Σε ένα ρείθρο κοντά στην πλατεία Συντάγματος,
βρίσκεται ακόμα σφηνωμένο το μικρό χαρτάκι που ξέμεινε από μια
συγκέντρωση του "Όχι".
Κιτρινισμένο, ταλαιπωρημένο, αλλά τα γράμματα
ξεχωρίζουν ακόμα.
Με μεγαλύτερη γραμματοσειρά η λέξη "ΓΕΡΜΑΝΟΤΣΟΛΙΑΔΕΣ",
με μικρότερες οι λέξεις "ΔΟΣΙΛΟΓΟΙ ΠΡΟΔΟΤΕΣ". Και από κάτω, η
προειδοποίηση σαφής "ΣΥΝΤΟΜΑ ΘΑ ΛΟΓΑΡΙΑΣΤΟΥΜΕ". Την προκήρυξη, υπογράφει
το "Αντιφασιστικό μέτωπο Μοσχάτου-Καλλιθέας".
Υπάρχει πάντα η εξήγηση της υπερβολής, κάποιοι λίγοι να είδαν παραλληλισμούς της σημερινής εποχής με άλλες, δύσκολες και προφανώς μη συγκρίσιμες. Υπάρχει ωστόσο πάντα και μια δεύτερη εξήγηση, αυτής της ανάγνωσης που έκαναν στην
κρίση πολιτικοί σχηματισμοί, πολιτικοί και μέσα ενημέρωσης. Αυτοί όλοι που παρομοίασαν τα χρόνια της κρίσης με τα χρόνια της κατοχής. Και αφού αυτό υιοθέτησαν, λογικό παρεπόμενο σε μια σύγχρονη κατοχή να υπάρχουν και οι δωσίλογοι και το συναίσθημα της αντεκδίκησης.
Λίγο ως πολύ γνωρίζουμε, πως τέτοιους είδους αναγνώσεις, ταίριαζαν πολύ στους ΑΝΕΛ ή τουλάχιστον σε ένα μεγάλο κομμάτι τους. Απογοητευμένοι και προδομένοι από τη θεαματική στροφή του Σαμαρά μετά τα «Ζάππεια» των υποσχέσεων, έμειναν στο κενό. Και με ηγέτη, έναν θαυμάσιο εκπρόσωπο του λαϊκισμού, δόμησαν τον πολιτικό τους λόγο σε συνθήματα σαν και τα παραπάνω και βασικό εργαλείο που ερμήνευε τα γεγονότα, την συνωμοσιολογία.
Η ερμηνεία αυτού του είδους, χωρίς ίχνος αυτοαναφορικότητας, συνείδησης των δεδομένων, αυτοκριτικής, διερεύνησης ισορροπιών στην Ευρώπη, ούτε καν πολιτικής ανάγνωσης όσων συνέβαιναν, ταίριαζε πολύ σε αυτούς.
Υπάρχει πάντα η εξήγηση της υπερβολής, κάποιοι λίγοι να είδαν παραλληλισμούς της σημερινής εποχής με άλλες, δύσκολες και προφανώς μη συγκρίσιμες. Υπάρχει ωστόσο πάντα και μια δεύτερη εξήγηση, αυτής της ανάγνωσης που έκαναν στην
κρίση πολιτικοί σχηματισμοί, πολιτικοί και μέσα ενημέρωσης. Αυτοί όλοι που παρομοίασαν τα χρόνια της κρίσης με τα χρόνια της κατοχής. Και αφού αυτό υιοθέτησαν, λογικό παρεπόμενο σε μια σύγχρονη κατοχή να υπάρχουν και οι δωσίλογοι και το συναίσθημα της αντεκδίκησης.
Λίγο ως πολύ γνωρίζουμε, πως τέτοιους είδους αναγνώσεις, ταίριαζαν πολύ στους ΑΝΕΛ ή τουλάχιστον σε ένα μεγάλο κομμάτι τους. Απογοητευμένοι και προδομένοι από τη θεαματική στροφή του Σαμαρά μετά τα «Ζάππεια» των υποσχέσεων, έμειναν στο κενό. Και με ηγέτη, έναν θαυμάσιο εκπρόσωπο του λαϊκισμού, δόμησαν τον πολιτικό τους λόγο σε συνθήματα σαν και τα παραπάνω και βασικό εργαλείο που ερμήνευε τα γεγονότα, την συνωμοσιολογία.
Η ερμηνεία αυτού του είδους, χωρίς ίχνος αυτοαναφορικότητας, συνείδησης των δεδομένων, αυτοκριτικής, διερεύνησης ισορροπιών στην Ευρώπη, ούτε καν πολιτικής ανάγνωσης όσων συνέβαιναν, ταίριαζε πολύ σε αυτούς.
