Άρθρο - Παρέμβαση των Νάντιας Γιαννακοπούλου, Σοφίας Γιαννακά, Κώστα Καρτάλη, Δημήτρη Καρύδη, Οδυσσέα Κωνσταντινόπουλου, Παναγιώτη Ρήγα
1. Το ΠΑΣΟΚ ήταν πάντα προοδευτικό αλλά και πολυσυλλεκτικό. Όμως τα δύο τελευταία χρόνια υπέπεσε σε ένα διπλό λάθος: προσάρμοσε το πολιτικό του πρόγραμμα στο μνημόνιο (αντί δηλαδή για το αντίθετο) και εγκλώβισε ασφυκτικά το κόμμα στην κυβερνητική πολιτική. Το διπλό αυτό λάθος προκάλεσε σοβαρό ρήγμα στις σχέσεις του με τους πολίτες και αλλοίωσε τη φυσιογνωμία του. Η απόκλισή του από την κοινωνία πήρε τα χαρακτηριστικά μίας κατολίσθησης που συνεχίζεται.2. Το ΠΑΣΟΚ αν θέλει να μείνει κόμμα κυβερνητικής ευθύνης, πρέπει να αλλάξει πραγματικά. Αν πάει στις εκλογές ως άδειο κέλυφος ή ως σύνολο τακτικών χειρισμών, η κοινωνία έχει προδιαγράψει την τύχη του. Υποστηρίζουμε ότι πρέπει άμεσα, και προφανώς πριν τις εθνικές εκλογές, να ξεκινήσει μία συντεταγμένη και καταστατικά κατοχυρωμένη προσπάθεια ανασυγκρότησης του. Σε ιδέες και σε πρόσωπα. Αν όλα γίνουν θεσμικά και συντεταγμένα, δεν κινδυνεύει η συμφωνία στήριξης και το PSI, ούτε η πορεία της Κυβέρνησης για την επιτυχία της οποίας έχουμε άλλωστε δεσμευθεί. Δεν κινδυνεύει ούτε η ενότητα του ΠΑΣΟΚ.
3. Σε αυτή την προσπάθεια ανασυγκρότησης, το ΠΑΣΟΚ οφείλει, πρωτίστως, να κάνει μία ειλικρινή αποτίμηση της πορείας του τα δύο τελευταία χρόνια και να αναζητήσει τις ευθύνες για όσα λάθη έγιναν αλλά κυρίως για όσα απαραίτητα δεν έγιναν.
4. Το ΠΑΣΟΚ οφείλει να επαναπροσδιορίσει την ταυτότητα του. Τα τελευταία χρόνια άλλωστε οι διαχωριστικές γραμμές με τη Νέα Δημοκρατία έγινα σταδιακά δυσδιάκριτες ενώ με τη Αριστερά έντονα διακριτές.
Γνωρίζουμε ότι δεν είναι εύκολο να συμφωνήσουμε στη νέα ταυτότητα, άλλωστε δεν έχουμε, όλοι, τον ίδιο ιδεολογικό βηματισμό, ούτε αντιλαμβανόμαστε την κρίση με τον ίδιο τρόπο. Θέλουμε να αποφύγουμε ένα επώδυνο χωρισμό και για αυτό υποστηρίζουμε την ανάγκη μετασχηματισμού του ΠΑΣΟΚ, στην κατεύθυνση των σύγχρονων ευρωπαϊκών κομμάτων. Αυτό θα σήμαινε ένα κοινά συμφωνημένο κορμό κεντροαριστερής πολιτικής πάνω στον οποίο θα αρθρώνονται τάσεις και ιδεολογικές εξειδικεύσεις.
Δε μας φοβίζει η απομάκρυνση από τη προτεσταντική (άκαμπτη) δομή των αρχηγικών κομμάτων που έχουμε συνηθίσει. Αυτό που μας φοβίζει είναι η αδρανοποίηση των κομματικών οργάνων, η ταύτιση της Κυβέρνησης με το κόμμα, η σχεδόν παντελής απουσία του πολίτη στη συνδιαμόρφωση των θέσεων, οι αποκλεισμοί των στελεχών που αρθρώνουν μία άλλη άποψη.
