Πολλοί οδηγοί σε ένα
μακρινό ταξίδι, ιδίως κατά τη διάρκεια της νύχτας και μετά από αρκετές
ώρες στο τιμόνι και εφόσον ο δρόμος δεν έχει μεγάλη κυκλοφορία,
χαλαρώνoυν και για κάποια δευτερόλεπτα κοιμούνται. Μετά από αυτό το
μικρό χρονικό διάστημα ξυπνούν και αντιδρούν ενστικτωδώς για να
σταματήσουν το αυτοκίνητο που ήδη βγαίνει από τον δρόμο ή κινείται στο
αντίθετο ρεύμα. Είναι το λεγόμενο microsleep ή στα ελληνικά μικρο-ύπνος.
Αυτή η κατάσταση εμπίπτει στην κατηγορία των ατυχημάτων, που προκαλεί η μη προσοχή στην οδήγηση, η οποία είναι γενικά η πιο συνηθισμένη και πιο τραγική αιτία δυστυχημάτων, καθώς το ουσιαστικά ακυβέρνητο αυτοκίνητο μπορεί να εγκαταλείψει το δρόμο και να συγκρουστεί με οποιοδήποτε εμπόδιο ή πεζό ή ακόμη και αυτοκίνητο που βρίσκεται μπροστά του, αλλά πολύ συχνά με άλλο αυτοκίνητο που έρχεται από απέναντι. «Ενώ υπάρχει νομοθεσία για την απαγόρευση χρήσης του τηλεφώνου από τον οδηγό, δεν υπάρχει τίποτα σχετικά με την κόπωση και ιδίως τον μικρο-ύπνο», αναφέρει μεταξύ άλλων ο επικεφαλής του τμήματος έρευνας για την ασφάλεια στην κυκλοφορία της Skoda, Karel Mulac.
Σύμφωνα με τους ψυχολόγους, η κούραση συχνά προέρχεται από επαναλαμβανόμενες δραστηριότητες - ακόμα και κάποιος που έχει κοιμηθεί αρκετά μπορεί να κουραστεί μετά από μια μονότονη για μεγάλο χρονικό διάστημα δραστηριότητα- και η οδήγηση σε περιβάλλον χωρίς οπτικές εναλλαγές είναι μία από αυτές.
Στα νέα μοντέλα αυτήν την κατάσταση προβλέπει οπτική ίνα, η οποία σε περίπτωση που διαπιστώσει κλείσιμο των ματιών ή κινήσεις που παραπέμπουν σε ύπνο, σημαίνει ειδικός ήχος προτείνοντας στάση και καφέ. Σε ακόμη πιο προηγμένα συστήματα αν ο οδηγός δεν υπακούσει σε αυτή την προτροπή μειώνει σταδιακά την ισχύ του κινητήρα μέχρι και την πλήρη ακινητοποίησή του, απαγορεύοντας να ξεκινήσει και πάλι άμεσα. Κάποιοι προτείνουν περπάτημα ή άσκηση, έναν καφέ ή ένα ενεργειακό ποτό. Αυτές οι λύσεις συνήθως λειτουργούν για μικρό χρονικό διάστημα, αλλά η κόπωση μπορεί να επανέλθει ακόμη ισχυρότερη. Σύμφωνα με τους ειδικούς, δεν υπάρχει ιατρικού τύπου παρέμβαση ή ειδική διατροφή για τον μικρο-ύπνο, η μόνη λύση είναι η ξεκούραση. «Το ιδανικό είναι να σταματήσουμε, να βάλουμε το κάθισμα πίσω και να κοιμηθούμε έστω για 15 λεπτά», συμβουλεύει ο Mulac.
Φυσικά υπάρχουν μια σειρά από ενέργειες που οφείλουμε να κάνουμε ώστε να συνεχίσουμε με ασφάλεια το ταξίδι μας. Το πρώτο πράγμα που οφείλουμε να κάνουμε είναι να ξεκουραστούμε πριν οδηγήσουμε. Την προηγούμενη ημέρα πριν το ταξίδι μας πρέπει να κοιμηθούμε αρκετά, να μην οδηγούμε τη νύχτα όπου τα αντανακλαστικά είναι λιγότερα, να κάνουμε διαλείμματα κατά τη διάρκεια του ταξιδιού, να σταματήσουμε σε ένα ασφαλές μέρος όταν νιώσει ο οδηγός τα πρώτα σημάδια κόπωσης, να συνομιλεί ο οδηγός με τον συνοδηγό ή με κάποιο επιβάτη κατά τη διάρκεια του ταξιδιού, να πίνει καφέ ή ενεργειακό ποτό και να ανοίξει το παράθυρο για να μπει καθαρός και δροσερός αέρας.
