Δίσεκτο το 2020: Γιατί θεωρείται γρουσούζικο;

Κάθε τέσσερα χρόνια, όπως και φέτος, ο Φεβρουάριος θα έχει 29 μέρες αντί για τις συνήθεις 28 και έτσι το έτος θεωρείται δίσεκτο. 
Γιατί όμως αυτό συμβαίνει;

Η ανάγκη προσθήκης μιας μέρας ανά τετραετία προκύπτει από την απόκλιση του ισχύοντος Γρηγοριανού ημερολογίου από το φυσικό ηλιακό/αστρονομικό ημερολόγιο. Ενώ το πρώτο χρησιμοποιεί 365 μέρες, στην πραγματικότητα μια πλήρης περιστροφή της Γης γύρω από τον Ήλιο, δηλαδή ένα αστρονομικό έτος, διαρκεί 365,2422 μέρες.
Εξαιτίας αυτής της διαφοράς, έχει αποφασισθεί να προσμετράται άλλη μια μέρα τον Φεβρουάριο ανά τετραετία, έτσι ώστε να συγχρονίζεται καλύτερα το ιστορικό ημερολόγιο με το αστρονομικό, με άλλα λόγια προκειμένου ο χρόνος να βρίσκεται σε συγχρονισμό με την περιστροφή του πλανήτη μας.

Το ρωμαϊκό ημερολόγιο είχε 355 μέρες και πρόσθετε έναν μήνα 22 ημερών ανά διετία, ώσπου ο Ιούλιος Καίσαρας, όταν έγινε αυτοκράτορας, έδωσε εντολή στον αστρονόμο Σωσιγένη να βελτιώσει το όλο σύστημα. Ο Σωσιγένης τότε αποφάσισε σε ένα έτος διάρκειας 365 ημερών να προσθέτει μια μέρα ανά τέσσερα χρόνια και έτσι «γεννήθηκε» η 29η Φεβρουαρίου.

Το κακό για όσους γεννιούνται εκείνη τη μέρα εδώ και χιλιετίες, είναι ότι… χάνουν τα γενέθλιά τους για τρία χρόνια, ώσπου να τα ξαναβρούν το τέταρτο -και δίσεκτο- έτος. Μερικοί ανέκαθεν επέλεγαν να γιορτάζουν την 28η Φεβρουαρίου ή την 1η Μαρτίου (για να μην χάνουν και τα δώρα!). Από στατιστική άποψη, η πιθανότητα γέννησης την 29η Φεβρουαρίου είναι μία στις 1.461.
Γιατί το δίσεκτο έτος θεωρείται γρουσούζικο; Οι θρύλοι και οι δοξασίες

Για το δίσεκτο ή βίσεκτο χρόνο επικρατούν πλήθος προλήψεων και δεισιδαιμονιών, απόρροια της ρωμαϊκής επιρροής. Η δις έκτη εμβόλιμη μέρα θεωρείτο αποφράς και κατ’ επέκταση όλο το έτος. Σ’ αυτό πρέπει να συνετέλεσε το γεγονός ότι οι Ρωμαίοι θεωρούσαν τον Φεβρουάριο ως μήνα των νεκρών και πίστευαν ότι άφηναν τον Άδη και κυκλοφορούσαν για λίγες μέρες ανάμεσα στους ζωντανούς.
Έτσι το δίσεκτο έτος δεν γινόταν η έναρξη εργασίας με μακροχρόνια διάρκεια, όπως φύτευση αμπέλων, θεμελίωση οικιών και σύναψη γάμου. Η πίστη για το δίσεκτο έτος μεταδόθηκε και στους Έλληνες, ύστερα από τη ρωμαϊκή κατάκτηση.
Γι’ αυτό και το έτος κατά το οποίο συμβαίνουν δεινά μεγάλα δεινά (πόλεμοι, λιμοί, μεγάλες φυσικές καταστροφές κ.ά.) καλείται «χρόνος δίσεχτος». Η αντίληψη αυτή απηχείται και στα δημοτικά τραγούδια, όπως στην παραλογή «Του νεκρού αδελφού», με τους στίχους:
Κι εμπήκε χρόνος δίσεκτος και μήνες οργισμένοι
κι’ έπεσε το θανατικό, κι οι εννιά αδερφοί πεθάναν.
Λέγεται ακόμη ότι η λέξη δίσεκτο από ορθογραφική παρανόηση παραπέμπει στο «δυσοίωνο» – λόγω του αρχικού δισ- που συγχέεται με το φοβερό και τρομερό δυσ- (δυστυχία, δυσκολία, δυστοκία).
Το δίσεκτο έτος και ο γάμος
Ανάμεσα στις παραδόσεις που συνοδεύουν τη δίσεκτη 29η Φεβρουαρίου, είναι ότι εκείνη τη μέρα αντιστρέφονται τα πράγματα και οι γυναίκες κάνουν πρόταση γάμου στους άνδρες. Η ιρλανδική παράδοση δίνει την ευκαιρία σε κάθε Ιρλανδή να κάνει σε δίσεκτο έτος πρόταση γάμου στον αγαπημένο της, την οποία εκείνος είναι υποχρεωμένος να αποδεχτεί. Και ίσως επειδή κάηκε η γούνα πολλών Ιρλανδών, οι 366 ημέρες της θεόσταλτης ευκαιρίας περιορίστηκαν μόνο σε μία: Την 29η Φεβρουαρίου. Αυτό ήταν και το κεντρικό θέμα της ρομαντικής ταινίας του 2010 «Leap Year» («Δίσεκτο Έτος»).

Το έθιμο θεωρείται ότι επιβλήθηκε δια νόμου το 1288 στη Σκωτία από την βασίλισσα Μαργαρίτα, για να επεκταθεί σύντομα στη Γαλλία, την Ιταλία και (το 1600) στην Αγγλία, ενώ το βρίσκουμε και στο Μόντρεαλ του 1920. Ένα γενναίο πρόστιμο περίμενε τον άντρα που θα αρνούνταν την πρόταση. Θα έπρεπε να αποζημιώσει πλουσιοπάροχα την απογοητευμένη γυναίκα ανάλογα με το εισόδημά του ή έστω να της αγοράσει ένα μεταξωτό φόρεμα.
Στην Ελλάδα πάντως τα ζευγάρια αποφεύγουν να παντρεύονται αυτήν την ημέρα, θεωρώντας την γρουσούζικη. Τέλος, υπενθυμίζεται ότι η 29η Φεβρουαρίου, ως σπάνια μέρα η ίδια, έχει καθιερωθεί ως η Παγκόσμια Ημέρα Σπανίων Ασθενειών.


enikos.gr