5. Ζητάμε να παραμείνει στον πυρήνα της πολιτικής μας, ο ευρωπαϊκός προσανατολισμός της χώρας, ιδίως αυτή την εποχή που η Ευρώπη αναταράσσεται και μαζί κλυδωνίζεται και το μέλλον της χώρας. Όποιοι θεωρούν ότι η χώρα θα γνωρίσει καλύτερες ημέρες έξω από το ευρώ ή από την Ευρωπαϊκή Ένωση, αγνοούν τη λογική, παίζουν με το μέλλον της χώρας. Διαφωνούμε με τις αντιευρωπαϊκές θέσεις δυνάμεων της αριστεράς χωρίς αυτό να σημαίνει ότι μας ικανοποιεί η ροπή της Ευρώπης προς τον τιμωρητικό διδακτισμό, δηλαδή προς μία δημοσιονομική πειθαρχία που στο βαθμό που δεν τηρείται, συνοδεύεται από ποινές που τελικά τιμωρούν τους λαούς. Αντίθετα αναζητούμε την Ευρώπη της αλληλεγγύης και των ευκαιριών.
6. Το ΠΑΣΟΚ οφείλει να παρουσιάσει ένα Εθνικό Σχέδιο Ανασυγκρότησης της χώρας που θα την οδηγήσει στον ευρωπαϊκό κόσμο, στην Ανάπτυξη και θα επιτρέψει να βγούμε από την κρίση με τους ανθρώπους και όχι μόνο με τους αριθμούς. Να δημιουργήσει ευκαιρίες ακόμα και μέσα στην κρίση.
Γνωρίζουμε ότι οι δανειακές μας υποχρεώσεις περιορίζουν τους βαθμούς ελευθερίας. Όπως και γνωρίζουμε ότι τίποτα δεν είναι πιο συμφέρον και πιο ζωτικό για τη χώρα, από τη δημοσιονομική της επιβίωση.
Πιστεύουμε ότι υπάρχουν λύσεις που είναι ιδεολογικά συνεπείς και πρακτικά εφικτές. Το πρόβλημα άλλωστε δεν ήταν το μνημόνιο αυτό καθεαυτό, ούτε οι μεταρρυθμίσεις που δρομολογήθηκαν.
Ήταν η εφαρμογή τους μέσα από οριζόντια μέτρα που οδήγησαν κρίσιμα τμήματα της κοινωνίας στο περιθώριο, συχνά χωρίς τα προσδοκώμενα δημοσιονομικά αποτελέσματα.
Ήταν η αδυναμία ρήξης με τον λαϊκισμό που υπονομεύει κάθε αξιόπιστη μεταρρυθμιστική προσπάθεια.
7. Υποστηρίζουμε ένα άλλο μοντέλο ανάπτυξης που θα κινείται από την κατανάλωση στην παραγωγή, χωρίς την αποκλειστική εξάρτηση από την κρατική αρωγή. Συμφωνούμε ότι πρέπει, σταδιακά προφανώς, να σταματήσει η χρηματοδότηση των ελλειμμάτων.
Θέλουμε το Κράτος να γίνει επιτελικό ώστε να δοθεί γόνιμος χώρος στον ιδιωτικό τομέα. Αυτό δεν σημαίνει ότι συμφωνούμε με την απαξίωση του δημόσιου τομέα που όταν λειτουργεί σωστά αποτελεί βασικό πυλώνα λειτουργίας και ανάπτυξης.
Διεκδικούμε την παροχή των δημοσίων αγαθών σε επαρκείς ποσότητες, σε υψηλή ποιότητα και σε μικρό κόστος αλλά και υποστηρίζουμε ότι δημόσια παροχή δεν σημαίνει υποχρεωτικά και δημόσια παραγωγή.
