Νέα σημαντική ανακάλυψη - Πειραματικό φάρμακο το οποίο
μπορεί να καταπολεμήσει τον καρκίνο του αίματος, χωρίς να προκαλέσει
τοξικές παρενέργειες.
Μια
«σημαντική ανακάλυψη» για τη θεραπεία της Χρόνιας Μυελογενούς
Λευχαιμίας (ΧΜΛ) ειδικά για ασθενείς που έχουν εξαντλήσει τις επιλογές
σε άλλα φάρμακα για τον καρκίνο, ανακοίνωσε πρόσφατα ομάδα επιστημόνων.
Πρόκειται για το πειραματικό φάρμακο asciminib το οποίο φαίνεται να
είναι περισσότερο ανεκτό από τον ανθρώπινο οργανισμό καθώς δεν προκαλεί
παρενέργειες.
Η ΧΜΛ η οποία προσβάλει κυρίως άτομα άνω των 60 ετών προκαλεί στον ανθρώπινο οργανισμό την παραγωγή πολλών λευκών αιμοσφαιρίων που φράζουν το μυελό των οστών και αυτό σημαίνει ότι μειώνεται ο «χώρος» για την παραγωγή άλλων σημαντικών κυττάρων. Τα φάρμακα για τη χρόνια μυελογενή λευχαιμία, που ονομάζονται αναστολείς κινάσης, συνοδεύονται συχνά μετά τη χορήγησή τους από εμετούς, διάρροιες και μυϊκούς πόνους και μπορούν επίσης να σταματήσουν να είναι αποτελεσματικά μετά από ένα χρονικό διάστημα. Οι επιστήμονες ισχυρίζονται ότι θα μπορούσαν να απαλλάξουν χιλιάδες ασθενείς από τις παρενέργειες, καθώς το νέο φάρμακο στοχεύει στα καρκινικά κύτταρα και δεν επιτίθεται στα υγιή.
Η ΧΜΛ η οποία προσβάλει κυρίως άτομα άνω των 60 ετών προκαλεί στον ανθρώπινο οργανισμό την παραγωγή πολλών λευκών αιμοσφαιρίων που φράζουν το μυελό των οστών και αυτό σημαίνει ότι μειώνεται ο «χώρος» για την παραγωγή άλλων σημαντικών κυττάρων. Τα φάρμακα για τη χρόνια μυελογενή λευχαιμία, που ονομάζονται αναστολείς κινάσης, συνοδεύονται συχνά μετά τη χορήγησή τους από εμετούς, διάρροιες και μυϊκούς πόνους και μπορούν επίσης να σταματήσουν να είναι αποτελεσματικά μετά από ένα χρονικό διάστημα. Οι επιστήμονες ισχυρίζονται ότι θα μπορούσαν να απαλλάξουν χιλιάδες ασθενείς από τις παρενέργειες, καθώς το νέο φάρμακο στοχεύει στα καρκινικά κύτταρα και δεν επιτίθεται στα υγιή.
Συγκεκριμένα,
τα αποτελέσματα μελέτης σε 150 ασθενείς τα οποία δημοσιεύτηκαν πριν
λίγες μέρες στην New England Journal of Medicine - η πρώτη μελέτη που
έγινε σε ανθρώπους - έδειξε ότι το asciminib δεν ήταν τοξικό και φάνηκε
να λειτουργεί αποτελεσματικά στους ασθενείς. Το φάρμακο επιβραδύνει την
ανάπτυξη του καρκίνου στο αίμα «απενεργοποιώντας» τα ένζυμα που τον
προκαλούν, τα οποία ονομάζονται κινάσες, ανήκει δηλαδή στην κατηγορία
των φαρμάκων, γνωστών ως αναστολείς κινάσης. Αυτή η κατηγορία φαρμάκων
και δη το πρωτοπόρο imatinib, είναι που μετέτρεψε και την ΧΜΛ από
θανατηφόρα σε χρόνια νόσο.
Παρά την αποτελεσματικότητά τους όμως, προκαλούσαν σημαντικές
παρενέργειες, καθώς το 95% των ασθενών μπορεί να υποφέρει από τα φάρμακα
αυτά αν και η αντίδραση ποικίλλει από ασθενή σε ασθενή. Οι δε
ανεπιθύμητες ενέργειες μπορεί να είναι σοβαρές και να περιλαμβάνουν
απειλητικές για τη ζωή καταστάσεις όπως καρδιακή ανεπάρκεια και ηπατικό
άλγος. Μπορούν επίσης να εμποδίζουν τα άτομα από το να εργάζονται όταν
λαμβάνονται για μεγάλο διάστημα ενώ είναι περιορισμένες και οι επιλογές
για τους ασθενείς ου μπορούν να το λάβουν.
Σύμφωνα με τους επιστήμονες πάντως οι αναστολείς κινασών θεωρούνται η
κορυφαία επανάσταση στη φαρμακολογία για τον καρκίνο του αίματος, όμως
από τη δεκαετία του ’90 δεν υπήρχε κάτι νέο. Σύμφωνα με το συμμετέχοντα
στη μελέτη καθηγητή Tim Hughes από το South Australian Health and
Medical Research Institute, το νέο φάρμακο φαίνεται να αναπτύσσεται με
επιτυχία και η χρήση του θα αποτελέσει τη μεγαλύτερη ανακάλυψη στη
θεραπεία της λευχαιμίας από τη δεκαετία του '90.
Κατά τη διάρκεια της κλινικής μελέτης, χορηγήθηκαν στους ασθενείς
δόσεις του asciminib μεταξύ 10mg και 200mg μία ή δύο φορές την ημέρα για
περίπου 14 μήνες. Διαπιστώθηκε η δράση του φαρμάκου στον οργανισμό
ακόμη και αν λάμβαναν και άλλη αντικαρκινική θεραπεία. Μερικοί ασθενείς
ανέφεραν κόπωση, πονοκεφάλους, υψηλή αρτηριακή πίεση, πόνο στις
αρθρώσεις ή χαμηλό αριθμό αιμοπεταλίων. Επίσης 5 ασθενείς παρουσίασαν
παγκρεατίτιδα. Όμως παρά τις παρενέργειες, οι ερευνητές δήλωσαν ότι η
δοκιμή ήταν επιτυχημένη.
Ο καθηγητής Hughes σημειώνει: «Αυτή η μελέτη έδειξε ότι το asciminib
είναι ιδιαίτερα αποτελεσματικό, ακόμη και σε ασθενείς που δεν
ανταποκρίθηκαν σε αρκετές άλλες θεραπείες αναστολέων κινάσης». Να
επισημάνουμε ότι τα υπάρχοντα φάρμακα για τη ΧΜΛ, που λαμβάνονται με τη
μορφή χαπιών, δρουν εμποδίζοντας πρωτεΐνες που μπορούν να προκαλέσουν
τον πολλαπλασιασμό των καρκινικών κυττάρων. Με το να εμποδίζουν συνεχώς
για μεγάλο χρονικό διάστημα, τα φάρμακα προορίζονται να κρατήσουν τον
καρκίνο υπό έλεγχο και να σταματήσουν την εξάπλωσή του. Αλλά μπορούν
επίσης να μπλοκάρουν τις πρωτεΐνες που εκτελούν κανονικές λειτουργίες.
Αυτό μπορεί να καταστρέψει κύτταρα που είναι ζωτικά για το σώμα για να
συνεχίσει να λειτουργεί κανονικά. Οι δοκιμές επιβεβαίωσαν ότι το
asciminib στόχευσε μόνο στις πρωτεΐνες της λευχαιμίας και όχι στις
υγιείς.