Ένας μισθός για το ενοίκιο ...

Υπάρχει ένας περιοδικός κύκλος της «κόλασης» που ακούει στο όνομα «αναζήτηση στέγης». 

Ο κύκλος αυτός ανοίγει, όπως βεβαιώνουν και οι ειδικοί της σχετικής αγοράς, από τον Αύγουστο, με την έναρξη της ακαδημαϊκής χρονιάς και τις «στρατιές» των αγχωμένων και απελπισμένων φοιτητών και των οικογενειών τους να βρουν ένα σπίτι, και κρατάει περίπου ένα τρίμηνο.
Τον Δεκέμβριο συνήθως τα πράγματα είναι πιο εύκολα.

Αλλά αν δεν έχεις σπίτι μέχρι τον Δεκέμβριο, τότε μάλλον έχεις πιο άμεσα ζητήματα να λύσεις. Βέβαια το πρόβλημα δεν περιορίζεται στους φοιτητές. «Όποιος αναζητεί στέγη για μακροχρόνια μίσθωση, αντιμετωπίζει ή απίθανα ενοίκια ή ερείπια σε προσιτές τιμές. Η μέση οικογένεια δεν μπορεί να αντεπεξέλθει, το πρόβλημα είναι εκρηκτικό» λέει ο πρόεδρος του πανελληνίου συλλόγου προστασίας ενοικιαστών Άγγελος Σκιαδάς.
Ο πλέον γνωστός λόγος για την έλλειψη σπιτιών προς μίσθωση και για τα «φαραωνικά» ενοίκια που απαιτούν οι ιδιοκτήτες – ποσά μακράν αναντίστοιχα προς τα πάνω από τους πενιχρούς μέσους μισθούς – είναι η βραχυχρόνια μίσθωση. Αλλά δεν είναι ο μόνος.
Ας τα πάρουμε, όμως, τα πράγματα από την αρχή…
«Τα τελευταία δύο χρόνια τα ενοίκια έχουν αυξηθεί κατά τουλάχιστον 20%. Είναι δεδομένο ότι αυτή η αύξηση των ενοικίων έχει δημιουργήσει, πλέον του οικονομικού και έντονο κοινωνικό πρόβλημα» λέει στο Tvxs.gr ο Λευτέρης Ποταμιάνος, πρόεδρος του Συλλόγου Μεσιτών Αθηνών-Αττικής. «Δεν μπορεί ένας μέσος μισθωτός να αντεπεξέλθει στο έξοδο του ενοίκιου, εκεί που έχει φτάσει, ειδικά στα αστικά κέντρα, στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη.
Πολύ περισσότερο αν συμπεριληφθούν και τα περιφερειακά έξοδα που έχει ένα σπίτι, το ρεύμα, τα κοινόχρηστα κλπ. Όταν λοιπόν για ένα μέσο σπίτι, 80, 100 τ.μ. θες 600 και 700 ευρώ το μήνα και ο μέσος μισθός να είναι σχεδόν αντίστοιχος, αντιλαμβανόμαστε την κατάσταση. Κάτω από 6, 7 ευρώ το τετραγωνικό πλέον δεν βρίσκεις σπίτι. Πενήντα τ.μ δεν βρίσκεις κάτω από 300 ευρώ, στην πιο μέση, κακή κατάσταση. Αυτό έχει δημιουργήσει ένα έντονο κοινωνικό φαινόμενο, με ανθρώπους να συστεγάζονται, όχι μόνο φοιτητές αλλά και εργαζόμενους, ή να αλλάζουν δήμο για να βρουν μια κατοικία που να είναι πιο προσαρμοσμένη στα οικονομικά τους».
Το σοβαρό αυτό πρόβλημα «εντείνεται όσο πάει και περισσότερο» συνεχίζει ο κ. Ποταμιάνος. «Δεν είναι θέμα μόνο της βραχυχρόνιας μίσθωσης. Είναι συνάρτηση αρκετών παραγόντων. Ο ένας λόγος είναι η βραχυχρόνια μίσθωση. Ένας άλλος λόγος είναι ότι πάρα πολλά σπίτια – και αυτό δεν αναφέρεται από πουθενά – έχουν δεσμευτεί από τράπεζες.
