ΕΡΕΥΝΑ - Χασίς: το λίγο «φρενάρει» τον καρκίνο, το πολύ «καίει» τον εγκέφαλο

Η κύρια ουσία της κάνναβης, η τετραϋδροκανναβινόλη, μπορεί να μειώσει την ανάπτυξη των καρκινικών όγκων, σύμφωνα με μια νέα βρετανο-ισπανική επιστημονική έρευνα σε πειραματόζωα, ενώ άλλη δείχνει ότι η συχνή χρήση μαριχουάνας μπορεί να προκαλέσει βλάβη στο κέντρο ανταμοιβής και ευχαρίστησης του ανθρωπίνου εγκεφάλου.

Στην πρώτη μελέτη, οι ερευνητές των πανεπιστημίων East Αnglia και Complutense της Μαδρίτης, με επικεφαλής τον δρα Πίτερ ΜακΚόρμικ της Φαρμακευτικής Σχολής του βρετανικού πανεπιστημίου, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό βιολογικής χημείας "Journal of Biological Chemistry", πραγματοποίησαν πειράματα με ποντίκια, στα οποία εισήχθησαν καρκινικά κύτταρα από ανθρώπινο μαστό.
Στη συνέχεια, οι επιστήμονες χορήγησαν τετραϋδροκανναβινόλη στους όγκους των ζώων και διαπίστωσαν ότι επήλθε συρρίκνωσή τους. Οι ερευνητές εντόπισαν δύο κυτταρικούς υποδοχείς, που ευθύνονται κυρίως γι' αυτή την αντικαρκινική δράση της εν λόγω ουσίας, φωτίζοντας έτσι έναν άγνωστο έως τώρα βιολογικό μηχανισμό αντικαρκινικής δράσης.
«Η τετραϋδροκανναβινόλη, το βασικό δραστικό συστατικό της μαριχουάνας, έχει αντικαρκινικές ιδιότητες. Αυτή η ουσία δρα μέσω μιας οικογένειας κυτταρικών υποδοχέων που λέγονται κανναβινοειδείς υποδοχείς. Ως τώρα ήταν άγνωστο ποιοι ακριβώς υποδοχείς ευθύνονται για την αντικαρκινική δράση της τετραϋδροκανναβινόλης. Με τη νέα έρευνά μας, αποκαλύψαμε ότι πρόκειται για τους υποδοχείς CB2 και GPR55».
Ο βρετανός επιστήμων επισήμανε ότι «υπάρχει πλέον μεγάλο ενδιαφέρον να κατανοηθούν οι μηχανισμοί πίσω από τον τρόπο που η μαριχουάνα και ειδικά η τετραϋδροκανναβινόλη επηρεάζει την παθολογία του καρκίνου. Εντοπίζοντας τους συγκεκριμένους δύο κυτταρικούς υποδοχείς, κάναμε ένα σημαντικό βήμα για την μελλοντική ανάπτυξη νέων φαρμάκων με αντικαρκινική δράση».
Όμως οι ερευνητές τόνισαν ότι οι άνθρωποι και ειδικότερα οι καρκινοπαθείς δεν πρέπει να μπαίνουν στον πειρασμό να καπνίζουν μόνοι τους μαριχουάνα. Όπως είπε ο Πίτερ ΜακΚόρμικ, «η έρευνά μας χρησιμοποιεί μια απομονωμένη χημική ουσία και το να παίρνει κανείς τη σωστή δοσολογία αυτής της ουσίας, είναι ζωτικό. Οι καρκινοπαθείς δεν πρέπει να προσπαθούν να αυτοθεραπευθούν με κάνναβη. Ελπίζω πάντως ότι η έρευνά μας θα οδηγήσει τελικά στη δημιουργία ενός ασφαλούς συνθετικού ισοδύναμου φαρμάκου που θα είναι διαθέσιμο στο μέλλον».
Εξάλλου, μια άλλη μελέτη, που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό της Εθνικής Ακαδημίας Επιστημών των ΗΠΑ (PNAS), με επικεφαλής τη Νόρα Βόλκοφ, διευθύντρια του Εθνικού Ινστιτούτου Κατάχρησης Ναρκωτικών Ουσιών, σύμφωνα με το "Science", έδειξε ότι αν κανείς καπνίζει τακτικά μαριχουάνα επί πολύ καιρό, τελικά δεν θα ευχαριστιέται πια, αλλά θα έχει το αντίθετο αποτέλεσμα, καθώς πιθανώς θα υποστεί βλάβη το ζωτικό κέντρο ανταμοιβής - ευχαρίστησης του εγκεφάλου του.
Το αποτέλεσμα είναι ότι ο εγκέφαλος ενός τακτικού και μακροχρόνιου χρήστη δεν θα αντιδρά πια με τον ίδιο τρόπο στην χημική ουσία ντοπαμίνη, που ευθύνεται για τα αισθήματα απόλαυσης που φέρνει αρχικά η μαριχουάνα - και όχι μόνο (το φαγητό, το σεξ, η νίκη κ.α. έχουν ανάλογη επίδραση). Τελικά, ο χρήστης ζει μέσα σε μια "ομίχλη" αμβλυμένων αισθημάτων.
