Ένα ζευγάρι γυαλιών ηλίου απαρτίζεται από δύο τμήματα, τον σκελετό και τους φακούς. Δεδομένου ότι, κατά κύριο λόγο, η χρήση των γυαλιών ηλίου επιβάλλεται για την προστασία των ματιών μας, την προσοχή θα πρέπει να τη στρέψουμε πρώτα στους φακούς.
Είναι γνωστές οι επιπτώσεις της υπεριώδους ακτινοβολίας στα μάτια μας! Η προστασία τους επιτυγχάνεται μόνο με τη χρήση γυαλιών ηλίου UV PROTECTION. Το μήκος κύματος, το οποίο είναι βλαπτικό για την υγεία των ματιών μας, βρίσκεται περί τα 400 nm, γι’ αυτό και τα γυαλιά που επιλέγονται, θα πρέπει να φέρουν την ένδειξη ‘UV 400 protection’.Στα οπτικά καταστήματα, διατίθεται μεγάλη ποικιλία σε τύπους φακών ηλίου, ανάλογα με τις ιδιαίτερες ανάγκες κάθε ατόμου. Έτσι, οι φακοί διαβαθμισμένης σκουρότητας (degrade lenses) είναι ιδανικοί για καθημερινή οδήγηση, διαθέτοντας μία ικανοποιητική σκουρότητα στο πάνω τμήμα τους, ενώ, στα κατώτερα σημεία, όντας ανοικτόχρωμοι, διευκολύνουν την όραση μέσα στο χώρο του αυτοκινήτου.
Οι φακοί με εξωτερική επίστρωση καθρέπτη (mirror lenses) αντανακλούν μεγάλο μέρος της ακτινοβολίας αλλά, ταυτόχρονα, μειώνουν και την φωτεινότητα. Χρειάζεται προσοχή στη χρήση τους, π.χ. αν οδηγώντας, περνάμε από τούνελ, κόβουν μεγάλο μέρος από την αναγκαία ορατότητα! Είναι όμως ενδεδειγμένοι για sports σε έντονη ηλιοφάνεια και σε επιφάνειες μεγάλης αντανάκλασης, π.χ. στα χιόνια.
Οι πολωτικοί φακοί (polarized lenses) είναι οι καταλληλότεροι για περιορισμό του θάμβους, κυρίως τις απογευματινές ώρες, γι΄αυτό και επιλέγονται, τόσο από όσους ασχολούνται με τα sports (χιόνι, θάλασσα), όσο και από τους οδηγούς (αντανακλάσεις στην άσφαλτο, το απομεσήμερο).
Οι φωτοχρωμικοί φακοί (photochromic lenses) , λόγω της ικανότητάς τους να αυξομοιώνουν το βαθμό σκουρότητάς τους, ανάλογα με την ένταση του ηλιακού φωτός, είναι ιδιαίτερα δημοφιλείς τα τελευταία χρόνια, κυρίως από τους χρήστες διορθωτικών γυαλιών οράσεως (μυωπία, κλπ.), όπου με ένα και μόνο ζεύγος γυαλιών, καλύπτουν τόσο τις οπτικές τους ανάγκες, όσο και της προστασίας τους από την ηλιακή ακτινοβολία.
Πολλές φορές, κατά την ώρα της επιλογής ενός ζεύγους γυαλιών ηλίου, διατυπώνεται η ερώτηση ‘και ποιο είναι το κατάλληλο χρώμα φακών;’.
Σε κάποιες ειδικές περιπτώσεις, υπάρχουν χρώματα που θα προτιμηθούν έναντι άλλων. Γενικά όμως, το χρώμα των φακών είναι θέμα προσωπικής προτίμησης και καθόλου δεν επηρεάζει την αποτελεσματικότητα προστασίας του φακού. Το ψυχρό γκρι, είναι εκείνο που αλλοιώνει λιγότερο τα χρώματα του περιβάλλοντος. Το καφέ, προσδίδει μία φωτεινότητα. Το κίτρινο, αυξάνει την αντίθεση των χρωμάτων (νυχτερινή οδήγηση, κυνήγι). Εκτός από τα παραπάνω, θα πρέπει να ληφθεί υπ΄όψιν και το υλικό του φακού. Τα παιδιά, καθώς και όσοι καταπονούν τα γυαλιά τους, θα προτιμήσουν οργανικούς φακούς ή polycarbonate, που έχουν μεγάλη αντοχή στις θραύσεις.
