Ο κίνδυνος για την σημείωση κοινωνικών αναταραχών σε χώρες
της Ευρωπαϊκής Ένωσης, μεταξύ αυτών στην Ελλάδα, είναι μεγαλύτερος από
οποιοδήποτε άλλο μέρος στον κόσμο και το χάσμα μεταξύ πλουσίων και
φτωχών που τις πυροδοτεί πιθανότατα θα ανοίξει ακόμα περισσότερο,
σύμφωνα με την Διεθνή Οργάνωση Εργασίας (ΔΟΕ) του ΟΗΕ.
Η Ελλάδα βρίσκεται στο μάτι του κυκλώνα.
Στην ετήσια έκθεσή της η ΔΟΕ αναφέρει ότι οι κοινωνικές αναταραχές, οι απεργίες, οι στάσεις εργασίας και οι διαμαρτυρίες στους δρόμους αυξήθηκαν σημαντικά από την έναρξη της κρίσης το 2008.
Κατ’ αυτήν, ο κίνδυνος είναι μεγαλύτερος ανάμεσα στις 27 χώρες της ΕΕ, αφού αυξήθηκε από το 34% κατά τα έτη 2006-2007 σε 46% την περίοδο 2011-2012. Αυτό δεν ισχύει μόνο σε επτά κράτη-μέλη, μεταξύ αυτών στο Βέλγιο, τη Γερμανία και τη Σουηδία.
Συνολικά, η ΔΟΕ αποδίδει τον κίνδυνο κοινωνικών αναταραχών στον τρόπο αντιμετώπισης της κρίσης χρέους και τις συνέπειές της στις ζωές των ανθρώπων.
Τα συμπεράσματα της ΔΟΕ εξάγονται από τον συσχετισμό μεταξύ οικονομικής ανάπτυξης και επιπέδου εισοδήματος με τον πληθωρισμό, την ανεργία και το χρέος σε σύγκριση με το ΑΕΠ, αλλά και στις οικονομικές ανισότητες. Όλοι αυτοί οι παράγοντες επηρεάζουν το επίπεδο κοινωνικής έντασης.
Όπως παρατηρεί η Υπηρεσία του ΟΗΕ, οι κυβερνητικές πολιτικές λιτότητας συνοδεύτηκαν από το 2010 με αύξηση των εισοδηματικών ανισοτήτων, την πτώση της μεσαίας και την ενίσχυση της ανώτερης τάξης.
Στις πλουσιότερες χώρες το περιθώριο κέρδους των μεγάλων εταιρειών μεγαλώνει και αγγίζει το προ κρίσης επίπεδο, γεγονός που προκύπτει και από την πορεία των χρηματιστηρίων.
«Αντί να χρησιμοποιηθούν αυτά τα κέρδη στην πραγματική οικονομία μέσω παραγωγικών επενδύσεων, τα μεγαλύτερα εισοδήματα τοποθετήθηκαν συχνότερα στην αύξηση των προσωπικών λογαριασμών», σύμφωνα με την έκθεση της ΔΟΕ.
Το μεγαλύτερο αγκάθι είναι η ανεργία και η έρευνα της ΔΟΕ προβλέπει αύξηση του παγκόσμιου επιπέδου της. Πριν από το 2018 αποκλείεται η επαναφορά της αγοράς εργασίας στα προ κρίσης επίπεδα.
Ιδιαίτερα άσχημη είναι η κατάσταση στην ευρωζώνη. Οι πιο ευάλωτες χώρες είναι η Ελλάδα, η Κύπρος, η Τσεχία, η Ιταλία, η Πορτογαλία, η Σλοβενία και η Ισπανία. Για να επανέλθει η αγορά εργασίας στην προτέρα κατάσταση απαιτείται η δημιουργία 5,2 εκ. θέσεων εργασίας.
Η ΔΟΕ προτείνει στους ηγέτες της ευρωζώνης μια φιλικότερη προς την εργασία προσέγγιση, ώστε να τονωθεί η οικονομική ανάπτυξη και μέσω αυτής να επιτευχθούν οι μακροοικονομικοί στόχοι. Αυτό πρακτικά σημαίνει την αντιμετώπιση των δομικών αδυναμιών που προκάλεσαν την κρίση, όπως τα συστημικά προβλήματα του χρηματοπιστωτικού συστήματος, αλλά και το ξεκλείδωμα της κάνουλας δανειοδότησης προς τις παραγωγικές επιχειρήσεις που μπορούν να αναζωογονήσουν την ανάπτυξη. Ως παράδειγμα χρησιμεύει η διαχείριση της αγοράς εργασίας στη Γερμανία και το Βέλγιο, όπου παράσχεται στους νέους η δυνατότητα επιστροφής στην εκπαίδευση μετά από αποτυχημένη απόπειρα εξεύρεσης εργασίας.
