Σχέδια βελτίωσης: Ποια είναι τα νέα κριτήρια επιλεξιμότητας

των Γεωργίας Μπόχτη, Γιώργου Ρούστα

Προσθήκες στα κριτήρια επιλεξιµότητας, που στοχεύουν στην ένταξη γεωργικών εκµεταλλεύσεων που πληρούν βασικά κριτήρια βιωσιµότητας και κατά το παρελθόν έχουν επιδείξει συνέπεια στην ολοκλήρωση επενδυτικών σχεδίων (Μέτρο 121 κ.ά.), περιλαµβάνει η Υπουργική Απόφαση (ΥΑ) για τα Σχέδια Βελτίωσης, που δημοσίευσε η «Ύπαιθρος Χώρα». 

Με την ΥΑ καθορίζονται οι λεπτοµέρειες εφαρµογής των Δράσεων 4.1.1 «Υλοποίηση επενδύσεων που συµβάλλουν στην ανταγωνιστικότητα της εκµετάλλευσης» και 4.1.3 «Υλοποίηση επενδύσεων που συµβάλλουν στη χρήση ΑΠΕ, καθώς και στην προστασία του περιβάλλοντος». Πρόκειται για µία απόφαση, η οποία επικυρώνει ουσιαστικά όσα συζητήθηκαν στη δηµόσια διαβούλευση των Σχεδίων Βελτίωσης, που ολοκληρώθηκε τον Σεπτέµβριο του 2017. 

Ξεκινώντας από τα φυσικά πρόσωπα και τα κριτήρια επιλεξιµότητας αυτών, ως δικαιούχοι των Δράσεων 4.1.1 και 4.1.3 κρίνονται όσοι: 

• Έχουν συµπληρώσει το 18ο έτος της ηλικίας τους και δεν έχουν ξεπεράσει το 61ο.
• Έχουν υποβάλει Ενιαία Δήλωση Ενίσχυσης (ΕΑΕ).
• Έχουν την ιδιότητα του ενεργού γεωργού.
• Δεν είναι άµεσα συνταξιοδοτούµενοι από οποιοδήποτε Ταµείο του εσωτερικού ή του εξωτερικού, µε εξαίρεση τις περιπτώσεις συνταξιοδότησης λόγω αναπηρίας, που θα εξετάζονται κατά περίπτωση.

Επιπρόσθετα, τα φυσικά πρόσωπα θα πρέπει να είναι είτε επαγγελµατίες αγρότες ή Νέοι Γεωργοί του Μέτρου 6.1, αλλά όχι νεοεισερχόµενοι. Στην περίπτωση αυτή δεν ξεκαθαρίζεται τι πρόκειται να συµβεί µε τους Νέους Αγρότες, οι οποίοι θα αιτηθούν ένταξη στη δεύτερη πρόσκληση του Μέτρου 6.1.

Όσον αφορά τα κριτήρια επιλεξιµότητας των γεωργικών εκµεταλλεύσεων δεν υπάρχουν αλλαγές σε σχέση µε το σχέδιο που τέθηκε προς διαβούλευση, καθώς το ελάχιστο όριο της τυπικής απόδοσης παρέµεινε στα 8.000 ευρώ, ενώ και η υποχρέωση δήλωσης του συνόλου της γεωργικής εκµετάλλευσης στην ΕΑΕ παρέµεινε ως είχε. Μοναδική προσθήκη αποτελεί ο αποκλεισµός των γεωργικών εκµεταλλεύσεων που έχουν εκκρεµότητες σχετικά µε αποφάσεις καταλογισµού ή εντολή ανάκτησης.

Συνεχίζοντας µε τα συλλογικά σχήµατα, η εξασφάλιση ενηµερότητας (φορολογική και ασφαλιστική) αποτελεί και εδώ αναγκαία προϋπόθεση. Πέραν αυτού, τα νοµικά πρόσωπα θα πρέπει να έχουν υποβάλει ΕΑΕ και να έχουν ως κύρια δραστηριότητα την άσκηση της γεωργίας. Βασική προϋπόθεση είναι τα νόµιµα πρόσωπα να έχουν συµπληρώσει τουλάχιστον τα δέκα έτη από την ηµεροµηνία υποβολής της αίτησης. Εφόσον αυτό δεν ορίζεται στο καταστατικό, απαιτείται τροποποίηση.

Η εγγραφή των συλλογικών σχηµάτων στο αρµόδιο Μητρώο και ο ορισµός νόµιµου εκπροσώπου, ο οποίος είναι υπεύθυνος για τους σκοπούς του προγράµµατος, αποτελούν κριτήρια επιλεξιµότητας. Επιπλέον, στην περίπτωση των συλλογικών σχηµάτων που υπάγονται στο καθεστώς άλλου νοµικού προσώπου, απαιτούνται:

• Διακριτή λογιστική διαχείριση.
• Εξασφάλιση ενηµερότητας για το νοµικό πρόσωπο στο οποίο υπάγεται το συλλογικό σχήµα.
• Να µην τελεί το νοµικό πρόσωπο υπό πτώχευση, λύση κ.ά.

Σε κάθε περίπτωση, σχήµατα τα οποία υποχρεούνται σε κατάρτιση οικονοµικών καταστάσεων και σύνταξη ισολογισµού για τα προηγούµενα έτη, χωρίς να έχουν υλοποιήσει την υποχρέωση αυτή, δεν είναι επιλέξιµα.

