Με
τι δημοσιεύματα θα αντιδρούσαν σήμερα τα ΜΜΕ αν ένας καλλιτέχνης έστηνε
μια γυμνή φωτογράφιση στην Ακρόπολη;
Πιθανότατα θα έλεγαν τα ίδια με
αυτά που έγραφαν οι εφημερίδες ογδόντα χρόνια πριν: «Βεβήλωση»!
Το διασημότερα έργα της «εθνικής φωτογράφου» Nelly’s (Έλλη Σουγιουλτζόγλου-Σεραϊδάρη) είναι οι δύο γυμνές φωτογραφίσεις που έκανε στην Ακρόπολη το 1928 και το 1929 και μάλιστα μια συγκεκριμένη φωτογραφία είναι το «σήμα-κατατεθέν» της.
Πως στα τέλη της δεκαετίας του ’30 και σε ένα τόσο συντηρητικό
περιβάλλον η προχωρημένη φωτογράφος κατάφερε να πάρει άδεια για να κάνει
τη «φωτογράφιση-σκάνδαλο» στον Παρθενώνα; Από την ίδια την Νέλλη μαθαίνουμε ότι το γυμνό της «βγήκε» τυχαία:
(απόσπασμα από το περιοδικό «Επτά Ημέρες»)
Η
Νέλλη όταν αφηγείται την ιστορία των φωτογραφιών επιμένει ότι είχε
τηρήσει όλους τους κανονισμούς. Είχε ζητήσει άδεια από τον διευθυντή της
Ακρόπολης, Αλέξανδρο Φιλαδελφέα, με σκοπό να κάνει μια καλλιτεχνική
φωτογράφιση με μοντέλο την Μόνα Πάιβα, διάσημη χορεύτρια της Κομεντί
Φρανσεζ που έδινε εκείνο τον καιρό παραστάσεις στην Αθήνα. Η άδεια της
είχε δοθεί ευχαρίστως.
«Είχα
πάρει μαζί μου πολλά μέτρα άκοπες μουσελίνες, αρχαϊκά πέπλα για την
όμορφη μπαλαρίνα. Από τη διεύθυνση της Ακρόπολης μου είχαν πει ότι η
φωτογράφιση έπρεπε να γίνει μετά το επισκεπτήριο. Ετσι για να μην
είμαστε δυο κοπέλες μόνες στην ερημιά παρακάλεσα τον πατέρα μου να μας
συνοδεύσει. Ηταν όμως εκεί και ο ίδιος ο Φιλαδελφέας. Μας έδειξαν το
σπιτάκι του φύλακα και μας είπαν ότι η καλλιτέχνις μπορούσε να αλλάξει
εκεί και να βάλει τα πέπλα που είχα φέρει μαζί μου. Η πόρτα ήταν
μισάνοιχτη. Και καθώς ο ήλιος έγερνε και γέμιζε με φως τον μικρό χώρο,
είδα για πρώτη φορά την ξένη χορεύτρια ολόγυμνη. Μου φάνηκε πως
ενσάρκωνε το πνεύμα των αρχαίων μαρμάρων! «Θα μπορούσατε να ποζάρετε
τελείως γυμνή;» είπα. Δέχτηκε. Ετρεξα και ρώτησα τον Φιλαδελφέα. Η
απάντησή του ήταν καταφατική: «Φτάνει οι φωτογραφίες να μην είναι για
δημοσίευση».
Η
ξένη χορεύτρια προχώρησε ολόγυμνη, κρατώντας μόνο ένα μικρό κλωνάρι
ελιάς. Κι άρχισε να χορεύει μέσα στον Παρθενώνα, ενώ η Νέλλη με την
παλιά της Λάικα απαθανάτιζε τις διάφορες φάσεις του εξαίσιου θεάματος.
Η φωτογραφία της Νικόλσκα που έκανε την Νέλλη διάσημη σε όλον τον κόσμο
Οταν η Μόνα Πάιβα έφυγε από την Αθήνα η Νέλλη της έδωσε μερικές από τις φωτογραφίες που είχε τραβήξει. Υστερα από λίγο καιρό μια
από αυτές τις φωτογραφίες δημοσιεύτηκε στο γαλλικό περιοδικό
Illustration de Paris και ο αθηναϊκός τύπος αντέδρασε έντονα
χαρακτηρίζοντας τη γυμνή φωτογράφιση «βεβήλωση».
Ενα χρόνο αργότερα η τολμηρή Νέλλη προτείνει στην Ουγγαρέζα χορεύτρια Νικόλσκα
να ποζάρει και αυτή γυμνή στο βράχο της Ακρόπολης.
Ο Φιλαδελφέας της
δίνει ξανά άδεια όμως αυτή τη φορά η φωτογράφος ντύνει την Νικόλσκα με
πέπλα έτσι ώστε να μην ξεσπάσουν νέες αντιδράσεις.
Αργότερα οι φωτογραφίες με τις γυμνές χορεύτριες έγιναν αφίσες και
παρουσιάστηκαν στο περίπτερο του ελληνικού τουρισμού στην έκθεση του
Παρισιού το 1936, αφήνοντας εποχή.
Σημ: Κανείς από τους επικριτές της φωτογράφου δεν
σκέφτηκε ότι πάνω στον ίδιο τον Παρθενώνα υπάρχουν γλυπτά γυναικών και
αντρών που δεν φορούν τίποτα. Ισως βέβαια αυτοί οι άνθρωποι να μην είχαν
ανέβει ποτέ στον βράχο της Ακρόπολης...
"Διαμαρτύρομαι
εν ονόματι των Ολυμπίων θεών, οι οποίοι, ως γνωστόν, όχι μόνο
επερπατούσαν γυμνοί, αρσενικοί και θηλυκοί, αλλά και θεόγυμνοι
ελατρεύοντο στους ναούς των."
Παύλος Νιρβάνας
Εκθέσεις με το έργο της Nellys:Μουσείο Μπενάκή
Long Room - Πικέρμι (Απρίλιος - Ιούνιος 2013)
Πηγή