Η Ελλάδα βρίσκεται στο μάτι του κυκλώνα.
Στην ετήσια έκθεσή της η ΔΟΕ αναφέρει ότι οι κοινωνικές αναταραχές, οι απεργίες, οι στάσεις εργασίας και οι διαμαρτυρίες στους δρόμους αυξήθηκαν σημαντικά από την έναρξη της κρίσης το 2008.
Κατ’ αυτήν, ο κίνδυνος είναι μεγαλύτερος ανάμεσα στις 27 χώρες της ΕΕ, αφού αυξήθηκε από το 34% κατά τα έτη 2006-2007 σε 46% την περίοδο 2011-2012. Αυτό δεν ισχύει μόνο σε επτά κράτη-μέλη, μεταξύ αυτών στο Βέλγιο, τη Γερμανία και τη Σουηδία.
Συνολικά, η ΔΟΕ αποδίδει τον κίνδυνο κοινωνικών αναταραχών στον τρόπο αντιμετώπισης της κρίσης χρέους και τις συνέπειές της στις ζωές των ανθρώπων.
Τα συμπεράσματα της ΔΟΕ εξάγονται από τον συσχετισμό μεταξύ οικονομικής ανάπτυξης και επιπέδου εισοδήματος με τον πληθωρισμό, την ανεργία και το χρέος σε σύγκριση με το ΑΕΠ, αλλά και στις οικονομικές ανισότητες. Όλοι αυτοί οι παράγοντες επηρεάζουν το επίπεδο κοινωνικής έντασης.
Όπως παρατηρεί η Υπηρεσία του ΟΗΕ, οι κυβερνητικές πολιτικές λιτότητας συνοδεύτηκαν από το 2010 με αύξηση των εισοδηματικών ανισοτήτων, την πτώση της μεσαίας και την ενίσχυση της ανώτερης τάξης.
Στις πλουσιότερες χώρες το περιθώριο κέρδους των μεγάλων εταιρειών μεγαλώνει και αγγίζει το προ κρίσης επίπεδο, γεγονός που προκύπτει και από την πορεία των χρηματιστηρίων.
«Αντί να χρησιμοποιηθούν αυτά τα κέρδη στην πραγματική οικονομία μέσω παραγωγικών επενδύσεων, τα μεγαλύτερα εισοδήματα τοποθετήθηκαν συχνότερα στην αύξηση των προσωπικών λογαριασμών», σύμφωνα με την έκθεση της ΔΟΕ.
Το μεγαλύτερο αγκάθι είναι η ανεργία και η έρευνα της ΔΟΕ προβλέπει αύξηση του παγκόσμιου επιπέδου της. Πριν από το 2018 αποκλείεται η επαναφορά της αγοράς εργασίας στα προ κρίσης επίπεδα.
Ιδιαίτερα άσχημη είναι η κατάσταση στην ευρωζώνη. Οι πιο ευάλωτες χώρες είναι η Ελλάδα, η Κύπρος, η Τσεχία, η Ιταλία, η Πορτογαλία, η Σλοβενία και η Ισπανία. Για να επανέλθει η αγορά εργασίας στην προτέρα κατάσταση απαιτείται η δημιουργία 5,2 εκ. θέσεων εργασίας.
Η ΔΟΕ προτείνει στους ηγέτες της ευρωζώνης μια φιλικότερη προς την εργασία προσέγγιση, ώστε να τονωθεί η οικονομική ανάπτυξη και μέσω αυτής να επιτευχθούν οι μακροοικονομικοί στόχοι. Αυτό πρακτικά σημαίνει την αντιμετώπιση των δομικών αδυναμιών που προκάλεσαν την κρίση, όπως τα συστημικά προβλήματα του χρηματοπιστωτικού συστήματος, αλλά και το ξεκλείδωμα της κάνουλας δανειοδότησης προς τις παραγωγικές επιχειρήσεις που μπορούν να αναζωογονήσουν την ανάπτυξη. Ως παράδειγμα χρησιμεύει η διαχείριση της αγοράς εργασίας στη Γερμανία και το Βέλγιο, όπου παράσχεται στους νέους η δυνατότητα επιστροφής στην εκπαίδευση μετά από αποτυχημένη απόπειρα εξεύρεσης εργασίας.