Επίσης, από οργανώσεις που τα μισθώνουν για τη στέγαση προσφύγων, ευλόγως βέβαια, αλλά λείπουν αυτά τα σπίτια από την αγορά. Και υπάρχει ακόμη ένας πολύ βασικός παράγοντας: Ότι δεν έχουν χτιστεί καινούργια σπίτια. Η οικοδομή έχει σταματήσει εδώ και 10 – 12 χρόνια να υπάρχει, ώστε να έχουμε πληθώρα ακινήτων διαθέσιμων στο ευρύ κοινό. Η βραχυχρόνια μίσθωση ήρθε σαν ένα ισχυρό “κερασάκι” στα παραπάνω. Συνδυαζόμενο με μια γενικότερη ανάκαμψη, ας την πούμε, που πάει να δημιουργηθεί στην ελληνική κτηματαγορά, δημιούργησε όλο αυτό το φαινόμενο».
Όπως εξηγεί ο πρόεδρος του συλλόγου ενοικιαστών, Άγγελος Σκιαδάς, «κατά μέσο όρο τα ενοίκια έχουν αυξηθεί 20%. Υπάρχουν βέβαια και τουριστικές περιοχές στην Αθήνα, όπως το Θησείο, το Κουκάκι, όπου οι αυξήσεις έχουν ξεπεράσει το 20% προ πολλού και κατά πολύ».
Οι αιτίες; «Συνδέεται απόλυτα με τη βραχυχρόνια μίσθωση», εκτιμά ο Α. Σκιαδάς, δεδομένης και της καθημερινής εμπειρίας που βιώνει και επεξεργάζεται ο σύλλογος. «Ακόμη και οι περιοχές που δεν είναι τουριστικές, έχουν επηρεαστεί από τις βραχυχρόνιες μισθώσεις κι έχουν ανεβεί κι εκεί τα ενοίκια. Έχουμε λοιπόν χιλιάδες περιπτώσεις ενοικιαστών, που οι ιδιοκτήτες τούς κάνουν αγωγές εξώσεως και τους βγάζουνε για να νοικιάσουν τα σπίτια σε βραχυχρόνιες μισθώσεις. Αλλά και σε περιπτώσεις που δεν κάνουν έξωση οι ιδιοκτήτες, απειλούν τον ενοικιαστή πως αν δεν δεχτεί αύξηση του ενοικίου, θα τον βγάλουν και θα δώσουν το σπίτι στο Airbnb».
Πως μπορούν, όμως, να προστατευθούν οι ενοικιαστές; «Οι ενοικιαστές δεν μπορούν να προστατευθούν, ειδικά αν έχει λήξει το συμβόλαιό τους» εξηγεί ο Α. Σκιαδάς. «Αν λήξει η μίσθωση στην καλύτερη περίπτωση ο ενοικιαστής μπορεί να πάρει μια μικρή παράταση, μια προθεσμία κάποιων μηνών για να βρει σπίτι. Αλλά δεν μπορούν να κάνουν τίποτα άλλο.
Απέναντι στην πολιτεία ο σύλλογος ενοικιαστών έχει βασικό αίτημα να αυξηθεί ο χρόνος μίσθωσης από τα 3 χρόνια που είναι σήμερα στα 6. Πριν από τα έξι χρόνια να μην μπορεί ο ιδιοκτήτης να βγάλει τον ενοικιαστή, παρά μονάχα για καθυστέρηση ενοικίου. Έτσι ώστε, μεταξύ των άλλων, να μπορεί το παιδί μιας οικογένειας να τελειώσει χωρίς διακοπή και αλλαγή το σχολείο, το δημοτικό, κ.λπ. Άλλος τρόπος για την προστασία του ενοικιαστή και την αντιμετώπιση του προβλήματος δεν υπάρχει».
Και η Πολιτεία; Πως αντιδρά η Πολιτεία; «Η πολιτεία από την πλευρά της ούτε έχει αντιδράσει, ούτε καν συζητάει για το πρόβλημα» λέει ο Α. Σκιαδάς. «Περιορίστηκε στο να θέσει φορολογικούς περιορισμούς στη βραχυχρόνια μίσθωση. Αυτό φυσικά δεν λύνει το πρόβλημα. Γι αυτό και δεν επηρεάστηκε καθόλου το φαινόμενο. Αντίθετα, καθημερινά οι διαμαρτυρίες αυξάνονται. Και πάλι το είδανε από οικονομική άποψη και όχι από κοινωνική».