Αυτή η κατάσταση εμπίπτει στην κατηγορία των ατυχημάτων, που προκαλεί η μη προσοχή στην οδήγηση, η οποία είναι γενικά η πιο συνηθισμένη και πιο τραγική αιτία δυστυχημάτων, καθώς το ουσιαστικά ακυβέρνητο αυτοκίνητο μπορεί να εγκαταλείψει το δρόμο και να συγκρουστεί με οποιοδήποτε εμπόδιο ή πεζό ή ακόμη και αυτοκίνητο που βρίσκεται μπροστά του, αλλά πολύ συχνά με άλλο αυτοκίνητο που έρχεται από απέναντι. «Ενώ υπάρχει νομοθεσία για την απαγόρευση χρήσης του τηλεφώνου από τον οδηγό, δεν υπάρχει τίποτα σχετικά με την κόπωση και ιδίως τον μικρο-ύπνο», αναφέρει μεταξύ άλλων ο επικεφαλής του τμήματος έρευνας για την ασφάλεια στην κυκλοφορία της Skoda, Karel Mulac.
Σύμφωνα με τους ψυχολόγους, η κούραση συχνά προέρχεται από επαναλαμβανόμενες δραστηριότητες - ακόμα και κάποιος που έχει κοιμηθεί αρκετά μπορεί να κουραστεί μετά από μια μονότονη για μεγάλο χρονικό διάστημα δραστηριότητα- και η οδήγηση σε περιβάλλον χωρίς οπτικές εναλλαγές είναι μία από αυτές.
Στα νέα μοντέλα αυτήν την κατάσταση προβλέπει οπτική ίνα, η οποία σε περίπτωση που διαπιστώσει κλείσιμο των ματιών ή κινήσεις που παραπέμπουν σε ύπνο, σημαίνει ειδικός ήχος προτείνοντας στάση και καφέ. Σε ακόμη πιο προηγμένα συστήματα αν ο οδηγός δεν υπακούσει σε αυτή την προτροπή μειώνει σταδιακά την ισχύ του κινητήρα μέχρι και την πλήρη ακινητοποίησή του, απαγορεύοντας να ξεκινήσει και πάλι άμεσα. Κάποιοι προτείνουν περπάτημα ή άσκηση, έναν καφέ ή ένα ενεργειακό ποτό. Αυτές οι λύσεις συνήθως λειτουργούν για μικρό χρονικό διάστημα, αλλά η κόπωση μπορεί να επανέλθει ακόμη ισχυρότερη. Σύμφωνα με τους ειδικούς, δεν υπάρχει ιατρικού τύπου παρέμβαση ή ειδική διατροφή για τον μικρο-ύπνο, η μόνη λύση είναι η ξεκούραση. «Το ιδανικό είναι να σταματήσουμε, να βάλουμε το κάθισμα πίσω και να κοιμηθούμε έστω για 15 λεπτά», συμβουλεύει ο Mulac.
Φυσικά υπάρχουν μια σειρά από ενέργειες που οφείλουμε να κάνουμε ώστε να συνεχίσουμε με ασφάλεια το ταξίδι μας. Το πρώτο πράγμα που οφείλουμε να κάνουμε είναι να ξεκουραστούμε πριν οδηγήσουμε. Την προηγούμενη ημέρα πριν το ταξίδι μας πρέπει να κοιμηθούμε αρκετά, να μην οδηγούμε τη νύχτα όπου τα αντανακλαστικά είναι λιγότερα, να κάνουμε διαλείμματα κατά τη διάρκεια του ταξιδιού, να σταματήσουμε σε ένα ασφαλές μέρος όταν νιώσει ο οδηγός τα πρώτα σημάδια κόπωσης, να συνομιλεί ο οδηγός με τον συνοδηγό ή με κάποιο επιβάτη κατά τη διάρκεια του ταξιδιού, να πίνει καφέ ή ενεργειακό ποτό και να ανοίξει το παράθυρο για να μπει καθαρός και δροσερός αέρας.