«Αυτό που λέμε στην πραγματικότητα είναι ότι υπάρχουν διαφορετικές δυνατότητες για να επιλυθεί το πρόβλημα, μία από αυτές είναι και η έξοδος από το ευρώ. Λέμε ξεκάθαρα ότι υπάρχουν εναλλακτικές λύσεις και είναι δύσκολο να επιλέξει κανείς μία από αυτές. Αυτό που είναι σημαντικό για την Ελλάδα είναι να βελτιώσει την ανταγωνιστικότητά της. Συνήθως αυτό γίνεται είτε με εσωτερική υποτίμηση, δηλαδή δραστική μείωση μισθών και εισοδημάτων, είτε με εξωγενή υποτίμηση, δηλαδή στην προκειμένη περίπτωση με την επιστροφή στη δραχμή».
Νέα δάνεια μετά το 2013;
Η Ελλάδα μπορεί να χρειαστεί νέα δάνεια μετά το 2013, εκτιμούν οι οικονομολόγοι του ΙΦΟ: Η Ελλάδα μπορεί να χρειαστεί νέα δάνεια μετά το 2013, εκτιμούν οι οικονομολόγοι του ΙΦΟ. Η αλήθεια είναι πάντως ότι, και αν ακόμα η επιστροφή στη δραχμή δεν είναι προτεινόμενο ή πιθανό σενάριο, ο καθηγητής Στουρμ είναι απαισιόδοξος για την ελληνική οικονομία.«Η σημερινή λύση προφανώς θα έχει αποτέλεσμα μέχρι το 2013, αλλά το μεγάλο ερώτημα είναι τι θα γίνει μετά. Σύμφωνα με τα οικονομικά μοντέλα που έχουμε στη διάθεσή μας, είναι πιθανό να χρειαστεί πρόσθετη οικονομική βοήθεια μετά το 2013. Βλέπουμε ότι τα σημερινά μέτρα δεν αρκούν για να βγάλουν την Ελλάδα από την κρίση. Χωρίς ανάπτυξη η χώρα δεν μπορεί να αντιμετωπίσει την κρίση με τις δικές της δυνάμεις. Εκτός αν ελπίζουμε σε θαύμα, δηλαδή να απογειωθεί η διεθνής οικονομία και να επωφεληθεί από αυτό και η Ελλάδα. Σήμερα όμως έχουμε τον χρόνο και πρέπει να σκεφτούμε τί θα γίνει αν δεν γίνει αυτό το θαύμα».
Τα θετικά μηνύματα για την ανάπτυξη έρχονται κυρίως από την Ασία και όχι από την Ευρώπη. Σύμφωνα με ένα ρεαλιστικά αισιόδοξο σενάριο η ανάκαμψη της ευρωπαϊκής οικονομίας κυμαίνεται φέτος γύρω στο +1,5% και αυτό δεν αρκεί για να βγει η Ελλάδα από την ύφεση, επισημαίνει ο καθηγητής Στουρμ.
Τι θα γινόταν όμως στην υποθετική περίπτωση που η Ελλάδα όντως αποχωρούσε από το ευρώ; Δεν θα έπρεπε να φοβούνται τα υπόλοιπα κράτη-μέλη της Ευρωζώνης αλυσιδωτές αντιδράσεις στη δική τους οικονομία;
«Πιστεύω ότι πρέπει να αντιμετωπίσουμε το ελληνικό πρόβλημα ως μεμονωμένη περίπτωση. Στην υπόλοιπη Ευρώπη οι κίνδυνοι αφορούν κυρίως τον τραπεζικό τομέα. Και βέβαια οι τράπεζες στην Ισπανία ή στην Πορτογαλία δεν είναι εκτεθειμένες σε ελληνικά ομόλογα, αυτό συμβαίνει κυρίως στις μεγάλες ευρωπαϊκές χώρες».
Γιατί αποχώρηση και όχι επιμήκυνση;
Οι εμπειρογνώμονες που συνέταξαν την έκθεση πρόσκεινται στο γνωστό ινστιτούτο οικονομικών μελετών ΙΦΟ του Μονάχου.Bildunterschrift: Großansicht des Bildes mit der Bildunterschrift: Οι εμπειρογνώμονες που συνέταξαν την έκθεση πρόσκεινται στο γνωστό ινστιτούτο οικονομικών μελετών ΙΦΟ του Μονάχου. Μπορεί όμως μία αποχώρηση της Ελλάδας να λύσει το πρόβλημα του χρέους ή μήπως στην πραγματικότητα θα γινόταν ακριβώς το αντίθετο – δηλαδή να διογκωθεί το χρέος γιατί πρέπει να πληρωθεί σε ευρώ που θα αντιστοιχεί σε περισσότερες υποτιμημένες δραχμές;
«Σωστά. Για τους Έλληνες τα χρέη δεν θα εξαλείφονταν, το αντίθετο θα συνέβαινε, γιατί τα χρέη έχουν συμφωνηθεί σε ευρώ. Όμως σε αυτήν την περίπτωση η οικονομία θα γινόταν συνολικά πιο ανταγωνιστική σε όρους τιμών σε σύγκριση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες».
Η επιμήκυνση του χρόνου αποπληρωμής είναι μία πολιτική λύση, η οποία δεν λύνει τα διαρθρωτικά προβλήματα της ελληνικής οικονομίας, υποστηρίζει ο εμπειρογνώμων του Ινστιτούτου Ifo. Βλέπει όμως θετικά μία άλλη λύση: τον μηχανισμό στήριξης με βάση τις προτάσεις του Γερμανού Κλάους Ρέγκλινγκ:
«Δεν αποκλείεται να τεθεί και θέμα αναδιάρθρωσης. Στην έκθεσή μας αφιερώνουμε ένα ολόκληρο κεφάλαιο στον μηχανισμό στήριξης. Δεν είναι ακριβώς η ίδια πρόταση με εκείνη του Κλάους Ρέγκλινγκ, η δική μας παραλλαγή ευνοεί και το κούρεμα των ομολόγων, που σημαίνει ότι μέρος των χρεών δεν θα αποπληρωθούν, αλλά όλα αυτά θα πρέπει να γίνουν αντικείμενο λεπτομερούς διακανονισμού».
Συνέντευξη Γιάννης Παπαδημητρίου - DW