Καταλήγοντας, ως προς τους φακούς των γυαλιών ηλίου, να συνοψίσουμε ότι πρέπει να είναι ‘UV400 protection’. Ανεξάρτητα από το χρώμα ή το υλικό τους, θα πρέπει να είναι οπτικά κατεργασμένοι , δηλαδή να είναι ομοιογενής η σύστασή τους, χωρίς φυσαλίδες ή ξένα σώματα μέσα στη μάζα του υλικού. Επιπλέον, η οπτική κατεργασία διασφαλίζει την απουσία παραμορφώσεων, οι οποίες ευθύνονται για δυσανεξίες και κοπιωπίες κατά την διάρκεια χρήσης των γυαλιών.
Όσον αφορά το σκελετό, ανεξάρτητα από το υλικό κατασκευής του, τον πρώτο λόγο έχει η εφαρμογή. Ένας σκελετός κρίνεται κατάλληλος, όταν έχει το σωστό μέγεθος για το συγκεκριμένο πρόσωπο. Πρέπει να αποφευχθεί η επαφή του με σημεία του προσώπου (παρειές, φρύδια, κρόταφοι), εκτός μόνο από τη μύτη (επιρρίνια) και τη ράχη των αυτιών (ακροβραχιόνια). Σε κάθε άλλη περίπτωση, θα έχουμε μια δυσανεκτική και κουραστική εφαρμογή, η οποία και θα οδηγήσει στην απόρριψη της χρήσης των γυαλιών. Μεγαλύτερη προσοχή χρειάζεται με τους μεταλλικούς σκελετούς, όπου η επαφή τμήματος του σκελετού με το πρόσωπο, θα οδηγήσει σε οξείδωση του μετάλλου και, πιθανά, στην πρόκληση δερματίτιδας εξ επαφής.
Ιδιαίτερη μνεία, οφείλουμε προς τις νεαρότερες ηλικίες και τα παιδιά, που πολλές φορές θεωρούν τα γυαλιά ηλίου μόνον προϊόν μόδας, παραμερίζοντας τη βασική ιδιότητα, εκείνη της προστασίας των ματιών τους.
Δύο συστάσεις, είναι άκρως απαραίτητες! Προμήθεια των γυαλιών ηλίου από χώρους που μπορούν να εγγυηθούν για την ποιότητα των γυαλιών και να αναλάβουν το service (οπτικά καταστήματα), μιας και οι κακοποιήσεις των γυαλιών ηλίου από τα νεαρά άτομα είναι καθεστώς! Επίσης, η χρήση ιδιαίτερα σκουρόχρωμων φακών πρέπει να αποφεύγεται. Η απορροφητικότητα, δεν είναι αποτέλεσμα της σκουρότητας, αλλά μόνον του υλικού κατασκευής του φακού ηλίου.
Συνεπώς, ένα ζευγάρι ηλίου μέσης σκουρότητας (50%) θα γίνει καλύτερα αποδεκτό από τα νεαρά άτομα και, κυρίως, από τα παιδιά σχολικής και προσχολικής ηλικίας.
Είμαστε τυχεροί που ζούμε σε μια χώρα με τόση ηλιοφάνεια! Είναι στο χέρι μας να χαρούμε τον ήλιο μας, αποφεύγοντας τις βλαπτικές του συνέπειες, αλλά απολαμβάνοντας τη μοναδική ζωογόνα, για την ψυχή και το σώμα μας, δράση του!
*Λένα Τσάμπαση – Ζήκου, πτυχιούχος οπτικός
http://www.iatronet.gr/article.asp?art_id=5331
