαμβάνει πανίσχυρα μαθήματα ηγεσίας και ηθικού κουράγιου για κάθε γενιά που ακολούθησε. Η ανταπόκριση του κοινού στο box office, υποδηλώνει ότι, για άλλη μια φορά οι Αμερικανοί είναι διατεθειμένοι να ακούσουν.
Η επιτυχία της ταινίας Lincoln παρόλαυτά, αφύπνισε μια εξαιρετικά προσωπική ανησυχία μου. Φοβάμαι ότι η πατρίδα μου, η Ελλάδα, που δεν έχει έλλειμμα σε αρχές, αξίες και διδαχές από την ιστορική κληρονομιά μας ή από αξιομνημόνευτους και χαρισματικούς ηγέτες, έχει ξεχάσει πως να μαθαίνει από το παρελθόν της.
Ας μην ξεχνάμε άλλωστε ότι η Ελλάδα είναι η γενέτειρα της Δημοκρατίας, της φιλοσοφίας και του πνεύματος διεθνούς αλληλεγγύης που ενσαρκώνεται στους Ολυμπιακούς Αγώνες.
Σήμερα, και οι τρεις παραπάνω ιδέες απειλούνται στην Ελλάδα. Πως μπορεί να δουλέψει μια Δημοκρατία όταν οι πολίτες της είναι άνεργοι; Πως μπορούμε να κάνουμε το σωστό για τις γενιές που έρχονται; Πως μπορεί να εδραιώσει η Ελλάδα μια σχέση με τη διεθνή κοινότητα, που δεν θα στηρίζεται στα δάνεια και την εξάρτηση, αλλά στα κοινά ενδιαφέροντα και την εμπιστοσύνη;
Για τις απαντήσεις στις ερωτήσεις αυτές, είναι καιρός οι πολίτες και οι ηγέτες της Ελλάδας να κοιτάξουμε στο ιστορικό παρελθόν μας. Όταν το κάνουμε αυτό, θα δούμε ότι παραδείγματα ηγεσίας που έχουν τις ρίζες τους στην Αρχαία Ελλάδα, δεν απαντώνται μονάχα σε εκείνα τα χρόνια.
Είδα μερικά τέτοια παραδείγματα από πρώτο χέρι, κατά τη διάρκεια των Ολυμπιακών Αγώνων της Αθήνας. Τότε που η καυτή πατάτα της διοργάνωσης των Αγώνων έπεσε στα χέρια μου. Βρήκα μια Οργανωτική Επιτροπή σε κρίση. Τα πράγματα που έπρεπε να γίνουν είχαν υπερβεί τους προϋπολογισμούς, και είχαν χάσει τις χρονικές προθεσμίες ολοκλήρωσής τους. Υπήρχε σοβαρή πιθανότητα να αφαιρεθεί η διοργάνωση των Ολυμπιακών Αγώνων από την Ελλάδα, προτού καν ανάψει η Ολυμπιακή Φλόγα στην Αρχαία Ολυμπία.
Ευτυχώς, καταφέραμε να κάνουμε πολύ περισσότερα πράγματα από το χτίσουμε απλώς νέες αθλητικές εγκαταστάσεις. Καταφέραμε να ισοπεδώσουμε τη γραφειοκρατία και τη νοοτροπία του… ό, τι είναι να γίνει, θα γίνει. Το πιο σημαντικό όμως ήταν ότι καταφέραμε να κάνουμε τα βήματα που απαιτούνταν, υπηρετώντας υψηλά ιδανικά και αξίες: Έντιμος ανταγωνισμός, διεθνής συνεργασία και μια συλλογική εθνική υπερηφάνεια.
Το αποτέλεσμα ήταν να υπάρξει εθελοντική συμμετοχή Ελλήνων πολιτών σε ιλιγγιώδεις αριθμούς. Έκαναν προσωπικές θυσίες, δούλευαν ατελείωτες ώρες και ήταν αποφασισμένοι να αντέξουν την κριτική που δέχονταν, για να διασφαλίσουν ότι η δουλειά θα γίνει σωστά. Και θα ολοκληρωθεί.
Στο τέλος, οι Ολυμπιακοί Αγώνες που φιλοξένησε η Ελλάδα το 2004 αποδείχτηκαν μια τεράστια επιτυχία, τόσο αναφορικά με το να ανακαλύψουμε ξανά τι είμαστε ικανοί να κάνουμε, όσο και στο να παρουσιάσουμε ξανά την Ελλάδα στον υπόλοιπο κόσμο. Δεν αμφέβαλα άλλωστε ποτέ, ούτε για μια στιγμή ότι μια τέτοια επιτυχία ήταν μέσα στις δυνατότητές μας.
