ΥΓΕΙΑ - ΓΑΣΤΡΟΟΙΣΟΦΑΓΙΚΗ ΠΑΛΙΝΔΡΟΜΗΣΗ ΚΑΙ ΟΙΣΟΦΑΓΙΤΙΔΑ

Άγγελος Γ. Χρονάς 
Ειδ. Χειρουργός Γ.Ν.Α Ιπποκράτειο
Περιφερειακός Σύμβουλος Πελοποννήσου 

axronas@gmail.com

Η Γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση είναι μία παθολογική κατάσταση κατά την οποία τα όξινα γαστρικά υγρά προχωρούν από το στομάχι προς τον οισοφάγο. Τα όξινα αυτά γαστρικά υγρά προκαλούν βλάβες στο βλεννογόνο του οισοφάγου. Η πιο συχνή από αυτές είναι η φλεγμονή του οισοφάγου, η οποία ονομάζεται οισοφαγίτιδα

Τα τυπικά συμπτώματα και η οισοφαγίτιδα χαρακτηρίζονται από τα πιο κάτω κύρια συμπτώματα:

1.Το οπισθοστερνικό κάψιμο («καούρες»)

2.Τις όξινες ερυγές («ξινίλες»)

3.Τον πόνο κατά την κατάποση (οδυνοφαγία)

Κάθε ασθενής παραπονείται για ένα τουλάχιστον από τα παραπάνω συμπτώματα

Οπισθοστερνικό κάψιμο («καούρες»)

Το αίσθημα του καψίματος μπορεί να διαρκέσει για πολλές ώρες και συνήθως εμφανίζεται μετά το φαγητό. Τα συμπτώματα έχουν την μεγαλύτερη ένταση μετά το φαγητό και επιδεινώνονται με το κάπνισμα, με ορισμένα φαγητά και ποτά. Τα συμπτώματα επίσης χειροτερεύουν όταν ο ασθενής σκύβει, όταν σηκώνει βάρος, μετά από κούραση και όταν ξαπλώνει.

Επίσης, 5-7% του πληθυσμού έχουν το αίσθημα του καψίματος σε καθημερινή βάση. Η νόσος προσβάλλει όλες τις ομάδες ηλικιών και συχνότερα τα άτομα με ηλικία πάνω από 50 έτη.

Όξινες ερυγές («ξινίλες»)

Όταν ξαφνικά το όξινο γαστρικό υγρό ή και ακόμα τροφές που βρίσκονται στο στομάχι παλινδρομούν μέχρι το στόμα. Το φαινόμενο αυτό λέγεται «αναγωγή γαστρικού περιεχομένου» .

Πόνος κατά την κατάποση (οδυνοφαγία)

Η αιτία μπορεί να είναι μία στένωση του οισοφάγου, ως αποτέλεσμα της φλεγμονής (οισοφαγίτιδα). Αναφέρονται συχνές αναγωγές και έμετοι.

Οι πιο συχνές αιτίες

Το stress, η ένταση, η στενοχώρια, οι λιπαρές τροφές, τα γλυκά και το αλκοόλ συμβάλλουν στην υπέρμετρη παραγωγή του οξέος.

Διάγνωση

Η ενδοσκόπηση είναι η καλύτερη εξέταση να ελέγξουμε τον οισοφάγο και το στομάχι. Με την εξέταση αυτή εκτιμάται ο βαθμός της παλινδρομικής νόσου, η έκταση και η βαρύτητα της οισοφαγίτιδας. Εάν χρειάζεται γίνεται και βιοψία.

Θεραπεία με φάρμακα

1.       Αντιόξινα

Τα φάρμακα που εξουδετερώνουν τα γαστρικά οξέα ονομάζονται αντιόξινα. Ανακουφίζουν προσωρινά από το σύμπτωμα του οπισθοστερνικού καψίματος. Τα αντιόξινα αγοράζονται από τα φαρμακεία χωρίς ιατρική συνταγή. Τα πιο γνωστά αντιόξινα φάρμακα που κυκλοφορούν στα φαρμακεία, με τις εμπορικές ονομασίες είναι:  Aludrox, Simeco, Milk of Magnesia, Maalox,Riopan κ.α.

2.       Φάρμακα που βελτιώνουν την κινητικότητα του οισοφάγου και  τη λειτουργία του κάτω οισοφαγικού σφιγκτήρα.