Υποστηρίζουμε την ανάγκη για κοινωνική δικαιοσύνη, για ένα δίκαιο φορολογικό σύστημα που θα μεταφέρει περισσότερα βάρη στους έχοντες και θα επιτρέψει την προστασία της χαμηλής και μεσαίας τάξης που έχουν πληγεί ιδιαίτερα.
Υποστηρίζουμε τις τομές που θα θίξουν τις πελατειακές σχέσεις.
Θέλουμε ανοιχτά σχολεία, ανοιχτά πανεπιστήμια, δημόσιες υπηρεσίες που να λειτουργούν. Καμία κατάληψη δε μας βοηθά να λύσουμε τα προβλήματά μας.
Αναζητούμε εγγυήσεις για τις «δαπάνες του μέλλοντος», την παιδεία, την οικογενειακή πολιτική, την υγεία, τη βιώσιμη ανάπτυξη, την έρευνα.
Υποστηρίζουμε ένα σύνολο δικαιωμάτων αλλά και υποχρεώσεων που συναντώνται σε κάθε σύγχρονη Πολιτεία προκειμένου να εξασφαλίσουμε: το ελάχιστο εγγυημένο επίπεδο διαβίωσης, την πλήρη απασχόληση, τη δια βίου γνώση, το νέο σχολείο, τη νέα πόλη.
8. Σε αυτή τη συγκυρία, χρειάζεται να μιλήσουμε με αλήθεια στους πολίτες, γιατί μόνο μέσα από την αλήθεια καλλιεργείται η ελπίδα. Για αυτό χρειάζεται:
Να περιγράψουμε με ειλικρίνεια την κατάσταση της οικονομίας στην Ελλάδα και στο εξωτερικό και να αναλύσουμε χωρίς περιστροφές τις προτεινόμενες λύσεις, επισημαίνοντας το όφελος και το κόστος κάθε λύσης χωριστά.
Να μη διστάσουμε να υποστηρίξουμε ότι χρειάζονται αρκετά χρόνια - ίσως και μία δεκαετία - για να σταθούμε και πάλι όρθιοι αλλά και να τολμήσουμε να δεσμευθούμε ότι κάθε χρονιά θα είναι καλύτερη από την προηγούμενη.
Να υπερβούμε τους εκλογικούς κύκλους αντί να εγκλωβιστούμε σε αυτούς.
9. Έχουμε την εκτίμηση ότι στις επόμενες εκλογές, οι σοσιαλιστές, η κεντροαριστερά και η αριστερά θα διαθέτουν περίπου το 55% των ψήφων. Η νέα αυτή κοινωνική δυναμική είναι η απάντηση της κοινωνίας στην κρίση. Σε αυτή τη νέα κοινωνική δυναμική, που θα αναζητήσει τη συνεργασία των πολιτικών δυνάμεων, το ΠΑΣΟΚ οφείλει να έχει την πρωτοβουλία των κινήσεων. Να φέρει κοντά τους πολίτες που πίστεψαν σε μία προοδευτική πολιτική, αλλά που στην πορεία διαψεύστηκαν και απομακρύνθηκαν.
10. Το ΠΑΣΟΚ οφείλει να τολμήσει την ανανέωση ιδεών και προσώπων, γιατί η πολιτική χωρίς ανανέωση βαλτώνει. Να συμφωνήσει ότι οι μεγάλες ανατροπές δεν προκύπτουν μέσα από ανέξοδους τακτικισμούς. Να σημάνει την «επανάσταση» των νέων ιδεών και νέων δυνάμεων και να εμπιστευθεί και τις νεότερες γενιές, εγκαταλείποντας την αυστηρή κομματική επετηρίδα, που ορισμένες φορές είναι αυστηρότερη και από αυτή των Ενόπλων Δυνάμεων.
10+1. Αρκετοί ισχυρίζονται ότι η συζήτηση για το ΠΑΣΟΚ είναι μία εσωτερική κομματική υπόθεση για την οποία έχουμε χρόνο να ασχοληθούμε στο μέλλον. Δεν συμφωνούμε. Η δημοκρατία έχει ανάγκη από ισχυρά κόμματα. Ιδίως σε περιόδους κρίσης.