Ταξιδεύω τη μνήμη μου πίσω στο 1986, τότε που ήμουν υποψήφια δημοτική σύμβουλος για την Αθήνα. Η πρωτεύουσα ήταν μια προβληματική πόλη. Η απόγνωση και το νέφος έπνιγαν τον αέρα. Οι πολίτες της Αθήνας αναζητούσαν κάτι περισσότερο από απλώς μια νεαρή γυναίκα δημοτική σύμβουλο. Αναζητούσαν εναγωνίως καθαρό αέρα στο πνεύμα της πόλης.
‘Ετσι, φρόντισα να κάνω μια καμπάνια πέρα από τα συνηθισμένα. Έδωσα σε κάθε Αθηναίο τους σπόρους ενός αρχαίου συμβόλου ελπίδας και νέου ξεκινήματος: Ένα φυτό βασιλικού. Οι πολίτες που φύτεψαν τους σπόρους, αγκάλιασαν ουσιαστικά το βαθύτερο νόημα που ήθελε να περάσει η καμπάνια μου. Και την ίδια στιγμή, πρόσθεσαν μια όμορφη μυρωδιά στον αέρα της πρωτεύουσας, που τους βοήθησε να ξεπεράσουν το νέφος.
Ένα τρίτο παράδειγμα αυτών των αρχαίων ιδεών στην πράξη, είναι πιθανόν το πιο αποκαλυπτικό του θάρρους και της αξίας των Ελλήνων. Το 1940, τα στρατεύματα του Μουσολίνι εισέβαλαν στην Ελλάδα. Οι πολίτες επιστρατεύτηκαν απέκρουσαν τους Ιταλούς και τους ανάγκασαν να επιστρέψουν στην πατρίδα τους, εξαπολύοντας μια πρωτοφανή αντεπίθεση.
Τον Απρίλιο του 1941, η Αθήνα έπεσε τελικά στις δυνάμεις του Άξονα, μετά από πολύμηνες μάχες. Η ιδιαίτερη πατρίδα μου, η Κρήτη ωστόσο, δεν έπεσε. Όταν Γερμανοί αλεξιπτωτιστές προσγειώθηκαν στην Κρήτη, οι γενναίοι υπερασπιστές του νησιού αμύνθηκαν με ό, τι μέσο είχαν στη διάθεσή τους. Και ήταν ελάχιστα, σε στρατιωτικό επίπεδο. Έλληνες κάτοικοι της Κρήτης, όπως ο πατέρας μου, πολέμησαν μαζί με Βρετανούς, Αυστραλούς και Νεοζηλανδούς, προκαλώντας σημαντικές απώλειες στις δυνάμεις του Άξονα, με αποτέλεσμα οι Γερμανοί να εξαπολύσουν για πρώτη φορά τόσο εκτεταμένες αεροπορικές επιδρομές.
Η μάχη της Κρήτης ήταν τελικά ήττα, με στρατιωτικούς όρους. Αποτελεί όμως ένα φωτεινό παράδειγμα των καλύτερων στιγμών της Ελλάδας. Πολίτες που ενώθηκαν και συνασπίστηκαν, έδωσαν τη ζωή τους για να υπερασπιστούν το σπίτι τους. Μεγάλωσα ακούγοντας ιστορίες για τη γενναιότητα εκείνων των Ελλήνων.
Ποτέ δεν ξέχασα το θεμελιώδες μάθημα εκείνων των ιστοριών. Υπηρετώντας τις αρχαίες, ιδρυτικές αξίες μας, οι Έλληνες είμαστε ικανοί για μεγάλη δημιουργικότητα, δύσκολες και επώδυνες θυσίες, και ξεχωριστή γενναιότητα.
Η απαρχή των ιδεών αυτών απαντάται στην Αρχαία Ελλάδα, αυτό που εμπνέουν όμως είναι πολύ πρόσφατο, και θα μπορούσαμε να το πραγματοποιήσουμε ξανά σήμερα.
Οι Αμερικανοί είναι τυχεροί που έχουν Πατέρες του Έθνους σαν τον Αβραάμ Λίνκολν, από τους οποίους μπορεί να πάρουν μαθήματα. Και είναι αρκετά σοφοί για να το κατανοήσουν και να το κάνουν.
Εμείς οι Έλληνες έχουμε τη δική μας μεγάλη Ιστορία, από την Αθήνα του αρχαίου κόσμου, στην ιστορία των μυθολογικών θεών του Ολύμπου. Πιο σημαντικό όμως είναι το γεγονός ότι υπάρχουν παραδείγματα στην καθημερινότητα της ζωής των Ελλήνων από πράγματα που μπορούμε να κάνουμε, η ικανότητα να αγκαλιάζουμε την αλλαγή, σε συνδυασμό με το μεγάλο θάρρος.
Αυτά τα μαθήματα θα πρέπει να μιλούν δυνατά και σε εμάς σήμερα. Οι ιδρυτικές αξίες και αρχές που μπορούν να αναγεννήσουν τη δύναμη της Ελλάδας δεν αποτελούν μύθο”.
