Αναρωτιέσαι συνέχεια γιατί βρίσκεσαι μονίμως αντιμέτωπος με την κακή τύχη;
Είσαι
από εκείνους που διαρκώς βιώνουν την αποτυχία; Φαίνεται πως τίποτα δε
σου πάει καλά; Νιώθεις κάποιες φορές ότι το σύμπαν τα έχει βάλει μαζί
σου;
Μάθε λοιπόν το μυστικό:
Η τύχη σου δεν
είναι χειρότερη – ή καλύτερη – από των υπολοίπων. Απλώς αισθάνεσαι
έτσι. Κι ακόμα καλύτερα, υπάρχουν δύο απλά πράγματα που θα σε βοηθήσουν
να καταπολεμήσεις την αίσθηση που έχεις ότι είσαι άτυχος.
1) Συνειδητοποίησε πως εσύ καθορίζεις την τύχη σου
Πάψε
να πιστεύεις πως οτιδήποτε συμβαίνει στη ζωή σου οφείλεται στα
καπρίτσια της τύχης, στη μοίρα, σε υπερφυσικές δυνάμεις, στον αρνητισμό
των άλλων ανθρώπων, στο κακό μάτι ή σε κάτι άλλο πέραν του ίδιου σου του
εαυτού.
Οι ψυχολόγοι ονομάζουν αυτή την πεποίθηση «εξωτερική θέση
ελέγχου» (“external locus of control”). Είναι ένα είδος μοιρολατρίας,
που κάνει τον άνθρωπο να πιστεύει ότι δεν μπορεί να κάνει σχεδόν τίποτα ο
ίδιος για να αλλάξει τη ζωή του.
Όταν κάποιος έχει αυτή τη στάση
ζωής είτε ελπίζει πως θα έρθουν καλύτερες μέρες προσπαθώντας να αλλάξει
την κακή τύχη του καταφεύγοντας σε δεισιδαιμονίες, είτε παραδίνεται
παθητικά σε ό,τι του συμβαίνει γκρινιάζοντας ότι η ζωή του δεν
ανταποκρίνεται στις προσδοκίες του.
Οι πιο επιτυχημένοι άνθρωποι
έχουν ακριβώς την αντίθετη άποψη. Έχουν «εξωτερική θέση ελέγχου»
(“internal locus of control”). Πιστεύουν πως ό,τι συμβαίνει στη ζωή τους
εξαρτάται σχεδόν αποκλειστικά από τους ίδιους. Όταν αντιμετωπίζουν
προκλήσεις δεν επικεντρώνονται στο να αναλύσουν την ίδια την πρόκληση,
αλλά στο πώς εκείνοι θα ανταποκριθούν σε αυτή.
Αυτή η στάση ζωής
τους καθιστά ενεργητικούς, διορατικούς, δραστήριους, έτοιμους να
δοκιμάσουν καινούρια πράγματα και πρόθυμους να βρουν τον τρόπο να
αλλάξουν τα κακώς κείμενα στη ζωή τους.
Δεν είναι μοιρολάτρες και
δεν κατηγορούν την κακή τύχη τους για τα πράγματα που δεν τους αρέσουν
στη ζωή τους και για ό,τι δεν έχει την κατάληξη που επιθυμούν. Αναζητούν
τις λύσεις που θα βελτιώσουν την κατάσταση και με τις οποίες θα
προσεγγίσουν το επιθυμητό αποτέλεσμα.
Πιστεύεις ότι αυτοί είναι πιο τυχεροί από τους άλλους; Φυσικά και όχι!
Η
τύχη είναι απρόβλεπτη, όπως και οι προκλήσεις που καλούμαστε να
αντιμετωπίσουμε. Άρα όλοι έχουμε τις ίδιες πιθανότητες στην κακοτυχία!
Αυτό
που διαφέρει στα άτομα που περιγράψαμε παραπάνω είναι ο τρόπος που
ανταποκρίνονται. Αν κάτι πάει στραβά, τότε αμέσως ψάχνουν τρόπους για να
το διορθώσουν.
Δεν μεμψιμοιρούν, δε λυπούνται τον εαυτό τους,
ούτε παραπονιούνται για την «κακή τύχη τους». Προσπαθούν να μάθουν από
αυτό που τους συνέβη, ώστε να το αποφύγουν ή να κατορθώσουν να το
διορθώσουν την επόμενη φορά, και συνεχίζουν τη ζωή τους όσο καλύτερα
μπορούν.
Κανένας δεν είναι κατά βάση περισσότερο ή λιγότερο
τυχερός από τους άλλους. Ίσως έτσι νομίζεις κάποιες φορές, τουλάχιστον
σε πρώτη φάση. (Απανωτά τυχαία γεγονότα συμβαίνουν εξίσου συχνά με την
εμφάνιση συγκεκριμένης αλληλουχίας τυχαίων αριθμών σε διάφορες
περιστάσεις. Δηλαδή εξαιρετικά σπάνια!