Το παράδειγμα της Θεσσαλονίκης

H ανεπάρκεια, έως έλλειψη, διαθέσιμων διαμερισμάτων για φοιτητική κατοικία στο κέντρο της Θεσσαλονίκης είναι χαρακτηριστική των πολλαπλών πτυχών του προβλήματος, το οποίο έχει και τοπικές ιδιαιτερότητες. Οπως παντού, έτσι και στη Θεσσαλονίκη η βραχυχρόνια μίσθωση είναι κομβική αιτία. Αλλά, όπως αναφέρει έρευνα του Αθηναϊκού Πρακτορείου, οφείλεται και στο γεγονός ότι κάτοικοι ακριβών προαστίων της πόλης (π.χ., Πανόραμα), έχουν αρχίσει ν’ αφήνουν τα σπίτια τους εκεί, για να μετακομίσουν στο κέντρο, ώστε να μειώσουν το κόστος διαβίωσής τους και τις δαπάνες μετακίνησης. Παράλληλα, παρατηρούν άλλοι εκπρόσωποι του κτηματομεσιτικού κλάδου, το ιστορικό κέντρο της πόλης φαίνεται ότι αποκτά σταδιακά πιο εμπορικό και επιχειρηματικό χαρακτήρα, με αποτέλεσμα η διάθεση ακινήτων σε φοιτητές να είναι πλέον πιο ασύμφορη τόσο για τους ίδιους, όσο και για τους ιδιοκτήτες.
Ως αποτέλεσμα, φοιτήτριες και φοιτητές από άλλες περιοχές της Ελλάδας καλούνται να αναζητήσουν σπίτια εκτός ιστορικού κέντρου -όπου βρίσκονται και τα δύο από τα τρία πανεπιστήμια της πόλης- προκειμένου να πετύχουν καλύτερες τιμές. Τα μισθώματα συνολικά στο πολεοδομικό συγκρότημα υπολογίζεται ότι είναι φέτος υψηλότερα σε σχέση με πέρυσι (με τις αυξήσεις να ξεκινούν από 10%), αν και σε πολλές περιπτώσεις αφορούν ένα «διαφορετικό προϊόν»: διαμερίσματα με αναβαθμισμένα ποιοτικά χαρακτηριστικά, σε σχέση με λίγα χρόνια πριν, καθώς οι πλατφόρμες τύπου AirBnB «δημιούργησαν» μια νέα γενιά ανακαινισμένων και επιπλωμένων σπιτιών, πολλά από τα οποία επιστρέφουν στη μακροχρόνια μίσθωση.
Επιπλέον, πληθαίνουν οι ιδιωτικές φοιτητικές εστίες στη Θεσσαλονίκη, που σήμερα υπολογίζεται ότι προσφέρουν περίπου 400-500 δωμάτια, με δεκάδες νέες κλίνες να προστίθενται προσεχώς στο δυναμικό τους, ενώ οι φοιτήτριες και οι φοιτητές που πληρούν τα εισοδηματικά και κοινωνικά κριτήρια μπορούν να διερευνήσουν και την επιλογή των φοιτητικών εστιών των πανεπιστημίων (1.500 κλίνες στο ΑΠΘ και περίπου 200 στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας). Παρότι τα περισσότερα συμβόλαια για μισθώσεις αναμένεται να υπογραφούν μετά την ανακοίνωση των βάσεων εισαγωγής στα πανεπιστήμια, οι κρούσεις στα μεσιτικά γραφεία ή απευθείας προς ιδιώτες, έχουν ήδη ξεκινήσει.

Ομως επηρεάζει και πώς, τον μεσιτικό κλάδο αυτή η κατάσταση;

«Εμάς οι ακραίες καταστάσεις δεν μας βοηθούν ως κλάδο» λέει στο Tvxs.gr ο κ. Ποταμιάνος. «Εμάς μας βοηθά μια ισορροπημένη αγορά. Όταν έχω πελάτες στη λίστα και παρακαλάνε να βρουν ένα ακίνητο για να μισθώσουν και δεν μπορώ να τους εξυπηρετήσω, σημαίνει ότι δεν μπορώ να κάνω τη δουλειά μου, ούτε λεφτά να βγάλω, ούτε τον πελάτη να εξυπηρετήσω. Αυτό συμβαίνει σε όλα τα μεσιτικά γραφεία».
Φαίνεται, όμως, πως το «δισκοπότηρο» της «ισορροπημένης αγοράς» στην εποχή του γρήγορου υπερκέρδους από την τουρισιτκή εκμετάλλευση των ακινήτων, θα αποτελέσει ακόμη έναν «θρύλο»….


tvxs.gr