Τέλος, ξεκαθαρίζεται ότι τα συλλογικά σχήµατα θα πρέπει να εµφανίζουν κερδοφορία (µέσος όρος προ φόρων και αποσβέσεων) την τελευταία τριετία (εξαιρούνται τα νεοσύστατα) και µέσο κύκλο εργασιών µεγαλύτερο των 30.000 ευρώ. Εντούτοις, αναφέρεται ότι αυτά τα στοιχεία αφορούν την τριετία πριν από το έτος υποβολής της αίτησης. Στην περίπτωση αυτή και εφόσον δοθεί η δυνατότητα υποβολής αίτησης ενίσχυσης εντός του πρώτου διµήνου του 2018, τότε θα υπάρξουν συλλογικά σχήµατα τα οποία θα εµφανίζουν τα στοιχεία της τριετίας 2014-2016 και άλλα που θα εµφανίζουν τα στοιχεία της τριετίας 2015-2017.

Εφόσον πληρούνται τα ανωτέρω κριτήρια, επόµενο στάδιο είναι ο έλεγχος της επιλεξιµότητας των επενδύσεων. Σε κάθε περίπτωση, απαιτείται επενδυτικό σχέδιο, το οποίο στην περίπτωση των συλλογικών σχηµάτων δεσµεύει το σύνολο των µελών. Επιπλέον, ελέγχεται η νόµιµη κατοχή των ακινήτων, αξιολογείται το εύλογο κόστος και απαιτείται το σύνολο της επένδυσης να αφορά εξοπλισµό καινούργιο και αµεταχείριστο. Σηµαντική προσθήκη, σε σχέση µε το σχέδιο της διαβούλευσης, αποτελεί η απαίτηση για έκδοση περιβαλλοντικής αδειοδότησης, όπου απαιτείται. Επιπρόσθετα, τα συλλογικά σχήµατα δεν µπορούν να υποβάλουν περισσότερες από µία αιτήσεις.

Ολοκληρώνοντας τις προϋποθέσεις που πρέπει να πληρούνται για να καταστεί κάποιος δικαιούχος των δύο δράσεων, είναι σηµαντικό να παρουσιαστούν οι επενδύσεις οι οποίες είναι επιλέξιµες προς ενίσχυση. Ενδεικτικά, περιγράφονται οι επιλέξιµες επενδύσεις, ανά κατηγορία.

Κτηνοτροφία

• Ίδρυση, µετεγκατάσταση, ανέγερση, επέκταση και εκσυγχρονισµός σταβλικών εγκαταστάσεων.
• Αποθήκες ζωοτροφών. Σε περίπτωση που η αποθήκη είναι µικρότερη των 100 τ.µ., δεν απαιτείται τεκµηρίωση του µεγέθους της.
• Εξοπλισµός που ενσωµατώνεται σε κτηριακές εγκαταστάσεις, όπως αµελκτικά συγκροτήµατα, ταινίες µεταφοράς, σιλό αποθήκευσης ζωοτροφών, συγκροτήµατα παραγωγής ζωοτροφών, συγκροτήµατα θέρµανσης και δροσισµού, ταΐστρες, ποτίστρες, αποτεφρωτήρες κ.ά.
• Μηχανήµατα ζωικής παραγωγής, όπως κινητές αµελκτικές µηχανές, ενσιρωδιανοµείς, µηχανές γαλουχίας, κινητές ταΐστρες και ποτίστρες κ.ά. Η δαπάνη δεν είναι επιλέξιµη για εκµεταλλεύσεις µε λιγότερα από 145 ενήλικα θηλυκά ζώα στην ολοκλήρωση του επενδυτικού σχεδίου.
• Εγκαταστάσεις διαχείρισης αποβλήτων για την έκδοση άδειας εγκατάστασης.

Μελισσοκοµία

• Μελισσοκοµικές εγκαταστάσεις, όπως χώρος εξαγωγής µελιού και αποθήκες.
• Μηχανολογικός εξοπλισµός, όπως µελιτοεξαγωγείς.
• Αποθήκες και υπόστεγα που προορίζονται για την αποθήκευση γεωργικών µηχανηµάτων, εργαλείων και εξοπλισµού, κατόπιν τεκµηρίωσης του µεγέθους.
• Δεν είναι επιλέξιµος ο χώρος συσκευασίας και τυποποίησης µελιού.

Εγκαταστάσεις προετοιµασίας προϊόντων για πρώτη πώληση

• Ψυγεία.
• Ξηραντήρια.
• Διαλογητήρια.
• Πλυντήρια.
• Συσκευαστήρια.

Θερµοκήπια και δικτυοκήπια

• Συστήµατα άρδευσης.
• Κατασκευή θερµοκηπίου.
• Εξοπλισµός που ενσωµατώνεται στα θερµοκήπια, όπως θέρµανση, εξοπλισµός ιστοκαλλιέργειας κ.ά.

Φυτική παραγωγή

• Περίφραξη και διαµόρφωση χώρου.
• Αποθήκες και υπόστεγα.
• Μηχανήµατα και εξοπλισµός όπως σπαρτικές µηχανές, λιπασµατοδιανοµείς, ψεκαστικά µηχανήµατα, µηχανήµατα χορτοκοπής, εξοπλισµός ασφαλείας κ.ά.

Ευφυής Γεωργία

Ως επιλέξιµη δαπάνη στη Δράση 4.1.1 συµπεριλαµβάνεται το κόστος για την προµήθεια εξοπλισµού µετεωρολογικών προειδοποιήσεων και φυτοπροστασίας.

Απαραίτητη προϋπόθεση είναι η υποβολή µελέτης εγκατάστασης του εξοπλισµού κατά την υποβολή της αίτησης στήριξης και η µελέτη εφαρµογής του εξοπλισµού κατά την αίτηση πληρωµής.