Οι εθισμένοι χρήστες κοκαΐνης και αλκοόλ παράγουν λιγότερη ντοπαμίνη στον εγκέφαλό τους. Στην περίπτωση εθισμού στη μαριχουάνα, σύμφωνα με τη νέα έρευνα, δεν μειώνεται η παραγόμενη ντοπαμίνη, αλλά ο εγκέφαλος δεν ξέρει πια τι να την κάνει, με συνέπεια οι χρήστες μαριχουάνας να μην μπορούν να ευχαριστηθούν πράγματα που άλλοι άνθρωποι βρίσκουν ευχάριστα και έτσι, αντίθετα με ό,τι συνέβαινε όταν ξεκίνησαν να καπνίζουν μαριχουάνα, νιώθουν πλέον πιο ευερέθιστοι και άκεφοι.
Καθώς η μαριχουάνα γίνεται νόμιμη και διαθέσιμη σε ολοένα περισσότερα μέρη του κόσμου, οι επιστήμονες προσπαθούν να μελετήσουν καλύτερα τις ιδιότητές της, αν και μετ' εμποδίων. Στις ΗΠΑ, για παράδειγμα, οποιαδήποτε επιστημονική μελέτη πρέπει πρώτα να εξασφαλίσει την έγκριση τεσσάρων διαφορετικών ομοσπονδιακών υπηρεσιών, μεταξύ των οποίων του κατ' εξοχήν "κέρβερου", της Υπηρεσίας Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA).
Περισσότερα για την τετραϋδροκανναβινόλη και την μαριχουάνα
Η τετραϋδροκανναβινόλη είναι η κύρια ψυχότροπη ουσία του φυτού κάνναβη και απομονώθηκε για πρώτη φορά το 1964 στο Ινστιτούτο Weizmann του Ισραήλ. Ο κύριος ρόλος της είναι η προστασία του φυτού από παθογόνους μικροοργανισμούς.
Τα φυτά της κάνναβης καλλιεργούνται από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα και χρησιμοποιούνται τόσο για τις ίνες τους (κατασκευή σχοινιών και υφασμάτων), όσο και για φαρμακευτικούς σκοπούς. Η κάνναβη είναι ένα μονοετές φυτό που μπορεί να φθάσει σε ύψος τεσσάρων έως έξι μέτρων. Υπάρχουν εκατοντάδες ποικιλίες κάνναβης, με διαφορετική περιεκτικότητα η κάθε μία σε τετραϋδροκανναβινόλη.
Η ινδική κάνναβη είναι μια άγρια ποικιλία, η οποία αποτελεί τη συνηθέστερη ποικιλία του φυτού που καλλιεργείται παράνομα με σκοπό την παραγωγή ναρκωτικών ουσιών, λόγω της μεγαλύτερης περιεκτικότητάς της σε κανναβινοειδή, σε σχέση με την ήμερη κάνναβη που είναι καταλληλότερη για βιομηχανικές εφαρμογές. Το χασίς περιέχει τετραϋδροκανναβινόλη (THC) σε ποσοστό 2 - 10%, η μαριχουάνα 0,5 - 5%, ενώ το χασισέλαιο 10 - 30%.
Ευρύτατη υπήρξε από τον 19ο αιώνα η χρήση της κάνναβης ως αναλγητικού, κυρίως για ρευματικούς και οδοντικούς πόνους, ενώ στην Ινδία χρησιμοποιήθηκε ως αντιεμετικό. Νεότερες έρευνες έχουν επιβεβαιώσει ότι είναι δραστική κατά της ναυτίας και της τάσης για εμετό, που προκαλείται κατά την ακτινοθεραπεία και τη χημειοθεραπεία του καρκίνου. Για τον λόγο αυτό, η αμερικανική FDA έχει εγκρίνει από το 1986 τη χρήση της τετραϋδροκανναβινόλης ως αντιεμετικού στις περιπτώσεις ναυτίας κατά τις θεραπευτικές αγωγές των καρκινοπαθών.
Όταν η κάνναβη χρησιμοποιείται παράνομα ως ναρκωτική ουσία υπό μορφή τσιγάρων, με κάπνισμα των φύλλων ή ενός κονιορτοποιημένου μίγματος αποξηραμένων φύλλων και άνθους κάνναβης, απορροφάται περίπου το 20% της περιεχόμενης τετραϋδροκανναβινόλης. Αν και η κάνναβη δεν προκαλεί έντονο εθισμό όπως τα διάφορα οπιοειδή (μορφίνη, ηρωίνη), σύμφωνα με τους επιστήμονες, ο τρόπος που γίνεται το κάπνισμά της, είναι εξαιρετικά βλαπτικός για τους πνεύμονες, με το κάπνισμα ενός τσιγάρου κάνναβης να αντιστοιχεί σε κάπνισμα πέντε τσιγάρων καπνού.
Εκτός των άλλων πιθανών παρενεργειών για την υγεία, αρκετές πρόσφατες έρευνες δείχνουν ότι το κάπνισμα μαριχουάνας ή χασίς μπορεί να προκαλέσει ψυχωτικές καταστάσεις (όπως σχιζοφρένεια) και άλλα προβλήματα στη ψυχολογική και διανοητική κατάσταση των καπνιστών.