Γι’ αυτό και οι τζογαδόροι προσπαθούν να ανακαλύψουν επαναλαμβανόμενα μοτίβα που στην πραγματικότητα δεν υπάρχουν.)
Αν
όμως δεις την κατάσταση από κάποια απόσταση, τότε καταλαβαίνεις πως τα
τυχαία συμβάντα είναι απλώς… τυχαία! Κι αυτό είναι το λάθος όσων νιώθουν
λιγότερο τυχεροί: συνήθως εστιάζουν την προσοχή τους σε συνεχόμενες
περιπτώσεις κακοτυχίας, πείθοντας τον εαυτό τους ότι πιστεύουν το σωστό
για την κακή τους μοίρα.
Η θέση του ελέγχου σου δεν προκύπτει από
γενετική προδιάθεση. Κάπως την έχεις μάθει και την έχεις συνηθίσει. Αν
δε σου προσφέρει κάτι, άλλαξέ την!
2) Θυμήσου πως σε ό,τι δίνεις σημασία μεγεθύνεται στο μυαλό σου
Αν
εστιάζεις στα κακώς κείμενα της ζωής σου – ιδίως όταν τα θεωρείς «κακή
τύχη» που δεν μπορείς να την επηρεάσεις – τότε τα πάντα θα σου φαίνονται
μαύρα.
Σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα θα πειστείς ότι τα πάντα
είναι εναντίον σου, τόσο που θα ανακαλύπτεις ολοένα και περισσότερες
καταστάσεις που θα σου αποδεικνύουν ότι πράγματι έτσι είναι. Αυτή η
πεποίθηση θα έχει ως βέβαιο αποτέλεσμα να εγκαταλείψεις την προσπάθεια,
πεπεισμένος ότι τίποτα δεν μπορεί να βελτιώσει το μέλλον σου.
Η
μοιρολατρία τροφοδοτείται από μόνη της μέχρι που οι άνθρωποι φτάνουν στο
σημείο να γίνονται παθητικά «θύματα» των χτυπημάτων της ζωής. Οι
«χαμένοι» της ζωής είναι όσοι έχουν πειστεί ότι θα αποτύχουν, προτού
καλά-καλά ξεκινήσουν κάτι. Διότι είναι σίγουροι ότι η «κακή τύχη» θα
τους καταστρέψει κάθε προοπτική επιτυχίας.
Ούτε που
αντιλαμβάνονται ότι οι αληθινοί λόγοι της αποτυχίας τους είναι η άγνοια,
η τεμπελιά, η έλλειψη δεξιοτήτων και προνοητικότητας, ή απλώς η ανοησία
τους. Όλους αυτούς τους λόγους θα μπορούσαν να τους εξαλείψουν, αν
σταματούσαν να κατηγορούν τους άλλους ή την «κακή τύχη» για την
ανεπάρκειά τους.
Το πού θα επικεντρώσεις την προσοχή σου και σε τι
θα δώσεις σημασία είναι στον έλεγχό σου. Στρέψε την προσοχή σου εκεί
που θέλεις να πάει, κι έτσι σταδιακά θα απομακρύνεις όλες τις αρνητικές
σκέψεις.
Για να βελτιώσεις το πεπρωμένο σου πρέπει πρώτα να το
πάρεις απόφαση πως ό,τι συμβαίνει εξαρτάται σχεδόν αποκλειστικά από
εσένα. Κι έπειτα προσπάθησε να δώσεις έμφαση σε ό,τι σου κάνει καλό και
φέρνει καλά αποτελέσματα, κι όχι σε ό,τι σε βλάπτει.
Η «μοίρα» σου
εξαρτάται όντως από τις επιλογές που κάνεις. Όταν συμβαίνουν απρόβλεπτα
γεγονότα, όπως γίνεται συχνά, επιλέγεις να προσπαθήσεις να τα
εκμεταλλευτείς προς όφελός σου και να δεις τη θετική τους διάσταση ή
απλώς πέφτεις στην παγίδα να παραπονεθείς για αυτά;
Ο Thomas
Jefferson, βασικός συγγραφέας της Αμερικανικής Διακήρυξης Ανεξαρτησίας
και τρίτος πρόεδρος των ΗΠΑ (1801-1809), φέρεται να είπε το εξής:
«Πιστεύω ακράδαντα στην τύχη και νομίζω ότι όσο περισσότερο δουλεύω, τόσο περισσότερη τύχη θα έχω.»
Στο κάτω-κάτω της γραφής, η τύχη σου είναι αυτό που επιλέγεις να είσαι