 Τα φάρμακα αυτά που ονομάζονται και προκινητικά , επιταχύνουν επιπλέον την κένωση του στομάχου και έτσι απαλλάσσουν τον ασθενή από τον μετεωρισμό. Τα πιο γνωστά φάρμακα της κατηγορίας αυτής είναι: Alimix, Ibutin, Cilroton,Primperan κ.α.

3.       Φάρμακα που μειώνουν την παραγωγή οξέος στο στομάχι

Με την ελάττωση της γαστρικής οξύτητας απαλλάσσεται ο ασθενής από το αίσθημα του οπισθοστερνικού καψίματος, τις όξινες ερυγές και τον πόνο κατά την κατάποση.

Θεραπεία με φάρμακα

1.       Αντιόξινα

Τα φάρμακα που εξουδετερώνουν τα γαστρικά οξέα ονομάζονται αντιόξινα. Ανακουφίζουν προσωρινά από το σύμπτωμα του οπισθοστερνικού καψίματος. Τα αντιόξινα αγοράζονται από τα φαρμακεία χωρίς ιατρική συνταγή. Τα πιο γνωστά αντιόξινα φάρμακα που κυκλοφορούν στα φαρμακεία, με τις εμπορικές ονομασίες είναι:  Aludrox, Simeco, Milk of Magnesia, Maalox,Riopan κ.α.

2.       Φάρμακα που βελτιώνουν την κινητικότητα του οισοφάγου και  τη λειτουργία του κάτω οισοφαγικού σφιγκτήρα.

 Τα φάρμακα αυτά που ονομάζονται και προκινητικά , επιταχύνουν επιπλέον την κένωση του στομάχου και έτσι απαλλάσσουν τον ασθενή από τον μετεωρισμό. Τα πιο γνωστά φάρμακα της κατηγορίας αυτής είναι: Alimix, Ibutin, Cilroton,Primperan κ.α.

3.       Φάρμακα που μειώνουν την παραγωγή οξέος στο στομάχι

Με την ελάττωση της γαστρικής οξύτητας απαλλάσσεται ο ασθενής από το αίσθημα του οπισθοστερνικού καψίματος, τις όξινες ερυγές και τον πόνο κατά την κατάποση.

Τα συμπτώματα της παλινδρομικής νόσου και της οισοφαγίτιδας θεραπεύονται με ένα από αυτά τα φάρμακα,  μέσα σε 4 εβδομάδες. Τα πιο γνωστά φάρμακα της κατηγορίας αυτής, με τα εμπορικά τους ονόματα είναι: Losec,Lamprasol, Zurcazol, Controloc κ.α.

Η χορήγηση των φαρμάκων και η δοσολογία θα πρέπει να γίνεται από τον θεράποντα γιατρό. Η αλόγιστη χρήση φαρμάκων είναι επικίνδυνη.

Διατροφικές οδηγίες

-Τρώτε μικρά, ελαφριά και συχνά γεύματα.

-Περιορίστε ή αποφύγετε

Τα λιπαρά γεύματα (πχ ζαμπόν, μπέικον, αλλαντικά, λιπαρές σάλτσες,, μαγιονέζα, λιπαρά τυριά)

Τα τηγανητά, την σοκολάτα, τον καφέ, τη μέντα, τα μπαχαρικά, τα αλκοολούχα ποτά, τους όξινους χυμούς φρούτων, τα αεριούχα ποτά, τη σόδα, τις σούπες και τα υγρά το βράδυ

Χρήσιμες οδηγίες

ü  Αποφεύγετε να κοιμάστε σε εντελώς οριζόντια θέση. Ανασηκώστε  το πάνω μέρος του σώματος ή το πάνω μέρος του κρεβατιού με τάκους κατά 15-20 εκατοστά.

ü  Μην ξαπλώνετε πριν περάσουν 2-3 ώρες.

ü  Αποφεύγετε το υπερβολικό βάρος, επειδή αυξάνει την πίεση στο στομάχι, που προάγει την παλινδρόμηση.

ü  Αποφεύγετε τα στενά ρούχα, τις σφιχτές ζώνες, να σηκώνετε βάρη, τις ασκήσεις κοιλιακών και το σκύψιμο για να μην πιέζετε το στομάχι σας.

ü  Μετά το βραδινό δείπνο πηγαίνετε για ύπνο αφού έχουν περάσει 2-3 ώρες.

ü  Διακόψτε το κάπνισμα.