Τα εκλογοδικεία θα αποφασίσουν!

Οι εκλογές αυτές θα γίνουν με λίστα. Οι μόνες εκλογές που έγιναν με λίστα στην Ελλάδα ήταν το 1985 με τον νόμο Κουτσόγιωργα. Ηταν τότε μια άλλη εποχή, όταν ο Ανδρέας Παπανδρέου, προκειμένου να συσπειρώσει το κόμμα του, αρχικά την «έφερε» στον Κωνσταντίνο Καραμανλή προτείνοντας για Πρόεδρο της Δημοκρατίας τον Κύριο Χρήστο Σαρτζετάκη (το «Κ» στο Κύριος με κεφαλαίο, όπως απαιτούσε ο Πρόεδρος).

Ο νέος Πρόεδρος εξελέγη με τα περίφημα χρωματιστά ψηφοδέλτια στη Βουλή. Η λίστα, λοιπόν, μπήκε στον νόμο προκειμένου ο Ανδρέας Παπανδρέου να έχει τον πλήρη έλεγχο για το ποιος εκλέγεται στη Βουλή.

Σήμερα τα πράγματα είναι κάπως διαφορετικά. Η λίστα καθιερώθηκε ώστε σε περιπτώσεις επαναλαμβανόμενων εκλογών να μην μπαίνουν οι υποψήφιοι βουλευτές σε συνεχή πρόσθετα έξοδα και σε κουραστικές καμπάνιες. Στη λίστα τα ονόματα των υποψηφίων δεν εμφανίζονται αλφαβητικά, αλλά με βάση την επιλογή του προέδρου του κόμματος. Ετσι, αν ένα κόμμα εκλέγει Χ βουλευτές σε μια περιφέρεια, τότε οι πρώτοι Χ υποψήφιοι στο ψηφοδέλτιο εκλέγονται.

Σχετικά με τη διαμόρφωση της λίστας, οι αρχηγοί των κομμάτων δεν έχουν καμία τυπική υποχρέωση να ακολουθήσουν τη σειρά κατάταξης των υποψηφίων όπως προέκυψε από τις προηγούμενες εκλογές. Πάντως, εκτός από κραυγαλέες περιπτώσεις, μάλλον θα ακολουθήσουν τη σειρά κατάταξης για να μη δημιουργηθούν εσωκομματικά προβλήματα. Στις εκλογές δεν απαιτείται σταυρός στο ψηφοδέλτιο, αλλά και ούτε ακυρώνεται αν μπει σταυρός.

Ανέτοιμη η ΕΛΣΤΑΤ

Το μεγάλο πρόβλημα αφορά την απογραφή του 2011. Θεωρητικά οι επόμενες εκλογές πρέπει να γίνουν ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΑ με τα στοιχεία της απογραφής του 2011. 

Ηδη η ΕΛΣΤΑΤ, η οποία είναι υπεύθυνη για να ολοκληρώσει την απογραφή, δήλωσε ότι δεν θα είναι έτοιμη να δώσει τα στοιχεία αυτά έγκαιρα. Οι επιπτώσεις είναι δύσκολο να προβλεφθούν, αλλά μπορούμε με βεβαιότητα να δούμε διάφορες παρενέργειες. Είναι βέβαιο ότι τα πληθυσμιακά στοιχεία των διαφόρων εκλογικών περιφερειών έχουν μεταβληθεί σημαντικά μεταξύ του 2001 και του 2011.

Αυτό έχει ως συνέπεια να μεταβληθεί και το πλήθος των εδρών που έχουν οι περιφέρειες, το οποίο υπολογίζεται βάσει του πληθυσμού. Το αποτέλεσμα των εκλογών της 17ης Ιουνίου θα μας δώσει το πλήθος των εδρών που παίρνουν τα κόμματα. Αυτό το πλήθος δεν επηρεάζεται από τα στοιχεία της απογραφής. Αυτό όμως που θα αλλάξει είναι το πώς κατανέμονται οι έδρες στις διάφορες περιφέρειες.

Ας δούμε ένα παράδειγμα. Αν σήμερα μια περιφέρεια εκλέγει δύο βουλευτές με τον πληθυσμό του 2001, ενώ με τον πληθυσμό του 2011 θα πρέπει να εκλέγει μόνο έναν βουλευτή, ο ένας επιπλέον βουλευτής θα χάσει μεν την έδρα του, αλλά επειδή το κόμμα στο οποίο ανήκει πρέπει να πάρει τις έδρες που του αναλογούν, κάποιος άλλος βουλευτής του ιδίου κόμματος, σε κάποια άλλη άσχετη εκλογική περιφέρεια, θα κερδίσει μία έδρα.

Δεν υπάρχει κανένα προηγούμενο στην εκλογική ιστορία και δεν γνωρίζουμε τι θα γίνει στα εκλογοδικεία μετά τις εκλογές. Πάντως είναι βέβαιο ότι μόλις δημοσιευθούν τα πληθυσμιακά στοιχεία του 2011 και υπάρχουν μεταβολές στο πλήθος των εδρών, ανά περιφέρεια, θα γίνουν από όλους τους ενδιαφερομένους κατανομές και προσφυγές. Είναι και αυτό ένα σύμπτωμα της παθογένειάς μας. Ενώ όλοι γνωρίζαμε ότι θα έχουμε εκλογές το 2012, η ΕΛΣΤΑΤ δεν φρόντισε να ολοκληρώσει την επεξεργασία της απογραφής ώστε να πάμε στις εκλογές με τα σωστά στοιχεία.

Το bonus των 50 εδρών

Τέλος, ένα άλλο θέμα που συζητείται αφορά το bonus των 50 εδρών και τι θα γίνει αν ο ΣΥΡΙΖΑ είναι πρώτο κόμμα στις επόμενες εκλογές. 

Ο νόμος Παυλόπουλου έχει μια περίεργη διατύπωση η οποία αφορά τους συνασπισμούς κομμάτων. Λέει ότι «η επιπλέον παραχώρηση πενήντα (50) εδρών γίνεται, επίσης, σε συνασπισμό συνεργαζόμενων κομμάτων, εφόσον ο μέσος όρος της δύναμης των κομμάτων που τον απαρτίζουν είναι μεγαλύτερος από τη δύναμη του αυτοτελούς κόμματος που συγκέντρωσε τον μεγαλύτερο αριθμό έγκυρων ψηφοδελτίων. 

Ο μέσος όρος προκύπτει από τη διαίρεση του ποσοστού που έλαβε ο ανωτέρω συνασπισμός διά του αριθμού των κομμάτων που τον αποτελούν».

Με άλλα λόγια, αν ένα αυτοτελές κόμμα πάρει 20%, ένας συνασπισμός αποτελούμενος από 3 κόμματα πρέπει να πάρει ποσοστό μεγαλύτερο από 60% για να δικαιούται το bonus των 50 εδρών. Σε περίπτωση που πάρει κάτω από 60%, τότε το bonus θα το πάρει το αυτοτελές κόμμα που πήρε το 20%. Εχω πάντως την εντύπωση ότι αν όντως ο ΣΥΡΙΖΑ θέλει πράγματι να κυβερνήσει, τότε θα πρέπει να μετεξελιχθεί σε αυτοτελές κόμμα προκειμένου να διεκδικήσει το bonus και την εξουσία. Να το δούμε.

Η Καθημερινή (Ανδρέας Δρυμιώτης)