Αλλά δυστυχώς ταίριαξαν και στον ΣΥΡΙΖΑ. Με ένα μεγάλο κομμάτι
της ηγεσίας του, να βλέπει τη μέθοδο αυτή χρήσιμο όχημα για να τους
φέρει στην εξουσία. Διεύρυναν τα επιχειρήματα με ανιστόρητες συγκρίσεις
και λογικές πολέμου, των δικών μας και των άλλων. Και το χειρότερο,
υιοθέτησαν επιχειρήματα και λογικές του συστήματος με το παλιό πολιτικό
προσωπικό που είχε ήδη απαξιωθεί και το οποίο υποτίθεται θα
διαδεχόντουσαν με εναλλακτικό τρόπο. Ανέξοδες προεκλογικές υποσχέσεις
από ένα κόμμα που αυτοαποκαλείτο Αριστερό και άγγιγμα των συναισθημάτων
και όχι της λογικής. Η μέθοδος ήταν αποτελεσματική, απευθυνόταν άλλωστε
σε μια κοινωνία, ένα μεγάλο κομμάτι της οποίας είχε πέσει θύμα
της οικονομικής ανέχειας που συνέχεια διευρυνόταν άλλα και μιας
αντικειμενικής αλήθειας: οι καλύτερες προοπτικές ήταν δυσδιάκριτες.
Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ, μετά από ένα πεντάμηνο διαπραγματεύσεων, υπέγραψε το τρίτο μνημόνιο, το οποίο δεν θα άντεχε πολιτικά να υπογράψει καμία άλλη κυβέρνηση. Αυτό, παραπέμπει στο επιχείρημα των "χρήσιμων Αριστερών" που εφαρμόστηκε όχι μόνο στην χώρα μας, με επιτυχία. Κυβερνήσεις που αυτοαποκαλούντο προοδευτικές (συνήθως σοσιαλδημοκρατικές) , πέρναγαν σκληρές οικονομικές ρυθμίσεις τις οποίες αδυνατούσαν να περάσουν στις κοινωνίες συντηρητικές κυβερνήσεις αφού τα συνδικάτα και γενικότερα οι μηχανισμοί που θα μπορούσαν να προκαλέσουν ισχυρές αντιδράσεις ήταν ελεγχόμενοι από τα κόμματα αυτά.
Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ, μετά από ένα πεντάμηνο διαπραγματεύσεων, υπέγραψε το τρίτο μνημόνιο, το οποίο δεν θα άντεχε πολιτικά να υπογράψει καμία άλλη κυβέρνηση. Αυτό, παραπέμπει στο επιχείρημα των "χρήσιμων Αριστερών" που εφαρμόστηκε όχι μόνο στην χώρα μας, με επιτυχία. Κυβερνήσεις που αυτοαποκαλούντο προοδευτικές (συνήθως σοσιαλδημοκρατικές) , πέρναγαν σκληρές οικονομικές ρυθμίσεις τις οποίες αδυνατούσαν να περάσουν στις κοινωνίες συντηρητικές κυβερνήσεις αφού τα συνδικάτα και γενικότερα οι μηχανισμοί που θα μπορούσαν να προκαλέσουν ισχυρές αντιδράσεις ήταν ελεγχόμενοι από τα κόμματα αυτά.
Οι κυβερνήσεις
Παπανδρέου, ιδιαίτερα μετά το 1985, το έκαναν με επιτυχία. Προφανώς,
τώρα τα πράγματα είναι διαφορετικά αφού τα συνδικάτα είναι και αυτά
απαξιωμένα, αλλά ας το κρατήσουμε ως μια ακόμα ανάγνωση των γεγονότων.
Η απορία σήμερα είναι, το πώς αυτές οι μεγάλες ομάδες πληθυσμού που διάβασαν τα γεγονότα και τις αιτίες της κρίσης με τα συνθήματα της ξεχασμένης προκήρυξης στο ρείθρο, εισπράττουν τώρα τη θεαματική στροφή της κυβέρνησης. Υιοθετώντας το απλουστευτικό μεν αλλά πιο ήπιο επιχείρημα: «το πάλεψε, αλλά οι άλλοι είναι πιο ισχυροί»; Ή με το άλλο: «και αυτοί μας πρόδωσαν»;
Η απορία σήμερα είναι, το πώς αυτές οι μεγάλες ομάδες πληθυσμού που διάβασαν τα γεγονότα και τις αιτίες της κρίσης με τα συνθήματα της ξεχασμένης προκήρυξης στο ρείθρο, εισπράττουν τώρα τη θεαματική στροφή της κυβέρνησης. Υιοθετώντας το απλουστευτικό μεν αλλά πιο ήπιο επιχείρημα: «το πάλεψε, αλλά οι άλλοι είναι πιο ισχυροί»; Ή με το άλλο: «και αυτοί μας πρόδωσαν»;
Γ. Παντελάκης-protagon.gr
